Η Ελένη Ουζουνίδου & ο Μιχάλης Οικονόμου μας μιλούν για τον “Αρίστο” !

Τι σκεφθήκατε όταν σας πρότεινε ο Γιώργος Παπαγεωργίου να παίξετε το έργο του Θωμά Κοροβίνη;

Ελένη Ουζουνίδου: Δέχτηκα αμέσως, διότι είχα διαβάσει στο παρελθόν το βραβευμένο μυθιστόρημα του Κοροβίνη “Ο γύρος του θανάτου», και ενθουσιάστηκα με την ιδέα της μεταφοράς του στη σκηνή του θεάτρου του Νέου Κόσμου.

Μιχάλης Οικονόμου:Όταν μου το πρότεινε ο Γιώργος δεν ήξερα  καθόλου το μυθιστόρημα. Μου το έστειλε σε ψηφιακή μορφή, και παρόλο που δυσκολεύομαι να διαβάζω κείμενα ηλεκτρονικά, το διάβασα μονορούφι. Απορροφήθηκα  όχι μόνο από τη μυστηριώδη ιστορία σχετικά με το Δράκο του Σέιχ Σου, όχι μόνο από τη δραματική περιπέτεια του Αριστείδη Παγκρατίδη, αλλά και από τη γλαφυρή αφήγηση για τη Θεσσαλονίκη της δεκαετίας του 50, τις μυρωδιές, τα πάθη των ανθρώπων, τον λούμπεν υπόκοσμο και την πικρή γεύση που αφήνει η ιστορία αυτού του τόπου με την αιώνια διχόνια μας και την υπόγεια εξουσία του παρακράτους που καλά κρατεί και ως σήμερα. Όλα αυτά με έκαναν να λαχταρώ πραγματικά να αρχίσω τις πρόβες για αυτό το έργο, με τους έντονους ρόλους που κληθήκαμε όλοι μας να ενσαρκώσουμε.

Θέλετε να μας πείτε λίγο για την ιστορία, γιατί κάποιοι αναγνώστες  μπορεί να μην τη γνωρίζουν;

Ε.Ο.: Πρόκειται για τη ζωή του Αριστείδη Παγκρατίδη, ο οποίος πενήντα χρόνια πριν, εκτελέστηκε ως ο Δράκος του Σέιχ Σου, στη Θεσσαλονίκη. Στο κείμενο του Θωμά εμφανίζονται 9 πρόσωπα (κάποια από αυτά φανταστικά και κάποια πραγματικά) και μας αφηγούνται τη ζωή του Αρίστου, ξεκινώντας απ’ τα δύσκολα παιδικά του χρόνια και φτάνουν έως τη στιγμή της εκτέλεσής του αποδεικνύοντας ότι κατά 99,9 τοις εκατό, καταδικάστηκε και εκτελέστηκε ένας αθώος.

Μ.Ο.: Πρίν από 50 χρόνια σε ένα δάσος στη Θεσσαλονίκη, στο Σέιχ Σου, δρούσε ένας εγκληματίας ο οποίος βίαζε και σκότωνε νεαρά ζευγάρια. Οι εφημερίδες της εποχής χαρακτήρισαν αυτόν τον κατα συρροή δολοφόνο, Δράκο του Σέιχ Σου. Ολόκληρη η Θεσσαλονίκη έτρεμε από το φόβο λόγω αυτών των εγκλημάτων. Κάποια στιγμή συλλαμβάνεται ένα αγόρι, ο Αριστείδης Παγκρατίδης, ως ύποπτος, βασανίζεται, ομολογεί, έπειτα παίρνει πίσω την ομολογία του, και δικάζεται σε μια δίκη που ως σήμερα θεωρείται ένα δικαστικό θρίλερ. Τελικά εκτελείται στα 28 του χρόνια, εκεί, στο Σέιχ Σου, το μέρος που συνδέθηκε με το όνομά του. Την ιστορία αυτού του αγοριού μέσα από τη ματιά και τις αφηγήσεις διάφορων μαρτύρων της δίκης, που τον γνώριζαν, βλέπουμε στον «Αρίστο».

Τι ενδιαφέρον μπορεί να έχει η ζωή ενός εγκληματία;

Ε.Ο.: Η αλήθεια είναι πως το κείμενο αλλά και η παράσταση δεν ασχολούνται με τη ζωή ενός εγκληματία … αλλά με τη ζωή ενός δυστυχισμένου μεροκαματιάρη, που από την τρυφερή ηλικία των 12 ετών, αναγκαζόταν να πουλάει το κορμί του, για να μπορέσει να φάει λίγο ψωμί με τυρί. Στην περίπτωση αυτή, ο «εγκληματίας» είναι το κράτος και οι αρχές που μέσα σε ένα πολύ μικρό διάστημα, κατάφεραν να καταδικάσουν και να εκτελέσουν ένα νέο παιδί, (28 μόλις ετών), να αποπροσανατολίσουν την κοινή γνώμη και προφανώς, να κουκουλώσουν τα εγκλήματα κάποιου άλλου…

M.O.: Μάλλον το «κλικ» που γίνεται στο μυαλό ενός ανθρώπου, ώστε να είναι πιθανό να γίνει εγκληματίας και ο πιο φιλήσυχος άνθρωπος. Παρόλα αυτά, δεν είναι αυτό το θέμα της παράστασής μας. Οι εγκληματίες που παρελαύνουν μέσα στον «Αρίστο», ναι είναι πολλοί, αλλά όχι ο Παγκρατίδης. Ναι, ο Αρίστος ήταν ένας άνθρωπος που μεγάλωσε πλάι στον λούμπεν υπόκοσμο της Θεσσαλονίκης, αλλά δεν ήταν εγκληματίας. Ήταν ένα «αθώο πλάσμα, ένα τρακαρισμένο παιδί, ένα φοβισμένο ζωάκι», όπως λέει και η Λολό, η τραβεστί – ένας από τους ρόλους που υποδύομαι.   Σκοπός μας είναι να αποκαταστήσουμε τη μνήμη του. H δίκη του τότε, έγινε πρόχειρα χωρίς καν να εξεταστούν επιστημονικά όλα τα στοιχεία (αίματα, τρίχες, μάρτυρες), καταδικάστηκε σαν ένα εξιλαστήριο θύμα για να τη γλυτώσει ο πραγματικός Δράκος, ο γιος ενός μεγαλοαστού εργοστασιάρχη μάλλον, και να καλυφθεί η προσαγωγή των παρακρατικών δολοφόνων του Γρηγόρη Λαμπράκη.  Πρόσφατα, από τη Νομική σχολή επαναλήφθηκε η δίκη του, με όλα τα στοιχεία (που εσκεμμένα δεν χρησιμοποιήθηκαν τότε), και αθωώθηκε πανηγυρικά.

Μας αγγίζει σήμερα το έργο, και τι θα θέλατε να περάσει στο κοινό μέσω αυτού;

E.O.: Φυσικά και μας αγγίζει, διότι παράλληλα με την ιστορία του Παγκρατίδη, περνάει από μπροστά μας και η ιστορία της Θεσσαλονίκης του ‘60. Σκοτεινά και ζοφερά χρόνια κι όχι μόνο στη Θεσσαλονίκη… Σε όλη την Ελλάδα. Φτώχεια, πείνα, και παράλληλα το παρακράτος να ανθίζει και να εγκληματεί…

M.O.: Το έργο μας αγγίζει γιατί έχει πολλά γνώριμα στοιχεία, μας θυμίζει τη μάνα μας, το φιλαράκι μας, τον γείτονά μας που μας παρακολουθεί αδιάκριτα, το σκληρό παρακράτος, τη διχόνοια αυτού του λαού, το ντέρτι μας, τη μαγεία του πανηγυριού, της διαφορετικόςτητας, του έρωτα, της βίας, και των λούμπεν διαλέκτων ανα την Ελλάδα. Το έργο αυτό είμαστε εμείς, είναι το από πού ερχόμαστε, και, ίσως και το πού πάμε. Ένας καθρέφτης που μας συγκινεί, μας ταράζει, μας κάνει να γελάμε, να συγκινούμαστε, και ίσως αν τον ακούσουμε καλά, να αποφύγουμε να ξανακάνουμε τα ίδια λάθη με το παρελθόν.

