Η Kατερίνα Καλέντζη μας μιλά για την “Βιολέτ στην γη”.

Τι σκέφτηκες όταν σου πρότειναν να παίξεις στο συγκεκριμένο έργο;

Με τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας αποφασίσαμε από κοινού να δουλέψουμε πάνω στην «Βιολέτ στη γη» και να την ανεβάσουμε. Το έργο δεν το γνώριζε κανείς μας, το ανακαλύψαμε τυχαία και ενθουσιαστήκαμε. Σίγουρα το πρώτο πράγμα που σκεφτήκαμε είναι ότι αποτελεί ένα θεατρικό κείμενο με τρομερές απαιτήσεις και ανοιχτό σε πολλές αναγνώσεις. Ήταν κοινή αντίληψη ότι θα βουτήξουμε στα βαθιά…

Τι πιστεύεις ότι έχει να μας πει το συγκεκριμένο έργο;

Από την δική μου σκοπιά, θεωρώ ότι το συγκεκριμένο έργο ασχολείται σε βάθος με την ανθρώπινη ύπαρξη και τον κύκλο της ζωής, μέσα από μία συνεχή αντιπαράθεση αλλά και πόλωση της ζωής με τον θάνατο. «Πρέπει να ζήσουμε. Είναι το μόνο που έχουμε» λέει κάποια στιγμή η ΜΑΡΙ-ΖΑΝ ως απάντηση στην κυριολεκτική αναμενόμενη «έκρηξη» του ΕΤΙΕΝ, ο οποίος δεν μπορεί να δεχτεί ότι «ο κόσμος είναι τόσο άσχημος, ότι η αγάπη είναι τόσο δύσκολη, ότι υπάρχουν παιδιά που πεθαίνουν μέσα σε λίμνες αίματος. Δεν μπορούμε να τα δεχτούμε αυτά χωρίς να κάνουμε μπουμ. Έκρηξη! Μπουμ!»  Από την μία, η άρνηση της παροντικής ζωής και από την άλλη το απεγνωσμένο κυνήγι μιας άλλης ζωής. Από την μία η επιθυμία για αναπαραγωγή και από την άλλη η αμφισβήτησή της. Τέσσερις συγκρουόμενες στάσεις ζωής. Όλες, ως η «απόλυτη λύση» απέναντι στην συνειδητοποίηση της ματαιότητας του κόσμου. Άραγε;

Χωρίς να παίρνει θέση στα οντολογικά ζητήματα που η ίδια θέτει, η Φρεσέτ παρουσιάζει τις δύο όψεις του ίδιου νομίσματος, την ματαιότητα της ζωής  αλλά και την αναζήτηση νοήματος και ευτυχίας, την ανάγκη για αναπαραγωγή αλλά και την αποδοχή της ατομικής ελευθερίας, την γονιμότητα και τη στειρότητα. Συγκεντρώνει τέσσερις ήρωες σε ένα ορυχείο, τους τοποθετεί απέναντι από την ΒΙΟΛΕΤ η οποία, σαν ένας ψυχαναλυτής,  ακούει σιωπηλά τις επιθυμίες, τους φόβους, τις αγωνίες, τα όνειρά τους. Η ΒΙΟΛΕΤ αποτελεί την προβολή των πιο ενδόμυχων επιθυμιών τους. Την επιτακτική ανάγκη για αλλαγή. ” Αν κάνουμε λάθος επιλογή, μπορούμε να ξαναπροσπαθήσουμε; Ή μήπως είναι ανεπανόρθωτο; ” ρωτάει η ΖΟΥΝΤΙΤ. Τέσσερις αρχετυπικές μορφές θα τολμούσα να πω, δεδομένου ότι χαρακτηρίζονται από συμπεριφορές και υπαρξιακά διλήμματα που εμφανίζονται και απασχολούν το ανθρώπινο είδος ανά τους αιώνες. Και το πέμπτο στοιχείο, η μυστήρια ΒΙΟΛΕΤ που φέρει όλα τα αντιθετικά στοιχεία των άλλων πάνω της.  Για εκείνους, βρίσκεται εκεί για να βοηθήσει, αλλά η ίδια τελικά ως το απόλυτο τραγικό υποκείμενο της ζύμωσης της ζωής, έχει χαθεί, ξαστόχησε στη ζωή, φωνάζει για βοήθεια, έχασε τις λέξεις της και της έμεινε μόνο το «Έκανα λάθος».

Ίσως τελικά, για την Φρεσέτ μπορεί να είναι απλή αλλά και ουσιαστική η απάντηση στο τόσο σύνθετο ζήτημα της αντιμετώπισης της ίδιας μας της ζωής και του αναπόφευκτου του θανάτου. Όπως η απάντηση του ΠΩΛ στον ΕΤΙΕΝ.

ETIEN: Τραγουδήσατε. Κι ύστερα; Τι άλλαξε;
ΠΩΛ: Tίποτα Ετιέν. Τίποτα δεν άλλαξε. Τραγουδήσαμε όμως.

Μίλησε μας για τον ρόλο σου.

Η ΜΑΡΙ-ΖΑΝ είναι μία γυναίκα την οποία συναντάμε στο σημείο της προσωπικής της κρίσης, ή αλλιώς όπως συνηθίζω να λέω, του εσωτερικού της πνιγμού. Το γνώριμο για πάρα πολλούς ανθρώπους σημείο, που λες ή τώρα ή ποτέ. Είναι το σημείο που ξαφνικά ενώ έχεις ζήσει «χ» χρόνια (για την ηρωίδα μας 51 χρόνια – μισός αιώνας), ξαφνικά δεν αντέχεις να περάσει ούτε μία μέρα παραπάνω ίδιας καθημερινότητας!
Μια συγκυρία που μπορεί να φαντάζει για κάποιους παράλογη αλλά συμβαίνει τόσο συχνά γύρω μας.  
Έχει περάσει πολλές ατυχίες, έχει υπομείνει πολλά και ξαφνικά αποφασίζει ότι δεν θέλει να ζήσει άλλο χρόνο συμβιβασμού. Ήρθε η ώρα να αλλάξει ριζικά τη ζωή της. Θερμός υποστηρικτής της, η ελπίδα της για έναν όμορφο κόσμο, η αγάπη της για την πεζοπορία και η λαχτάρα της για τις Ζεστές Χώρες του  Νότου.
Και μεγάλος αντίπαλος της ο άντρας της, ο  ΕΤΙΕΝ που θεωρεί ότι «παντού είναι το ίδιο: ασχήμια, ατιμία, υποκρισία».  Για τον ΕΤΙΕΝ, όμως η ΜΑΡΙ-ΖΑΝ είναι, θα έλεγα, η προσωποποίηση της  φράσης του Σοπενχάουερ «Καταρχάς, ένας άνθρωπος δεν είναι ποτέ ευτυχισμένος, αλλά κοπιάζει σ΄ ολόκληρη τη ζωή του για κάτι που νομίζει ότι θα του φέρει ευτυχία. Σπάνια πραγματοποιεί το στόχο του, κι όταν το κάνει, σύντομα απογοητεύεται». Ότι και να ισχύει, η ΜΑΡΙ-ΖΑΝ είναι σίγουρα ένας άνθρωπος που ακόμα ονειρεύεται έναν καλύτερο κόσμο. Και αυτό είναι σημαντικό.  

Τι θα ήθελες να πάρει ο θεατής φεύγοντας από την παράσταση;

Ιδανικά, θα θέλαμε η παράσταση να είναι μία εμπειρία κοινή, για εμάς και τον θεατή. Να συναντηθούμε όλοι μαζί με τον υπέροχο – τόσο σκοτεινό όσο όμως και φωτεινό – κόσμο του έργου. Ο θεατής να ταξιδέψει, να ξεχαστεί μέσα στις ιστορίες και ασυνείδητα να δει τον εαυτό να καθρεφτίζεται στα πρόσωπα του έργου. Και έτσι στο τέλος σίγουρα κάτι θα έχει αλλάξει. Η «Βιολέτ στη γη» είναι ένα έργο που δεν γίνεται να μην σε αφορά, καθόσον ασχολείται με τους θεμέλιους αλληλένδετους λίθους της ανθρώπινης ύπαρξης. Τις βαθιές ανάγκες, τις επιθυμίες, τους φόβους και τα όνειρά μας. Δηλαδή όλα εκείνα τα πάθη, που μας ενεργοποιούν και μας ωθούν να «παλεύουμε» για την κάθε μέρα της ζωής μας.

Τι σκέφτεσαι για την Ελλάδα του 2019;

Στη Ελλάδα του 2019, θεωρώ ότι αν και η κρίση αναπροσάρμοσε νοοτροπίες και συμπεριφορές, δεν πιστεύω ότι αυτές είναι ικανές για να ανατρέψουν το μοντέλο και τα πρότυπα της προ κρίσης εποχής. Σκέφτομαι καμιά φορά ότι αν για παράδειγμα το 2006 προβάλαμε σε έναν προτζέκτορα, μία εικόνα της σύγχρονης πραγματικότητας, δε θα μας έπειθε, θα λέγαμε ότι αυτό δεν θα μπορούσε να συμβεί, θα ξεσηκώνονταν ακόμα και οι πέτρες. Βλέπω γύρω μου να επικρατεί ένας καθημερινός φόβος, ένα μόνιμο άγχος, καχυποψία, αβεβαιότητα για τα πάντα, σε ατομικό, διαπροσωπικό αλλά και κοινωνικό επίπεδο. Και δυστυχώς οι κυνικές και ρατσιστικές συμπεριφορές όπως και η απάθεια συνεχώς εντείνονται-με γεωμετρική πρόοδο!

Σίγουρα υπάρχει και η φωτεινή πλευρά, που έρχεται όμως από μία μικρή για τα δεδομένα μερίδα ανθρώπων και πρωτοβουλιών. Για το λόγο αυτό, η αλλαγή μου φαίνεται «δυσκίνητη» ακόμα. Από την άλλη, όλα ξεκινάνε από το ίδιο το άτομο. Αν εμείς οι ίδιοι δεν προσπαθήσουμε να δράσουμε έστω για κάτι που μπορεί να φαίνεται τόσο μικρό και επουσιώδες, η καθολική αλλαγή που προσμένουμε μπορεί να είναι αρκετά μακριά ακόμα.

Πληροφορίες για την παράσταση Η «Βιολέτ στη γη» στο  Studio Mαυρομιχάλη  ΕΔΩ