Πότε και πώς ξεκίνησε η ενασχόλησή σου με τη μουσική και το τραγούδι;
Επίσημη μουσική εκπαίδευση δεν είχα ποτέ μου. Αρχικά, μου άρεσε μόνο να ακούω τραγούδια. Κάποια στιγμή άρχισα να παίζω κάποια από αυτά σε ένα μικρό αρμόνιο που μου είχαν αγοράσει οι δικοί μου, να τα παίζω “με το αυτί” που λέμε. Μέχρι που κάποτε, στην πρώτη γυμνασίου, έγινε κάτι ενδιαφέρον. Κατάλαβα ότι ήθελα να ακούσω κάποια τραγούδια που ακόμα δεν υπήρχαν. Κι έτσι ξεκίνησα να τα γράφω.
Ποια είναι τα μουσικά σου ακούσματα;
Τα πρώτα τραγούδια που θυμάμαι να ακούω ήταν από το “Εδώ Λιλιπούπολη”, που μου το είχε κάνει δώρο η μητέρα μου. Επρόκειτο για πανδαισία. Αυτό με τράβηξε για πρώτη φορά στη μουσική. Και νομίζω χαρακτήρισε όλη μου τη μουσική φιλοσοφία από εκεί κι έπειτα, με την έννοια ότι με ενθάρρυνε να ακούω ετερόκλητα είδη. Πραγματικά, πάντα άκουγα ό,τι μουσική έπεφτε στα χέρια μου. Ραπ, κλασική, ηλεκτρονική, μπαλάντες, μέταλ, έντεχνα, ρεμπέτικα… Και δεν νομίζω ότι τα ακούσματά μου θα πάψουν ποτέ να διευρύνονται. Αυτό εύχομαι, τουλάχιστον. Γενικά, μου αρέσει να καταναλώνω μουσική όσο και να παράγω μουσική. Αυτά τα δύο, μάλιστα, πιστεύω ότι είναι αλληλένδετα. Αν ήταν να βάλω όλα μου τα ακούσματα σε μία κατηγορία, θα έλεγα: μουσική που έχει φτιαχτεί με αυθεντικότητα.
Πώς προέκυψε η συνεργασία σου με τον Σταμάτη Κραουνάκη;
– Είχα γράψει το “Πάτερ” και σκεφτόμουν πόσο θα μου άρεσε να το πει ο Κραουνάκης, αλλά δεν τον είχα γνωρίσει ακόμα. Δεν είχα κάνει καμία κίνηση. Μετά από μία σειρά αρκετά αγχωτικών δουλειών, κάτι μεταφράσεις κι επιμέλειες κειμένων που έπρεπε να ετοιμαστούν μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα, αισθάνθηκα να έχω “αδειάσει”. Αυτό το άδειασμα λειτούργησε ως σπίθα για να ψάξω τον Σταμάτη, γιατί ήθελα να ασχοληθώ με κάτι που θα με ξαναγέμιζε. Σκέφτηκα ποιο θα μπορούσε να είναι το μέιλ του, του έστειλα το “Πάτερ”, που το είχα ηχογραφήσει με ένα πιάνο και τη φωνή μου, και μέσα σε ένα τέταρτο μου απάντησε “Μ’ αρέσει”. Λίγους μήνες μετά, βρεθήκαμε στο στούντιο του Τάκη του Αργυρίου και το ηχογραφήσαμε. Και ο τρόπος που το είπε ο Σταμάτης με έκανε να νιώσω ότι πραγματικά έγινε και δικό του.
Μίλησέ μας για το τραγούδι σου “Πάτερ”.
Το “Πάτερ” γεννήθηκε μια άγρυπνη νύχτα. Σκεφτόμουν διάφορα, τους δικούς μου ανθρώπους, τους εντός ή εκτός εισαγωγικών εχθρούς, τους χαμένους έρωτες, τι έχει περάσει η ανθρωπότητα και η Γη γενικά, τι επιφυλάσσει το μέλλον… Χαμός! Ήμουν γεμάτος από σκέψεις, συναισθήματα, και βρισκόμουν σε μεγάλη ένταση. Ξεκίνησα να παίζω μία απαλή μελωδία λες και προσπαθούσα να με νανουρίσω. Αντί να νανουριστώ, άρχισα να τραγουδάω. “Πάτερ”, μου βγήκε τραγουδιστά η πρώτη λέξη. Εκείνη τη στιγμή πια, ήξερα για τι θα μίλαγε το τραγούδι. Το “Πάτερ” λειτούργησε ως διέξοδος, ως τρόπος να εκφράσω ό,τι με φόβιζε κι ό,τι με έκανε να ελπίζω. Αν και δεν είμαι ιδιαίτερα πιστός, ήταν μια προσευχή. Μέσα από τους στίχους, που νομίζω μπορούν να ερμηνευτούν με διάφορους τρόπους, μπόρεσα να πετύχω ένα είδος κατάνυξης, αυτό το αίσθημα ότι είσαι ένα μικρό-μικρό κομματάκι ενός τεράστιου τίποτα.
Πιστεύεις ότι ένας μουσικός μπορεί να αποκατασταθεί επαγγελματικά σήμερα;
Γενικώς όχι εύκολα. Αν παίζεις στα μεγάλα κέντρα ή σε πανηγύρια, αρκετές φορές μπορείς να βιοποριστείς και με το παραπάνω. Για αυτούς τους μουσικούς χαίρομαι. Παίζουν, όμως, όλοι οι μουσικοί αυτά τα είδη; Όχι. Έτσι, βλέπεις π.χ. ταλαντούχους ερμηνευτές, βιρτουόζους, συνθέτες που, ενώ θέλουν να ασχοληθούν με το αντικείμενο, καταφεύγουν σε άλλα επαγγέλματα, συναφή ή λιγότερο συναφή, επειδή τους παρέχουν τουλάχιστον κάποια ασφάλεια. Σε κάθε περίπτωση, το βασικό και απόλυτα πρακτικό είναι οι επαγγελματίες να πετύχουν ένα είδος συσπείρωσης όσον αφορά στις αμοιβές, να μη ρίχνουμε τις αμοιβές μας. Οι γενιές που είναι αυτή τη στιγμή στην αγορά εργασίας, πασχίζουν να ανεβάσουν τις αμοιβές που εδώ και μιάμιση δεκαετία πέφτουν. Από την άλλη, θεωρώ ότι η καλύτερη προσέγγιση για έναν καλλιτέχνη και, γενικά, για οποιονδήποτε, είναι να μη φοβηθεί την αποτυχία. Οι γενιές που βγήκαμε στην αγορά μέσα στη μακρά περίοδο της κρίσης, χαρακτηριζόμαστε πολύ από φόβο και ανασφάλεια, γιατί αλλιώς μας τα είπαν και αλλιώς τα βρήκαμε στην πορεία. Εγώ θέλω να σκέφτομαι ότι ο άνθρωπος τα έχει βγάλει πέρα και με χειρότερα.
Τι σκέφτεσαι όταν διαβάζεις το απόφθεγμα του Μάρκου Αυρήλιου “Ο καλύτερος τρόπος για να αντιστέκεσαι είναι να μην εξομοιώνεσαι”;
Έχει ενδιαφέρον. Μου θυμίζει κάπως το επίσης ωραίο ρητό του Αλμπέρ Καμύ “Γίνε τόσο ελεύθερος ώστε όλη σου η ύπαρξη να είναι μια επαναστατική πράξη”. Προσωπικά, θεωρώ ότι η ιδανική κοσμοθεωρία είναι το να ισομοιράζουμε τον εαυτό μας μεταξύ των αντιθέτων. Κάποτε θα επιδιώξεις να αντισταθείς, κάποτε να ακολουθήσεις. Κάποτε θα εξομοιωθείς, κάποτε θα ξεχωρίσεις. Άλλωστε, όπως θα έλεγε και ο Ηράκλειτος, η αλλαγή είναι η μόνη σταθερά.
Πληροφορίες για το τραγούδι “Πάτερ”:
Το Art and Press δημιουργήθηκε με σκοπό την πολιτική, πολιτιστική και πολύπλευρη ενημέρωση των πολιτών. Πίσω από τη λειτουργία του Art and Press υπάρχει μία ομάδα «ανήσυχων» ανθρώπων, που προέρχονται από διάφορους κοινωνικούς χώρους, στους οποίους προσέφεραν και συνεχίζουν να προσφέρουν εθελοντικά όπου και όσο μπορούν. Η κοινή αγάπη των μελών της ομάδας μας για την πολιτική, τον πολιτισμό και γενικά την ενημέρωση, είναι η κινητήρια δύναμη για την παρακολούθηση, καταγραφή και παρουσίαση σε όλους εσάς, όσων συμβαίνουν. Δεν μας καθοδηγεί κανείς, δεν μας χρηματοδοτεί κανείς και ως εκ τούτου παραθέτουμε τα γεγονότα όπως ακριβώς λαμβάνουν χώρα. Η πορεία του Art and Press είναι συνεχόμενα και ραγδαία ανοδική όσον αφορά την προσέλκυση επισκεπτών / αναγνωστών τόσο στην κύρια ιστοσελίδα όσο και στο κανάλι του Youtube.