Η έννοια έγκλημα, αλλά και ο εν δυνάμει εγκληματία είναι κάτι που σας απασχολεί, σας φοβίζει;

Ε.Ο.:Ναι με φοβίζει, αλλά απ’ την άλλη όλοι όσοι ασχολούμαστε με το θέατρο ζούμε παρέα με το Θεό και με το διάολο. Με το φως και το σκοτάδι, με το καλό και το κακό. Ό,τι έχει να κάνει με την ανθρώπινη ύπαρξη, μας απασχολεί και μας εξιτάρει…

Μ.Ο.: Δεν έχω ζήσει από κοντά το έγκλημα, ούτε τον εγκληματία, με φοβίζει ώρες ώρες το παράλογο της ζωής και της ύπαρξης. Το ότι η παράλογη στιγμή και πράξη ενός ανθρώπου, μπορεί να καθορίσει τη δίκη μου ζωή, αν βρεθώ στο λάθος σημείο τη λάθος στιγμή. Κατά τα άλλα όμως ζω στο εδώ και τώρα και ψάχνω το νόημα της στιγμής. Δεν μπορώ να ελέγξω το έγκλημα, αλλά μπορώ να είμαι σε μια διαδικασία να κάνω εμένα καθημερινά την καλύτερη εκδοχή του εαυτό μου, έστω λίγο, όσο μπορώ. Φοβάμαι αυτούς που εξαπολύουν κυνήγι εγκληματιών, χωρίς να βλέπουν πρώτα τα δικά τους εγκλήματα.

Η κοινωνία μας και τότε και σήμερα ψάχνει εξιλαστήρια θύματα;

Ε.Ο.:Δυστυχώς ναι. Και όχι μεταφορικά, αλλά κυριολεκτικά… ήρθαν και μας μίλησαν κατά τη διάρκεια των προβών μας άνθρωποι ειδικοί (εγκληματολόγοι, δικηγόροι κ.ά) μας φανέρωσαν ότι δεν είναι δύσκολο ακόμα και τώρα στην Ελλάδα του ‘18, να βρεις εξιλαστήρια θύματα.

M.O.: Η κοινωνία μας είναι βαθειά συντηρητική και φοβισμένη. Φοβάται το διαφορετικό, και οτιδήποτε δεν μπορεί να το αποκωδικοποιήσει, να το ταυτοποιήσει. Όποιος δε φέρεται με τους γνωστούς κώδικες χαρακτηρίζεται εύκολα: ανώμαλος, ηλίθιος, καθυστερημένος, τρομοκράτης, επικίνδυνος, εγκληματίας, ανήθικος… Επίθετα και βίαιες ταμπέλες που βάζουμε στους ανθρώπους γρήγορα γρήγορα για να ξεμπερδεύουμε μαζί τους. Ίσως γιατί θέλουμε να διαχωρίσουμε τη θέση μας από αυτούς. Αλλά μήπως έτσι δεν αποφεύγουμε να δούμε πραγματικά το πρόσωπο του άλλου, και μήπως αυτό δεν κρύβει μια μικρή ενοχή ότι μπορεί να είμαστε κι εμείς έτσι;

Ποιοι είναι οι δράκοι μας σήμερα;

Ε.Ο.: Οι φόβοι μας…

M.O.: Ο εαυτός μας, η συνήθεια, το απάνθρωπο σύστημα, η οθόνη του κινητού που μας υπνωτίζει, ο καναπές μας που μας μουδιάζει,  τα σκουπίδια που μας σερβίρουν για να μας αποπροσανατολίσουν από την πραγματικότητα, τα αληθινά προβλήματα και τη δράση για τη λύση τους. Το ότι δεν ακούμε, τουλάχιστον αυτό μπορούμε να το ελέγξουμε. Ας ανοίξουμε τα αυτιά μας και να ακούσουμε τον άλλον, προτού του πετάξουμε στη μούρη τη γνώμη μας.

Μελλοντικά σας σχέδια;

Ε.Ο.: Συνεχίζουμε τις παραστάσεις με τον «Αρίστο», παράλληλα στο θέατρο Κιβωτός για 2 Κυριακές ακόμα 4 και 11 Μαρτίου, παίζω τον μονόλογο Σταματία το γένος Αργυροπούλου με τον οποίο θα κάνω και μια μικρή περιοδεία στην Κρήτη, τη Θεσσαλονίκη και την Πτολεμαΐδα.

Μ.Ο.: Περιμένω την άνοιξη να βγεί η «Μπλε Βασίλισσα», η μεγάλου μήκους ταινία του Αλέξανδρου Σιπσίδη στην οποία πρωταγωνιστώ. Θέλουμε να συνεχίσει ο Αρίστος, έχει σημασία για μας να παίζεται για καιρό αυτή η παράσταση. Το καλοκαίρι δεν έχω κλείσει κάποια δουλειά.

Πληροφορίες για την παράσταση “Αρίστος”¨στο Θέατρο του Νέου Κόσμου ΕΔΩ