Θάνος Κονδύλης

Πρωταρχικός στόχος ενός συγγραφέα είναι η δημιουργία τέχνης και η αφήγηση ιστοριών.

Συνέντευξη στον Θάνο Ζαχαράκη

Ο Θάνος Κονδύλης επιστρέφει με το νέο του μυθιστόρημα «Το μυστηριώδες χαμόγελο της Αθηνάς», που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Ψυχογιός. Με αφορμή την κυκλοφορία του, μιλήσαμε μαζί του για την ιστορία του βιβλίου και όχι μόνο. 

Φέτος επιστρέφετε με ένα αστυνομικό μυθιστόρημα μυστηρίου, με πολιτικό υπόβαθρο και αρχαιολογική ατμόσφαιρα. Πείτε μας μερικά λόγια για το νέο σας μυθιστόρημα «Το μυστηριώδες χαμόγελο της Αθηνάς», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός. 

Είναι αλήθεια ότι από καιρό το ετοίμαζα αυτό το βιβλίο και συνεχώς το ανέβαλα για κάτι άλλο. Τελικά κάθε βιβλίο έχει την ώρα του και τον χρόνο του. Ιδού η υπόθεση του βιβλίου: Όταν μια μυστηριώδης κοπέλα καταγγέλλει στον αστυνόμο Περικλή Πανταζή την κλοπή από το Μουσείο της Ακρόπολης μιας μαρμάρινης πλάκας που αναπαριστά τη θεά Αθηνά, εκείνος βρίσκεται αντιμέτωπος με μια απίστευτη ιστορία, όπου εμπλέκονται άτομα της υψηλής κοινωνίας, πολιτικοί, επιχειρηματίες, αστυνομικοί, άτομα του υποκόσμου αλλά και απλοί, καθημερινοί άνθρωποι. Στην πραγματικότητα πρόκειται για έναν μαραθώνιο όπου όλοι επιδιώκουν να τερματίσουν πρώτοι και να κατακτήσουν τον υπέρτατο θησαυρό, τα Μάρμαρα του Παρθενώνα. Αλλά κανείς δεν έχει καταλάβει ότι είναι μαριονέτες που τα νήματά τους κινεί μια γοητευτική κοπέλα. Όταν μάλιστα δολοφονείται ένας συνεργάτης του, ο αστυνόμος Πανταζής θα συνειδητοποιήσει ότι από αυτή την υπόθεση εξαρτάται όχι μόνο η καριέρα του αλλά και η ίδια του η ζωή! Τελικά αυτό το βιβλίο είναι ένα ερωτικό θρίλερ και συνάμα μια συναρπαστική περιπέτεια αρχαιοκαπηλίας που εκτυλίσσεται στη σημερινή Αθήνα και θα ενθουσιάσει το αναγνωστικό κοινό.

Η θεά Αθηνά είναι σύμβολο σοφίας, στρατηγικής και δικαιοσύνης. Πώς “παίζει” ο μύθος της μέσα στην πλοκή του βιβλίου;

Η ενσωμάτωση της θεάς Αθηνάς σε αυτό το μυθιστόρημα προσφέρει ένα συναρπαστικό και πολύπλευρο επίπεδο στην πλοκή, δίνοντας έμφαση στα χαρακτηριστικά της σοφίας, στρατηγικής και δικαιοσύνης. Η Αθηνά χρησιμοποιείται ως σύμβολο που καθοδηγεί την πλοκή και τους χαρακτήρες. Ο πρωταγωνιστής αστυνόμος ενσαρκώνει κάποια από τα χαρακτηριστικά της Αθηνάς. Είναι ευφυής και χρησιμοποιεί τη λογική και τη στρατηγική για να λύσει το μυστήριο αντί να βασίζεται στη βία. Επίσης έχει εμμονή με την αλήθεια και τη δικαιοσύνη πράγμα που τον οδηγεί στο να αναζητά την πλήρη αποκάλυψη της αλήθειας, ακόμα κι αν είναι επώδυνη και σχετίζεται μα πρόσωπα που αγαπάει.  

Στο βιβλίο συγκρούονται το φως του πολιτισμού με το σκοτάδι του υποκόσμου. Αυτό το δίπολο ήταν βασικός σας άξονας από την αρχή;

Ακριβώς. Η σύγκρουση μεταξύ του φωτός του πολιτισμού και του σκότους του υποκόσμου αποτελεί έναν ισχυρό και γόνιμο άξονα που χρησιμοποίησα στα βιβλίο μου. Αυτό το δίπολο προσφέρει άπειρες δυνατότητες για την εξερεύνηση της ανθρώπινης φύσης, της ηθικής και των κοινωνικών δομών της σύγχρονης κοινωνίας. Από την αρχή είχα αυτή την αντίθεση στο μυαλό μου ως βασικό δομικό στοιχείο του έργου μου. Η ιδέα ότι ο πολιτισμός με τους κανόνες, τις αξίες και τις φιλοδοξίες του μπορεί να αντιπαρατεθεί με τις πιο σκοτεινές πτυχές της κοινωνίας – την εγκληματικότητα, τη διαφθορά, την παρανομία – είναι εξαιρετικά δραματική. Αυτό το δίπολο μου επέτρεψε τη δημιουργία χαρακτήρων που κάποιες φορές κινούνται στα όρια αμφισβητώντας τις συμβάσεις και αναγκάζοντας τους αναγνώστες να αναρωτηθούν για το τι σημαίνει πραγματικά “πολιτισμένος” ή “άγριος” άνθρωπος. Τέλος, το δίπολο δεν περιορίζεται μόνο στο εξωτερικό περιβάλλον αλλά επεκτείνεται και στην ψυχολογία των ηρώων, προσδίδοντας βάθος στην αφήγηση.

