Τον Νίκο Παπαθανάση τον συναντάμε στο Θέατρο Αλκμήνη, όπου συμμετέχει στην παράσταση ‘Η Υψοφοβία ενός Κομπάρσου’.” στο θέατρο ΑΛΚΜΗΝΗ
Τι σας ενέπνευσε να γράψετε τον μονόλογο “Η Υψοφοβία ενός Κομπάρσου”; Έχει προσωπικά βιώματα ή είναι περισσότερο μια αφαιρετική δημιουργία;
Ένα μέρος του έργου είναι γραμμένο σε αυτόματη γραφή, συνεπώς είναι μία αφαιρετική διεργασία.
Η αφαίρεση, όμως, με οδηγεί συνήθως σε αυτό που αποκαλώ η ουσία της ύπαρξης.
Εκεί νιώθω ότι ο άνθρωπος συναντάει το βαθύτερο εαυτό του και ανακαλύπτει τα πραγματικά προσωπικά του βιώματα.
Ακόμα, ανακάλυψα και κάτι άλλο, ότι ο βαθύτερος εαυτός μας είναι συλλογικός.
Έτσι βρήκα μέσα στο βάθος της ψυχής μου όλους τους χαρακτήρες και όλους τους ανθρώπους.
Όταν βρίσκομαι πάνω στη σκηνή νιώθω σαν το έργο να έχει γραφτεί από τους θεατές.
Στόχος του έργου είναι να προκαλέσει γέλιο αλλά και σκέψη. Πώς ισορροπείτε αυτά τα δύο στοιχεία κατά τη διάρκεια της παράστασης;
Το γέλιο δεν ήταν ο σκοπός του έργου αλλά το θεωρώ σαν τον καλύτερο τρόπο για να προσεγγίσει ο θεατής τη βαθύτερη σκέψη του.
Ο άνθρωπος που είναι γεμάτος αντιστάσεις θεωρεί δεδομένα αυτά τα οποία γνωρίζει, ενώ το γέλιο είναι το χαρακτηριστικό της υπέρβασης που ανατρέπει τις βεβαιότητες.
Όταν επαναπροσδιορίσουμε τα δεδομένα μας ξεπερνάμε τα προβλήματα στα οποία είμαστε προσκολλημένοι και η ζωή μας ανανεώνεται.
3. Η θεματολογία:
Το έργο εξετάζει θέματα όπως η αποξένωση, οι διακρίσεις και η ισότητα. Πώς επιλέξατε να προσεγγίσετε αυτά τα θέματα μέσα από ένα σουρεαλιστικό πρίσμα;
Κανένα θέμα δεν επέλεξα διανοητικά κι αυτό είναι σουρεαλισμός.
Όλα τα θέματα αναδύθηκαν μέσα από μία παρατήρηση του ονειρικού μου κόσμου, χωρίς να επιτρέπω στην κριτική μου σκέψη να παρέμβει.
Οι χαρακτήρες του έργου δεν έχουν βάθος αλλά είναι σχήματα που ολισθαίνουν σε μια απροσδιόριστη κατάσταση.
Η τάξη δημιουργείται αυθόρμητα με την αποδοχή του χάους.
Θεωρώ ότι όλα τα θέματα υπάρχουν ήδη μέσα στον καθένα από μας. Το μόνο που χρειάζεται είναι το θάρρος μιας σουρεαλιστικής ενδοσκόπησης.
Πώς είναι η εμπειρία του να σκηνοθετείτε τον εαυτό σας σε έναν τέτοιο απαιτητικό μονόλογο;
Για να είμαι ειλικρινής περισσότερο με απασχόλησε η υποκριτική τέχνη παρά η σκηνοθεσία.
Στο συγκεκριμένο έργο θέλω να δοκιμάσω την αντίσταση του ηθοποιού στο σκηνοθετικό πλαίσιο.
Όλα ξεκινάνε από την αναζήτηση της αληθινής οντότητας πίσω από τις διαφορετικές μορφές της εκδήλωσης ενός προσώπου.
Το πνεύμα του συγγραφέα συγκρούεται με την ψυχή του σκηνοθέτη, αλλά και με το σώμα του ηθοποιού.
Κι από αυτές τις αντιθέσεις προκύπτει μια καλλιτεχνική δημιουργία.
Θεωρώ την καλλιτεχνική δημιουργία ότι είναι περισσότερο σαν μια διεργασία παρά σαν ένα αποτέλεσμα.
Όταν νιώθω δημιουργικότητα, συμβαίνει συχνά να προέρχεται από το ότι παρατηρώ σαν σκηνοθέτης τον εαυτό μου.
Ποιο είναι το μήνυμα που θέλετε να περάσετε μέσα από την προσθήκη στοιχείων παραλόγου και μυθολογίας;
Αν μπορούσα να εξηγήσω το παράλογο δεν θα ήταν παράλογο.
Σήμερα η ζωή μας είναι αρκετά τυποποιημένη και έχουμε ισχυρές άμυνες.
Το παράλογο μπορεί να βοηθήσει γιατί αποσπά την προσοχή από τις κεκτημένες τάσεις και ανοίγεται ένας καινούργιος κόσμος με απεριόριστες δυνατότητες.
Η μυθολογία, από την άλλη, μας ωθεί να ταυτιστούμε με συλλογικά αρχέτυπα.
Ο μύθος της Μέδουσας, που βιάστηκε από τον Ποσειδώνα, δείχνει πως ενσωματώνει κανείς το ψυχικό του τραύμα και μεταμορφώνεται σε ένα τέρας, μία οντότητα με πολλές όψεις, με πολλές αντικρουόμενες προσωπικότητες.
Ένας που νιώθει κομπάρσος στη ζωή και φοβάται το ύψος μιας εξέλιξης, μοιάζει με το κεφάλι της Μέδουσας που είναι ακατανίκητο, ενώ η ίδια είναι αποκεφαλισμένη.
Αυτή η εσωτερική πολυμορφική σύγκρουση λύνεται αν εμπιστευτούμε τη διαίσθηση στο πλαίσιο της ενότητας των αντιθέσεων.
Πείτε μας λίγα λόγια για τη συνεργασία σας με τη δημιουργική ομάδα (σκηνογράφο, μουσικό, τεχνικούς) και πώς συνέβαλαν στο τελικό αποτέλεσμα.
Υπήρχαν συνεργάτες που ταυτίστηκαν αμέσως με το σκηνοθετικό όραμα και ένιωσα μαζί τους σαν να γνωριζόμαστε εδώ και αιώνες.
Υπήρχαν και συνεργάτες που είχαν αντίθετη άποψη και ένιωσα με αυτούς μια δυσκολία, ένα δίλημμα…
Τώρα που το σκέφτομαι, η ζύμωση με τη δεύτερη κατηγορία ήταν το ίδιο παραγωγική με την πρώτη, αν όχι ανώτερη.
Ο ηθοποιός του μονολόγου παλεύει με το εσωτερικό του, ή με την ίδια τη φύση, επί σκηνής και για αυτό η σχέση με τους συντελεστές ενσωματώνεται στην παράσταση.
Το θέατρο Αλκμήνη είναι προσβάσιμο σε Άτομα με Ειδικές Ανάγκες. Πόσο σημαντικό θεωρείτε να διασφαλίζεται η προσβασιμότητα στον πολιτισμό;
Πιστεύω ότι όλοι οι άνθρωποι έχουμε κάποιες αδυναμίες στο σώμα, στη ψυχή, ή στο πνεύμα μας.
Αυτές οι αδυναμίες γίνονται αφορμή να καταγραφεί η ιστορία της ανθρωπότητας. Το πώς αγωνίζεται να επιβιώσει ένας ζωντανός οργανισμός, ή ένα ολόκληρο είδος.
Έτσι οι άνθρωποι με ειδικές ανάγκες γίνονται δάσκαλοί μας κι αυτό θα μπορούσε να είναι το μήνυμα του έργου.
Η Μέδουσα και τα άλλα μυθολογικά τέρατα αποκλείστηκαν από τον θεϊκό κόσμο και με αυτό τον τρόπο μας δείχνουν το δρόμο της επιστροφής στην πρωταρχική φυσική μας κατάσταση.
Θα έλεγα ότι το έργο είναι αφιερωμένο στα άτομα με ειδικές ανάγκες και γενικά η προσβασιμότητα θα πρέπει να γίνει στόχος για κάθε δραστηριότητα του πολιτισμού.
Πώς πιστεύετε ότι οι θεατές αντιλαμβάνονται την “υψοφοβία” στην καθημερινότητά τους; Υπάρχει κάποιο μήνυμα που θα θέλατε να πάρουν φεύγοντας από την παράσταση;
Προσωπικά δηλώνω οπαδός της Σωκρατικής Άγνοιας.
Έτσι στο έργο δεν υπάρχει κανένα μήνυμα που να πρέπει να επιβληθεί στους θεατές.
Έχει όμως μία δυνατότητα ελευθερίας.
Στον κάθε θεατή δίνεται η δυνατότητα να έρθει σε επαφή με μια ποικιλία απόψεων που παρουσιάζονται στο έργο κι αν θελήσει μπορεί να επιλέξει να συνθέσει το δικό του μήνυμα.
Αυτό είναι το πιο σημαντικό όφελος από αυτή την παράσταση.
Το έργο θα μπορούσε να είναι μία σύγχρονη μύηση στο θάρρος που χρειάζεται για να αναγνωρίσει κάποιος ότι είναι ο πρωταγωνιστής στον κόσμο που δημιουργεί ο ίδιος.
Η παράσταση διαρκεί 80 λεπτά χωρίς διάλειμμα. Πόσο δύσκολο ήταν να συμπυκνώσετε όλα τα θέματα που θίγετε σε αυτή τη διάρκεια;
Εφαρμόζω μία τεχνική που αναδύθηκε αυθόρμητα μέσα από την εμπειρία της ζωής.
Την έχω ονομάσει “σκουληκότρυπα”, που σημαίνει τη σύνδεση δύο φαινομενικά διαφορετικών καταστάσεων.
Καθώς γράφω το κείμενο συμβαίνει να εμφανίζεται, για ελάχιστο χρόνο, ένα ερέθισμα, μια “πύλη” στη ροή της αφήγησης.
Αμέσως μετά εξαφανίζεται χωρίς κάποια φανερή αιτία και εμφανίζεται ξανά σε κάποιο άλλο σημείο, σε ανύποπτο χρόνο.
Η προοικονομία της “σκουληκότρυπας” κάνει το θεατή να παρακάμπτει όλες τις ερμηνείες και να εισέρχεται σε έναν πυκνό και εντούτοις αφαιρετικό κόσμο, νιώθοντας ότι του είναι γνωστός, ότι ο ίδιος τον έχει επικαλεστεί, τον έχει ανακαλύψει…
Δεν χρειάζονται εκτενείς περιγραφές και αναλύσεις.
Έτσι, τα θέματα απογυμνώνονται, συμπυκνώνονται και συγκλίνουν στην κοινή ουσία όλων, την πηγή της ίδιας της Ύπαρξης.
Υπάρχουν σκέψεις να εξελίξετε τον μονόλογο ή να δουλέψετε πάνω σε κάποιο νέο έργο με παρόμοια θεματολογία;
Συχνά αγωνίζομαι να εμπιστευτώ το μέλλον στο μέλλον. Από την άλλη το παρελθόν είναι εγκλωβιστικό, ενώ το παρόν άπιαστο και φευγαλέο.
Ο διαχωρισμός του χρόνου μου θυμίζει το χάος της ανυπαρξίας και αποζητώ την πνευματική επαφή με την αιωνιότητα.
Αν χρειάζεται όμως να γειώσω λίγο την απάντηση στο ερώτημα, θα πω ότι το 2022, μέσα σε τρία συνεχόμενα βράδια, γράφτηκε αυτό το κείμενο και από τότε σφραγίστηκε. Δεν χρειάζεται να προστεθούν ή να αφαιρεθούν άλλα λόγια.
Το έργο μιλάει για τα πάντα και η αποστολή μου είναι σαν να έχει εκπληρωθεί.
Εκείνο όμως που συμβαίνει είναι ότι συνεχώς εξελίσσεται ο τρόπος που παρουσιάζεται.
Κι αυτό γίνεται για να προσεγγίσει περισσότερους ανθρώπους που έχουν ανάγκη τη συνειδησιακή διεύρυνση μέσα από την τελετουργία του μύθου.
Όσο πιο περίπλοκος γίνεται ο άνθρωπος τόσο η τέχνη πρέπει να ανακαλύπτει καινούργια επιδέξια μέσα για να έρθει πιο κοντά του.
Κι από αυτή τη γωνία το έργο είναι διαρκώς ανοιχτό προς κάθε εξέλιξη. Ποτέ δεν είναι η ίδια μία εκτέλεση με κάποια από τις προηγούμενες.
Κάθε παράσταση είναι μοναδική.
Πληροφορίες για την παράσταση:
«Η Υψοφοβία ενός Κομπάρσου»
του Νίκου Παπαθανάση
Από την Παρασκευή 24 Ιανουαρίου 2025
Θέατρο Αλκμήνη
Secret Room
Στο θέατρο Αλκμήνη παρουσιάζεται η νέα θεατρική δημιουργία του Νίκου Παπαθανάση, «Η Υψοφοβία ενός Κομπάρσου». Ένας σουρεαλιστικός και ανατρεπτικός μονόλογος που εξετάζει με χιουμοριστική διάθεση την ανθρώπινη ύπαρξη.
Η παράσταση, εμπνευσμένη από την μυθολογία και διανθισμένη με στοιχεία παραλόγου, μεταφέρει διαχρονικά ερωτήματα στην εποχή μας:
Ο Νίκος Παπαθανάσης, με την διεισδυτική του ματιά, δημιουργεί έναν χαρακτήρα που ισορροπεί ανάμεσα στο γελοίο και στο τραγικό, προσκαλώντας το κοινό να γελάσει, να σκεφτεί και να αναλογιστεί την δική του «υψοφοβία».
Ελάτε να ζήσετε μια παράσταση που ισορροπεί ανάμεσα στο γέλιο και τη σκέψη, στο φως και το σκοτάδι, στο ρεαλιστικό και το φανταστικό.
Ταυτότητα της Παράστασης
Κείμενο – Σκηνοθεσία – Ερμηνεία: Νίκος Παπαθανάσης
Σκηνογραφία: Γιάννης Καβαλάρης
Πρωτότυπη μουσική σύνθεση: Φίλιππος Περιστέρης
Επιμέλεια trailer & μοντάζ: Κυρηναίος Παπαδημάτος
Sound design & mix: Αλέξανδρος Σωτηρόπουλος
Φωτογραφία: Ακριβή Κόλλια
ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ: Άντζυ Νομικού (angienomikou@gmail.com)
ΠΑΡΑΓΩΓΗ: Atermono.Creative.Cine.Art
ΔΙΑΡΚΕΙΑ
80′ (χωρίς διάλειμμα)
ΤΙΜΗ ΕΙΣΙΤΗΡΙΟΥ
Κανονικό 12€
Μειωμένο 8€
(φοιτητικό, ΑΜΕΑ, ανέργων, γκρουπ)
Ατέλεια 4€
(ατέλεια ηθοποιών, σπουδαστών)
ΠΡΟΠΩΛΗΣΗ
TICKETSERVICES
Το Art and Press δημιουργήθηκε με σκοπό την πολιτική, πολιτιστική και πολύπλευρη ενημέρωση των πολιτών. Πίσω από τη λειτουργία του Art and Press υπάρχει μία ομάδα «ανήσυχων» ανθρώπων, που προέρχονται από διάφορους κοινωνικούς χώρους, στους οποίους προσέφεραν και συνεχίζουν να προσφέρουν εθελοντικά όπου και όσο μπορούν. Η κοινή αγάπη των μελών της ομάδας μας για την πολιτική, τον πολιτισμό και γενικά την ενημέρωση, είναι η κινητήρια δύναμη για την παρακολούθηση, καταγραφή και παρουσίαση σε όλους εσάς, όσων συμβαίνουν. Δεν μας καθοδηγεί κανείς, δεν μας χρηματοδοτεί κανείς και ως εκ τούτου παραθέτουμε τα γεγονότα όπως ακριβώς λαμβάνουν χώρα. Η πορεία του Art and Press είναι συνεχόμενα και ραγδαία ανοδική όσον αφορά την προσέλκυση επισκεπτών / αναγνωστών τόσο στην κύρια ιστοσελίδα όσο και στο κανάλι του Youtube.