Αγγελίνα Λάτση

Καμιά φορά τα όνειρα μας ξυπνάνε κι άλλοτε μας αφήνουν ένα μικρό σφίξιμο στην καρδιά που μας καθοδηγεί.

Ποiα ήταν η αφορμή που σε οδήγησε στον χώρο του θεάτρου και της σκηνοθεσίας;

Η ανάγκη να μπορώ να λέω τις δικές μου ιστορίες, να μπορείς έστω και για μια στιγμή σ’ έναν και μόνο άνθρωπο να μετακινήσεις κάτι μέσα του. Να μπορεί να βγει απ’ την αίθουσα και να κάνει κάτι που πριν θεωρούσε ακατόρθωτο. Εγώ αυτό μαθαίνω μέσα απ’ το θέατρο και αυτή ήταν η αφορμή που με οδήγησε να ονειρεύομαι τα επόμενα βήματα μου επί σκηνής.

Τι ρόλο παίζει το προσωπικό βίωμα στις θεματικές που επιλέγεις;

Θεωρώ αναγκαίο στην τέχνη να καταπιανόμαστε με πράγματα που μας αφορούν. Το προσωπικό βίωμα χρωματίζει καθετί που αναλαμβάνω, είτε ως ηθοποιός είτε ως σκηνοθέτιδα τώρα. Πολλά στοιχεία απ’ όσα γράφω και φέρω επί σκηνής είναι κομμάτια από ανθρώπους και στιγμές που μ’ έχουν καθορίσει. Δεν θα ήμουν τίποτα χωρίς όλα αυτά που μου έχουν συμβεί, και είναι ευλογία να ζω τέτοιες στιγμές. Ακόμα κι όταν πονάνε εφιαλτικά, είναι ωραία τα σημάδια που αφήνουν.

Τι σε ενδιαφέρει περισσότερο όταν δουλεύεις ένα έργο: η αισθητική ή το μήνυμα;

Η αισθητική προκύπτει από τον τρόπο που βλέπουμε τα πράγματα. Ο καθένας αναπόφευκτα βάζει την δική του αισθητική σε όσα κάνει. Το μήνυμα, το «θέλω» των ηρώων είναι εκεί που οφείλει να ηχεί δυνατά σε κάθε έργο. Κι ύστερα όσα θέλει να φωτίσει ο σκηνοθέτης με την ομάδα του. Φυσικά, οι θεατές στον χρόνο που βλέπουν τα πράγματα και μέσα από την συναισθηματική κατάσταση που τους πετυχαίνει το κάθε έργο καταλαβαίνουν άλλα πράγματα. Φωτίζουν διαφορετικά σημεία. Αυτό δεν είναι μαγικό; Δοκιμάζοντας την παράσταση ήρθαν αρκετοί να μας δουν στις πρόβες, καθένας τους ερχόταν και μου έλεγε στο αυτί κάτι διαφορετικό. Σκέψεις που ούτε εγώ δεν έχω κάνει!

Έχεις δημιουργήσει έργα όπως το «Ιρίμι» και η «Αιμορροούσα Γυναίκα». Τι σε κινεί να αντλείς υλικό από αληθινές ιστορίες;

Και τα δύο έργα γράφτηκαν στον πολύ δημιουργικό χρόνο που πέρασα στο Θέατρο Πορεία, μαθαίνοντας δίπλα στον Στρατή Πασχάλη και στον Μάνο Κουνουγάκη στη σχολή Πυροδότησης Θεατρικής Γραφής. Η «Αιμορροούσα Γυναίκα» είναι μια ιστορία εμπνευσμένη από ένα αληθινό έγκλημα συζυγοκτονίας στην Αθήνα, τα τέλη του 1970. Με όσα συμβαίνουν ένιωσα περισσότερο από ποτέ την ανάγκη να μιλήσω για την θέση της γυναίκας, μια θέση που συνεχώς απαιτεί αγώνα για να διεκδικεί τα αυτονόητα, να μπορεί να είναι ευάλωτη. Μια γυναίκα που συνεχώς έμαθε να υποφέρει σκοτώνει για να φύγει από τα δεσμά της. Με τις γυναικοκτονίες αυτά σκεφτόμουν μόνο, τις φωνές των γυναικών που δεν ακούστηκαν όταν έπρεπε, όσο έπρεπε.

