Αιμιλιανός Σταματάκης

Για μένα διαφορές & ομοιότητες δεν παίζουν κανένα ρόλο. Αυτό που ψάχνω είναι η αισθητική & η ψυχική ομοιότητα.

Τι ιδιαίτερο πιστεύεις ότι έχει το συγκεκριμένο κείμενο;

Μετά από πάρα πολύ καιρό υπάρχουν πολλοί που θεωρούν ότι το συγκεκριμένο κείμενο μπορεί να είναι και ξεπερασμένο. Στην πραγματικότητα όμως κρύβει πολλά περισσότερα για κάποιους που θα ΄θέλαν να εμβαθύνει. Αυτό που πραγματικά, για μένα, έχει αυτό το κείμενο είναι ένας υπέροχος συμβολισμός, που έχει να κάνει με τη συνύπαρξη μας σε αυτό τον κόσμο. Και από την άλλη πλευρά το μεγαλύτερο φιλοσοφικό ερώτημα που έχει τεθεί ποτέ από τον άνθρωπο, το οποίο είναι το γιατί υπάρχει εδώ. Ερωτήματα που έχουν να κάνουν με το Θεό και τον σκοπό του σε αυτόν τον κόσμο. Μπορεί να φαίνεται δύστροπο κείμενο, αλλά έχει πολλά να προσφέρει.

Μίλησέ μας για τον σκηνοθέτη Γιάννη Κακλέα και την συνεργασία του μαζί του.

Θεωρώ ότι είναι ένας από τους πιο ευφυείς ανθρώπους που έχω γνωρίσει. Έχει τρομερό χιούμορ. Για μένα η πρόβα μαζί του είναι “το να κρατάω” την κοιλιά μου από τα γέλια, γιατί έχει έναν τρομερό ιδιαίτερο χαρακτήρα, ένα σαρκασμό, αλλά και αυτοσαρκασμό. Είναι λοιπόν πολύ όμορφα να δουλεύεις μαζί του. Παράλληλα όμως έχεις μία τεράστια ασφάλεια, γιατί νιώθεις αυτή την εμπειρία που έχει. Εμείς δεν είχαμε γεννηθεί ακόμα όταν αυτός ήδη σκηνοθετούσε. Και δεν το συνειδητοποιείς γιατί είναι ένας πολύ νέος άνθρωπος στην ίδια του τη φιλοσοφία. Ίσως η διαφορά μεταξύ του συγκεκριμένου έργου του Moby Dick με το Ρινόκερο ή με τον Ορέστη, το καλοκαίρι στην Επίδαυρο, είναι ότι γνωρίζει πολύ καλά που απευθύνεται και τον τρόπο που θέλει να σκηνοθετήσει ένα έργο. Οπότε θα δεις κάποιες διαφορές στον τρόπο προσέγγισης του. Ξέρει πολύ καλά σε τι κοινό απευθύνεται κάθε φορά και προσαρμόζεται αναλόγως.

Μίλησέ μας για την συνεργασία σου με τον Δημήτρη Παπαδημητρίου.

Επειδή έχει τύχει να ασχοληθώ αρκετά με το μουσικό θέατρο δεν θα μπορούσα να κατατάξω τον Moby Dick σε κάποιο συγκεκριμένο είδος. Έχει μέσα του στοιχεία από πολλά είδη μουσικού θεάτρου. Κάποιες στιγμές έχει στοιχεία όπερας και άλλες στοιχεία musical. Για μένα το πιο σημαντικό στοιχείο που θα έπρεπε να εστιάσουν οι Έλληνες δημιουργοί είναι στις δικές μας δημιουργίες. Έχουμε σπαταλήσει πολύ χρόνο να φέρουμε προγράμματα από το εξωτερικό, που στην ουσία δεν έχουν να μας πουν πολλά και το λέω γιατί το έχω ζήσει επαγγελματικά από πρώτο χέρι. Δεν ταιριάζει στη δικιά μας κουλτούρα κάτι τέτοιο, ειδικά όταν αυτή έχει δημιουργήσει το απόλυτο μουσικό θέατρο, δηλαδή την αρχαία τραγωδία. Έχουμε μέλλον, όσον αφορά τη μουσική στο θέατρο μας. Θα έπρεπε οι Έλληνες δημιουργοί, ειδικά μετά το εγχείρημα του Moby Dick να πάρουν το θάρρος και να δημιουργούν μουσικό θέατρο, χωρίς να τους ενδιαφέρει πώς γίνεται στο εξωτερικό. Υπάρχουν τρόποι να βρεθεί κοντά στη δικιά μας κουλτούρα, υπάρχουν τρόποι να μας αφορά. Γιατί μία υπερπαραγωγή του εξωτερικού που θα έρθει εδώ ούτε σωστά μπορεί να γίνει, ούτε θα μας αφορά ιδιαίτερα.

Ο Δημήτρης Παπαδημητρίου συγκεκριμένα έχει ένα όραμα στο κεφάλι του, δεν άφησε τίποτα στην τύχη, ήταν όλο μουσικά σκηνοθετημένο. Ήξερε εξαρχής, και μέχρι τώρα ξέρει, ποια είναι η εικόνα, όταν φανταζόταν αυτή τη δουλειά. Είναι επίσης πολύ σπάνιο να συναντάς ανθρώπους στον καλλιτεχνικό χώρο που έχουν ένα όραμα, που ακόμα και αν εσένα δεν σου αρέσει τουλάχιστον μπορεί να σε κατευθύνει.

Τι σκέφτεσαι όταν διαβάζεις το απόφθεγμα του Stephen Covey “Η δύναμη βρίσκεται στις διαφορές, όχι στις ομοιότητες”;

Το πρώτο πράγμα που μου έρχεται στο μυαλό, προσπαθώντας να αφουγκραστώ την φράση αυτή, έχει να κάνει με το ότι πάνω από όλα πρέπει να γνωρίζεις ποιες είναι οι διαφορές και ποιες οι ομοιότητες ώστε να καταλάβεις που κατατάσεις τον εαυτό σου. Και αυτό φυσικά είναι ζήτημα της αυτογνωσίας.

Για μένα οι διαφορές και ομοιότητες δεν παίζουν κανένα ρόλο. Αλλά αυτό που θα έψαχνα είναι η αισθητική και η ψυχική ομοιότητα.

Ποια είναι τα καλλιτεχνικά σου σχέδια για το επόμενο διάστημα;

Έχω αρνηθεί μία συγκεκριμένη δουλειά που είχα κλείσει για το καλοκαίρι γιατί δεν ήμουν ευχαριστημένος με τις εργασιακές συνθήκες. Βρίσκομαι σε συζητήσεις για πράγματα που δεν μπορώ να ανακοινώσω.

Πιστεύεις ότι οι καλλιτέχνες μετά απ΄ όλες τις κρίσεις των τελευταίων δέκα ετών θα πρέπει να αλλάξουν τρόπο σκέψης και διεκδίκησης των δικαιωμάτων τους σε σχέση με το παρελθόν;

Θα πω ότι τη δική μου τωρινή άποψη, η οποία όμως μπορεί αύριο να αλλάξει, αφού συνεχώς αλλάζουν οι συνθήκες. Οι άνθρωποι που έχουμε επιτρέψει να βάζουν το κεφάλαιο για μία παραγωγή δεν έχουν καμία σχέση με τον χώρο μας. Ως εκ τούτου δεν είναι ικανοί να κοστολογήσουν τις πράξεις και το έργο ενός καλλιτέχνη. Βέβαια το ζήτημα σε μία επιχείρηση είναι ότι δεν σε νοιάζει το έργο αυτό καθ’ αυτό αλλά το κέρδος. Έχει αποδειχθεί όμως ότι το κέρδος είναι μεγαλύτερο όταν το καλλιτεχνικό αποτέλεσμα, αν μη τι άλλο, έχει ένα όραμα.

Ένα δεύτερο ζήτημα είναι ότι ζούμε σε μία χώρα που έχει καλλιεργηθεί η εντύπωση ότι όλοι μπορούμε να είμαστε καλλιτέχνες. Αυτό προκύπτει από την παιδεία μας και πάνω από όλα από την τηλεόραση και τον τρόπο με τον οποίο παράγουμε χαμηλής ποιότητας θέαμα κάνοντας τα παιδιά μας να νομίζουν ότι και αυτά μπορούν να κάνουν το ίδιο. Αυτό όμως οδηγεί σε ένα μεγάλο πληθυσμό καλλιτεχνών που δεν θα καταφέρει ποτέ να εργαστεί με ίσους όρους, γιατί πάντοτε ο παραγωγός θα βρίσκει αυτόν, ο οποίος οποίον θα πάρει λιγότερα, ώστε να κερδίσει το spotlight, το φως.

Πληροφορίες για την παράσταση MOBY DICK, The Musical του ΔΗΜΗΤΡΗ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ EΔΩ