Θεωρώ ότι η φαντασία πρέπει να υπηρετεί την ιστορία, και όχι το αντίστροφο.

Πόσο πιθανή θεωρείτε μια τέτοια κλοπή από το Μουσείο της Ακρόπολης σήμερα; Το σενάριο έχει κάποια ρεαλιστική βάση;

Όπως αναφέρω και στην εισαγωγή του βιβλίου, αυτό είναι ένα δημιούργημα της φαντασίας μου και μόνο. Όσα θα διαβάσουν οι αναγνώστες και όσα περιγράφονται στις σελίδες του έργου δεν έχουν σχέση με την πραγματικότητα. Με άλλα λόγια, καταστάσεις, γεγονότα, τοποθεσίες, χαρακτήρες και πολλά άλλα είναι καθαρό προϊόν μυθοπλασίας και δε σχετίζονται με κανέναν τρόπο με την πραγματική ζωή. Επιπλέον, οι ιστορίες και η πλοκή γενικά του βιβλίου είναι μοναδικές και, βέβαια, δεν έχουν σκοπό και στόχο να αναπαραστήσουν αληθινές ζωές. Όσο για το θέμα της πιθανής κλοπής στο μουσείο της Ακρόπολης, όπως την περιγράφω στο μυθιστόρημά μου, νομίζω ότι όλοι όσοι έχουν επισκεφτεί το μουσείο θα έχουν αντιληφθεί ότι είναι ένα πραγματικό πολιτισμικό διαμάντι που φυλάσσεται ως κόρη οφθαλμού από τους αρμόδιους.

Πόσο δύσκολο είναι να εντάξεις μια φανταστική υπόθεση σε ένα τόσο πραγματικό και ευαίσθητο ιστορικό θέμα όπως τα Μάρμαρα του Παρθενώνα;

Τα μάρμαρα του Παρθενώνα αποτελούν το ιερό δισκοπότηρο της Ελλάδας και όλοι ευελπιστούμε ότι πολύ σύντομα θα επιστρέψουν στην Αθήνα, από όπου ξεκίνησαν το ταξίδι τους πριν από 200 και πλέον χρόνια. Κάτω από αυτό το πρίσμα είναι όντως ιδιαίτερα δύσκολο να εντάξεις μια φανταστική υπόθεση σε ένα πραγματικό και ευαίσθητο ιστορικό θέμα. Η πρόκληση που είχα ήταν διπλή: αφενός να διατηρήσω την ιστορική ακρίβεια με σεβασμό προς τα γεγονότα και τα πρόσωπα, αφετέρου δε να αναπτύξω μια πειστική και συναρπαστική πλοκή που να μην υπονομεύει την ιστορική αλήθεια. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος ήταν η παραποίηση της ιστορίας και η απλοποίηση σύνθετων γεγονότων. Στην ουσία, η δυσκολία ήταν η επίτευξη μιας λεπτής ισορροπίας. Θεωρώ ότι η φαντασία πρέπει να υπηρετεί την ιστορία, και όχι το αντίστροφο.

Πιστεύετε ότι ένας συγγραφέας οφείλει να παίρνει θέση σε κοινωνικά ή πολιτικά ζητήματα μέσω του έργου του;

Πολλοί υποστηρίζουν ότι η τέχνη, και ειδικά η λογοτεχνία, έχει πλην των άλλων και κοινωνική ευθύνη. Σίγουρα ένας συγγραφέας που παίρνει θέση μπορεί να αφυπνίσει συνειδήσεις, να αμφισβητήσει κατεστημένες αντιλήψεις και να συμβάλει σε μια πιο δίκαιη και ενσυνείδητη κοινωνία. Από την άλλη ο πρωταρχικός στόχος ενός συγγραφέα είναι η δημιουργία τέχνης και η αφήγηση ιστοριών. Η τέχνη μπορεί να είναι ισχυρή και χωρίς να είναι άμεσα πολιτική αφήνοντας στον αναγνώστη την ελευθερία να βγάλει τα δικά του συμπεράσματα. Γενικά θεωρώ ότι η απάντηση βρίσκεται κάπου στη μέση. Ένας συγγραφέας δεν οφείλει απαραίτητα να παίρνει θέση με άμεσο και διδακτικό τρόπο, αλλά δεν μπορεί και να είναι εντελώς αποκομμένος από την κοινωνία στην οποία ζει.