Το «Ιρίμι» προέκυψε απ’ την ανάγκη μου να μιλήσω για τον έρωτα, που καμιά φορά μπορεί να γίνει καταστροφικός. Σιγά σιγά στην πορεία του έργου όσα μας προσφέρουν ζωή καταλήγουν να κυριαρχούνται από τον θάνατο και την ανάγκη των ηρώων να απαλλαχτούν από καθετί ωραίο που τους πληγώνει.

Πόσες φορές δεν βρεθήκαμε και εμείς να καταστρέφουμε από υπερβολικό ζήλο όσα με λύσσα κατακτήσαμε ;

Πώς χειρίζεσαι το ευαίσθητο όριο ανάμεσα στο καλλιτεχνικό και το πολιτικό ή κοινωνικό σχόλιο;

Η στάση που έχουμε απέναντι στα πράγματα, στις καταστάσεις που αντιμετωπίζουμε καθημερινά είναι αναπόφευκτο κομμάτι της καθημερινότητας μας. Συνεπώς και κάθε μορφή τέχνης, εφόσον περιέχει κομμάτια της καθημερινότητας μας δεν γίνεται να διαχωρίζεται απέναντι στην κοινωνικοπολιτική κατάσταση που βιώνουμε. Στο τέλος της ημέρας οφείλουμε να παίρνουμε μια θέση σε όσα συμβαίνουν, το ίδιο θέλω να πιστεύω ότι γίνεται και μέσα απ’ την καλλιτεχνική μου ταυτότητα. Το να μην παίρνεις θέση είναι κι αυτό μια στάση εξάλλου.

Υπάρχουν ζητήματα που θεωρείς ακόμα «ταμπού» στη σκηνή σήμερα;

Ναι, πιστεύω πως υπάρχουν ακόμα θέματα που θεωρούνται ταμπού στη σκηνή. Το θέατρο στην Ελλάδα έχει προχωρήσει, αλλά διστάζουμε ακόμα να αγγίξουμε με ειλικρίνεια ζητήματα όπως η βία κατά των γυναικών, ο σεξισμός ή η θέση της γυναίκας μέσα στην κοινωνία και στον επαγγελματικό χώρο – ακόμα και στον ίδιο τον χώρο του θεάτρου. Ως γυναίκα δημιουργός, νιώθω την ανάγκη τα έργα που επιλέγω ή δημιουργώ να φέρουν τη δική μου ματιά – τη γυναικεία ματιά. Ακόμα κι όταν αυτή η ματιά φέρνει αμηχανία. Για μένα, το θέατρο είναι χώρος ελευθερίας, ειλικρίνειας και βαθιάς σύνδεσης με την πραγματικότητα. Κι όσο πιο ανοιχτά μιλάμε για όσα συχνά αποσιωπούνται, τόσο πιο ουσιαστικός γίνεται ο ρόλος του.

Ποια είναι τα στοιχεία που αναζητάς στους συνεργάτες σου;

Είχα και έχω την τύχη οι πρώτες μου δουλειές να είναι με ανθρώπους που με εμπιστεύτηκαν και με τον ίδιο τρόπο προσπαθώ να δημιουργώ και εγώ τις κατάλληλες συνθήκες για τους συνεργάτες μου. Η συνέπεια σε ό,τι αναλαμβάνουμε είναι πάντα ένα καλό στοιχείο ενός συνεργάτη. Μετά για μένα το βασικό είναι η εμπιστοσύνη, να μπορεί ο καθένας από την θέση που είναι να εκφραστεί και να γνωρίζει ότι είναι σε ένα ασφαλές περιβάλλον που θα ακουστεί. Έτσι προκύπτουν και οι πιο δημιουργικές ιδέες! Όλοι μαζί χτίζουμε αυτό που βλέπει ο θεατής και χαίρομαι να είμαι σε δουλειές με ανθρώπους που μου δίνουν έμπνευση.

Τι θα ήθελες να θυμάται το κοινό φεύγοντας από μια παράστασή σου;

Θα ήθελα να φεύγουν με την αίσθηση του ονείρου. Καμιά φορά τα όνειρα μας ξυπνάνε, άλλοτε μας θυμίζουν να επιστρέψουμε σε όσα δεν είπαμε ή δεν τολμήσαμε, κι άλλοτε μας αφήνουν ένα μικρό σφίξιμο στην καρδιά που μας καθοδηγεί και οφείλουμε να το ακούσουμε. Συνήθως φοβούνται σήμερα οι άνθρωποι να αισθανθούν και να βιώσουν ό,τι τους συμβαίνει. Να φεύγουν με λιγότερο φόβο θα ήθελα, λιγότερο φόβο και περισσότερη ελπίδα και έρωτα.

Πληροφορίες για την παράσταση: