Κωνσταντίνος Δημητρακάκης

‘Ο καθένας με τις δυνάμεις του, το βασικότερο να αντιστέκεσαι’.

Ποια είναι εκείνα τα στοιχεία του “Ο καθένας πεθαίνει μόνος του”, που θεωρείς ότι κάνουν δυνατό το κείμενο;

Ο μεγάλος πεζογράφος Πρίμο Λεβί είχε πει ότι το «Ο καθένας πεθαίνει μόνος του» είναι το συγκλονιστικότερο μυθιστόρημα που έχει γραφτεί για την αντίσταση των ίδιων των Γερμανών κατά του ναζισμού. Είναι ένα έργο που εστιάζει στους απλούς καθημερινούς πολίτες μιας συνοικίας του Βερολίνου και στην προσπάθεια αντίστασης τους ή μη στο καθεστώς χωρίς να ηρωοποιεί κανέναν. Ο Φάλαντα μάλιστα βασίστηκε σε αληθινή ιστορία για να γράψει το έργο την οποία ανακάλυψε σε φακέλους της Γκεστάπο μετά το τέλος του ναζιστικού καθεστώτος. Η κεντρική ιστορία λοιπόν αφορά στο φιλήσυχο ζεύγος Κβάγκελ, που μετά την απώλεια του γιου τους στον πόλεμο, αποφασίζει να γράψει κάρτες με συνθήματα κατά του Χίτλερ και να αφυπνίσει το γερμανικό λαό. Γύρω από αυτή την ιστορία ωστόσο ο Φάλαντα δημιουργεί ένα κολάζ χαρακτήρων, συμπεριφορών και γεγονότων που αποτυπώνουν τόσο ανάγλυφα τη ζοφερή πραγματικότητα της εποχής, το φόβο, την ανέχεια, τον αγώνα για επιβίωση. Επιπλέον, το έργο, μέχρι και το τέλος του, σου εξάπτει την περιέργεια και σου δημιουργεί μια αγωνία ως προς το πώς περιπλέκονται όλοι αυτοί οι άνθρωποι μεταξύ τους, πώς επηρεάζουν και επηρεάζονται αλλά και σε σχέση με την κατάληξη που θα έχουν. Τέλος, το έργο αυτό είναι και μια καλή υπενθύμιση στο τι επιπτώσεις μπορούν να έχουν τα ολοκληρωτικά καθεστώτα στην απλή καθημερινή ζωή των ανθρώπων αλλά και τι κάνει εν τέλει ο καθένας μας για να αντισταθεί στην ασχήμια και την αδικία της εποχής μας ή έστω του μικρόκοσμού του.

Για ποιούς λόγους δέχτηκες να συνεργαστείς με τον σκηνοθέτη Φώτη Μακρή;

Κατ’αρχάς ο Φώτης Μακρής ήταν καθηγητής μου στη σχολή του Θεάτρου Τέχνης και ένας από τους λίγους καθηγητές που έμαθα πράγματα και τα οποία κράτησα και χρησιμοποίησα αργότερα και στην ίδια τη δουλειά. Αγάπησα τον τρόπο δουλειάς του, μου ταίριαξε πολύ, μαζί του δοκιμάσαμε διάφορα είδη θεάτρου στη σχολή καθότι μας είχε και δυο χρόνια. Επίσης, είχα δει τότε το ‘Κιβώτιο’, την παράσταση που έπαιζε και τον εκτίμησα πολύ και ως ηθοποιό, τον ήξερα ως τότε κυρίως από την τηλεοπτική του παρουσία. Όταν λοιπόν μου τηλεφώνησε για να συμμετάσχω σε αυτή τη δουλειά και μου περιέγραψε το έργο, είπα αμέσως ναι. Όταν μάλιστα διάβασα και το κείμενο και είδα πως ξετυλίγεται ο βασικός μου ρόλος, αυτός του Ένο Κλούγκε, (γιατί όλοι παίζουμε 2-3 ρόλους), ενθουσιάστηκα ακόμα περισσότερο. Και νομίζω με δικαίωσε αυτή η επιλογή. Επιπλέον, είναι αξιοθαύμαστος ο αγώνας που δίνει με το θέατρό του, το Studio Μαυρομιχάλη, ένα θέατρο με παρουσία 14 χρόνων, με τις επιλογές που κάνει στα έργα, κλασικά και σύγχρονα, εις βάρος καμιά φορά του ταμείου. Εδώ θέλω να προσθέσω πως αν και γνώριζα προσωπικά και εκτιμούσα κάποιους από τους συναδέλφους με τους οποίους θα παίζαμε μαζί, δεν περίμενα ότι θα δέναμε τελικά τόσο πολύ όλοι μεταξύ μας, πράγμα που έκανε ακόμα πιο εύκολη τη δουλειά μας. Πηγαίνω λοιπόν με χαρά και λαχτάρα στο θέατρο κάθε Σαββατοκύριακο γιατί θα δω και θα παίξω με αυτούς τους ωραίους τύπους (αλλά και γιατί πάμε και πολύ καλά,χαχα!).

Μίλησέ μας για το ρόλο σου.

Υποδύομαι τον Ένο Κλούγκε, έναν Γερμανό λούμπεν τύπο, πατέρα δυο παιδιών, πρώην αρχιμηχανικό που παράτησε τη δουλειά του και την οικογένεια του και ασχολείται πια με τον τζόγο, το ποτό και τις γυναίκες. Είναι ο άνθρωπος της αρπαχτής, του βολέματος, της καλοπέρασης παρότι δεν έχει καν ούτε τα προς το ζην. Αδιαφορεί για την κατάσταση που επικρατεί στη Γερμανία και την τροπή που παίρνει το ναζιστικό καθεστώς και μηχανεύεται τρόπους για το πώς θα γλιτώσει τη δουλειά και το στρατό. Μπλέκεται όμως με έναν περίεργο τρόπο στην κεντρική ιστορία του έργου και γίνεται ο βασικός ύποπτος για τις κάρτες που γράφει το ζεύγος Κβάγκελ κατά του Χίτλερ και που αφήνει σε κεντρικά σημεία του Βερολίνου. Είναι ένας ρόλος που ομολογώ δυσκολεύτηκα να κατανοήσω και να προσεγγίσω στην αρχή αλλά ειλικρινά έχω αγαπήσει πολύ πια. Επιπλέον, έχω και έναν μικρότερο ρόλο, τον εγκληματολόγο Τσοτ, ο οποίος με εντολή της Γκεστάπο αναλαμβάνει τη διαλεύκανση της ιστορίας με τις κάρτες.

Τα μελλοντικά σου σχέδια;

Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει κάτι συγκεκριμένο για το μέλλον. Συνεχίζουμε με επιτυχία τις παραστάσεις του ‘Ο καθένας πεθαίνει μόνος του’ μέχρι τέλος Γενάρη και αυτή την περίοδο συμμετέχω ως γκεστ σε κάποια επεισόδια στο ‘Κόκκινο Ποτάμι-Η συνέχεια’ του Μανούσου Μανουσάκη.

Τι σκέφτεσαι όταν διαβάζεις τη φράση του Οδυσσέα Ελύτη “Το παν είναι η ρότα σου κόντρα στην κοινωνία ετούτη”;

Από τη μία, σκέφτομαι τα βήματα και τις επιλογές που έχω κάνει μέχρι στιγμής σε διάφορους τομείς της ζωής μου που μπορεί να μην ανταποκρίνονταν στις επιθυμίες και τις προσδοκίες της οικογένειας ή του κοινωνικού μου περιβάλλοντος, αλλά για μένα ήταν μονόδρομος και από την άλλη αναλογίζομαι αυτά που ακόμα φοβάμαι ή δεν τολμάω να κάνω και με κρατάνε πίσω. Η ζυγαριά όμως νομίζω ότι γέρνει πια περισσότερο προς την εκπλήρωση των δικών μου επιθυμιών και αναγκών.

Επίσης, όλως περιέργως η φράση αυτή συνδέεται άμεσα και με το θέμα της παράστασης μας: ένα ζευγάρι (ένας εργοδηγός και μια νοικοκυρά) αποφασίζει να γράψει κάρτες με συνθήματα κατά του Χίτλερ. Ίσως να φαίνεται λίγο και μικρό και ασήμαντο αλλά όπως λέει κάποια στιγμή η Άννα Κβάγκελ στο έργο ‘ο καθένας με τις δυνάμεις του, το βασικότερο να αντιστέκεσαι’. Με αφορμή λοιπόν αυτό αλλά και τη φράση του Ελύτη, οφείλω και εγώ να αναλογιστώ πως αντιμετωπίζω στην καθημερινότητα μου καταστάσεις και συμπεριφορές που με ενοχλούν, την αδικία, την αγένεια, την όποια βία.

Πληροφορίες για την παράσταση: