Γιώργος Ντούσης

Αδυνατούμε να συλλάβουμε ότι η διαφορετικότητα και οι ζυμώσεις είναι η βάση του ίδιου του πολιτισμού, της εξέλιξης και την ανθρώπινης ιστορίας.

Γιατί αποδέχτηκες να παίξεις στην performance της Όλγας Ποζέλη πάνω σε κείμενα του Μάκη Σερέφα;

Με την Όλγα μας δένει μια φιλία πολλών χρόνων από τη πρώτη συνεργασία μας το 2006. Από τότε έχουμε ξαναδουλέψει μαζί, έχουμε ταξιδέψει μαζί, παρακολουθώ τη δουλειά της, ξέρω το τρόπο που δουλεύει και αντιλαμβάνομαι τον κώδικα και την αισθητική των παραστάσεων της. Όταν μου έστειλε την ποιητική συλλογή του Σερέφα στην οποία βασίζεται και η παράσταση μας και μιλήσαμε για το τι θέλει να κάνει, το βρήκα τόσο ενδιαφέρον που άρχισε στο μυαλό μου να δουλεύει από την επόμενη κιόλας μέρα. Τον Σερέφα τον ήξερα κυρίως από τα βιβλία του για παιδιά και τα θεατρικά του, χωρίς να έχω επαφή με το υπόλοιπο ποιητικό και συγγραφικό του έργο. Όταν το γνώρισα με αφορμή την έρευνα για την παράσταση μας, έγινα φανατικός θαυμαστής και αναγνώστης του.

Τι ιδιαίτερο πιστεύεις ότι έχει η παράσταση σας, ώστε να έρθουμε να την δούμε;

Καταρχάς η έννοια “ιδιαίτερο” όπως εγώ την αντιλαμβάνομαι διατρέχει όλη την παράσταση. Από το ίδιο το κείμενο του Σάκη Σερέφα που κινείται με έναν σίγουρα ιδιαίτερο τρόπο ανάμεσα στον ρεαλισμό του αστικού τοπίου και το σουρεαλισμό του εσωτερικού κόσμου των κατοίκων του. Από τα μονόστηλα παλιών εφημερίδων μέχρι τις εξομολογήσεις των σύγχρονων αναγνωστών τους. Από την ιδιαίτερη “σκηνική γλώσσα” της Όλγας Ποζέλη και τη ματιά που είδε αυτό το κείμενο, τα εργαλεία και τους μηχανισμούς που ενεργοποίησε για να του δώσει σκηνική υπόσταση. Τη μουσική του Γιώργου Κασσαβέτη που χρησιμοποίησε μόνο το υλικό από το σώμα και τη φωνή των ηθοποιών, το ρυθμό της πόλης και τους ήχους της και την απέδωσε με έναν ανθρωποκεντρισμό και ένα ταξίδι από την κραυγή μέχρι το ρεμπέτικο. Η κινησιολογική επιμέλεια της Μάρθας Κλουκίνα που μπόρεσε να δώσει κώδικα σωματικό και σύνδεση καθώς και ο μινιμαλιστικός ιδιαίτερος χώρος του Κωστή Δάβαρη συμπληρώνουν το εγχείρημα. Τώρα για τις ιδιαιτερότητες των ηθοποιών της παράστασης ας αφήσουμε το κοινό να τις ανακαλύψει….

Ο δικός σου ρόλος στην παράσταση.

H παράσταση δεν έχει ρόλους με την κλασσική έννοια του όρου. Εδώ αφήνουμε για λίγο τις στανισλαφικές προσεγγίσεις και περιδιαβαίνουμε το έργο πιο ολιστικά και πιο ελεύθερα. Έχοντας σαν εργαλεία την αφήγηση και τις τεχνικές της, το σωματικό θέατρο, το χορό, το τραγούδι και το “το θέατρο της επινόησης”. Το υλικό του ηθοποιού εδώ είναι σε πρώτο πλάνο, μια και δε μπορείς να “καλυφθείς” πίσω από το ρόλο σου και βρίσκεσαι συνεχώς παρόν και σαν αφηγητής και σαν performer αλλά και σαν άνθρωπος. Για μένα αυτό είναι πολύ ενδιαφέρον μια και η σχέση με το κοινό συνεχώς μεταβάλλεται, ανατρέπεται και εξελίσσεται κατά τη διάρκεια των παραστάσεων. Αυτό φυσικά έχει ένα ρίσκο που κρατά υψηλά τους παλμούς της παράστασης και μια αλληλεπίδραση μοναδική.

Πως νοιώθεις απέναντι στα φαινόμενα ρατσισμού (με όλες τις εκφάνσεις του), που έχουν ενταθεί τα τελευταία χρόνια;

Δε πιστεύω ότι ο ρατσισμός έχει ενταθεί τα τελευταία χρόνια, πιστεύω ότι είναι πάντα εκεί απλά οι κοινωνικές συνθήκες άλλοτε τον αποκαλύπτουν κι άλλοτε τον καμουφλάρουν επιμελώς. Είναι μέσα στο εθνικοκοινωνικό μας αφήγημα. Ανατρέχοντας μόνο έναν αιώνα πίσω στη χώρα μας, δε χρειάζεται παραπάνω, μέχρι και σήμερα τον συναντάς παντού. Από τον πρόσφυγα από τη Σμύρνη μέχρι τον αριστερό, τον ομοφυλόφιλο, τον Αφρικανό, τον Εβραίο, τον ναρκομανή, τον Σύριο και ότι άλλο δε μας μοιάζει. Ο φόβος για τη διαφορετικότητα μας συνοδεύει. Λες και αδυνατούμε να συλλάβουμε ότι η διαφορετικότητα και οι ζυμώσεις που προσφέρει είναι η βάση του ίδιου του πολιτισμού, της εξέλιξης και την ανθρώπινης ιστορίας. Τώρα γι αυτό που με ρώτησες για το πως νιώθω γι αυτό, προσπαθώ να μη μου γεννά μίσος ο ρατσισμός που μας περιβάλλει και να μη γίνω ίδιος με αυτούς που τον προάγουν, αλλά σίγουρα με θλίβει βαθειά, με θυμώνει και με κάνει να νιώθω οίκτο.

Πιστεύεις ότι οι κυβερνήσεις σε περιόδους κρίσης βρίσκουν τρόπους για να καταπατούν τα εργασιακά και τα ανθρώπινα δικαιώματα;

Πιστεύω αυτό που λέει και η Ναόμι Κλάιν ότι αν δεν υπήρχαν κρίσεις το σύστημα θα τις επινοούσε. Απόδειξη είναι οι μέρες που περνάμε. Ποιός θα φανταζόταν ότι ο κόσμος και οι κοινωνίες θα έπαιρναν τέτοια τροπή μετά από μια υγειονομική κρίση? Είμαι σίγουρος ότι ο κόσμος σε ότι αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα και τα εργασιακά πήγε ανεπανόρθωτα πολλά βήματα πίσω. Βήματα που θα μας πάρει πολλά πολλά χρόνια να αποκαταστήσουμε.

Πληροφορίες για την παράσταση “ΜΝΗΜΗ ΚΑΠΟΥΤ” από τη ΝΟΗΤΗ ΓΡΑΜΜΗ ΕΔΩ