Ο Mιχάλης Καλαμπόκης & η Αλεξάνδρα Βουτζουράκη μιλούν για τους “ΠΕΡΣΕΣ SHELTER”

…. Κι έτσι έγινε το Shelter, ένας εφιάλτης που στην ουσία χρησιμοποιεί το κείμενο των Περσών για να δείξει μια σύγχρονη δομή.

ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΛΑΜΠΟΚΗΣ

Γιατί αποφάσισες να ανεβάσεις τους ΠΕΡΣΕΣ;

Λέγεται Πέρσες Shelter. Shelter σημαίνει καταφύγιο. Μετά τον Pirandello αναζητούσαμε το επόμενο βήμα. Η αλήθεια είναι ότι διάβαζα τις λίστες που έχω με τα έργα που θέλω αν ανεβάσω αλλά δεν έβρισκα κάτι να με ιντριγκάρει. Κανονικά δεν ξέρω εάν θα έκανα κάτι διότι ο Εδουάρδος ήταν μια παράσταση σταθμός και για την Αθηναϊκή Σκηνή και για εμένα.
Και ξαφνικά βλέπω στον ύπνο μου αυτό που ανεβάζουμε τώρα. Αυτό που ανεβάζουμε τώρα είναι ένας εφιάλτης. Είδα δηλαδή στον ύπνο μου μια κυβέρνηση ενός κράτους να βρίσκεται σε ένα πυρηνικό καταφύγιο και μέσα από αυτό το καταφύγιο να κάνει war game μαζί με την άλλη χώρα και να υπάρχει από πάνω μια ομπρέλα φόβου και πυρηνικής καταστροφής, το τέλος του κόσμου. Στην ουσία έγινε ένα παιχνίδι πολύ όμορφο και άρχισα να το επεξεργάζομαι.
Στους αιχυλικούς Πέρσες έχουμε τη βασίλισσα, την Άτοσσα, τον αγγελιαφόρο, το φάντασμα του Δαρείου και τον Ξέρξη. Εμείς τι κάναμε! Βρήκαμε τον χορό των Περσών και πήραμε τις ατάκες, τα λόγια, τα χωρίσαμε, τα ομαδοποιήσαμε ανάλογα με τον στόχο. Δηλαδή, υπήρχαν ατάκες που εκθειάζουν τους Έλληνες, άλλες ατάκες που ήταν πιο θρησκευτικές, ατάκες που ήταν πιο καχύποπτες και αφού τις ομαδοποιήσαμε φτιάξαμε ρόλους.
Δημιουργήσαμε δηλαδή τον εκπρόσωπο της θρησκευτικής εξουσίας, τα λόγια που εκθειάζουν τους Έλληνες τα δώσαμε σε έναν Έλληνα που είναι αιχμάλωτος στο καταφύγιο. Κι έτσι ξαφνικά φτιάχτηκε μια ψυχολογική δομή, όπου στην ουσία βάλαμε ψυχολογικούς ρόλους, οι οποίοι είναι αρχηγοί κάποιας εξουσίας, υπουργός εξωτερικών, αμύνης κ.λπ., οι οποίοι είναι όλοι μέσα στο καταφύγιο και ασκούν αυτόν τον πόλεμο. Κι έτσι έγινε το Shelter, ένας εφιάλτης που στην ουσία χρησιμοποιεί το κείμενο των Περσών για να δείξει μια σύγχρονη δομή.

Αλεξάνδρα Βουτζουράκη

Πώς επεξεργαστήκατε τον Αισχύλο;

Αλεξάνδρα: Το κείμενο παραμένει το ίδιο, δεν έχει αλλάξει ούτε λέξη, έχει αλλάξει η μετάφραση, έχει αλλάξει πολύ η συνέχεια του κειμένου και το πώς κατανέμονται οι λόγοι, αλλά αν αλλοιώναμε πολύ και το κείμενο θα χανόταν το εφέ που ήθελε ο Μιχάλης σε σχέση με το στήσιμο. Ακόμη και η βασική πλοκή του έργου αναγνωρίζεται. Και είναι πολύ ενδιαφέρον πώς συνδυάζεται όλο αυτό με ένα σύγχρονο σκηνικό, πιο έντονη δράση, με τη διαμόρφωση ρόλων που είναι όλοι λίγο πιο σύγχρονοι.

Μίλησε μας για το κείμενο και τον ρόλο σου.

Mιχάλης: Η παράσταση δεν είναι ένα σύγχρονο ανέβασμα των Περσών. Δεν βλέπεις ένα σύγχρονο ανέβασμα των Περσών. Βλέπεις κάποιους ηθοποιούς να κάνουν κάποιες δράσεις σε μία υπόθεση σύγχρονη λέγοντας το κείμενο των Περσών. Και αυτό κάνει το κείμενο διαχρονικό, και είναι και μια ιδιαίτερη πρόταση γιατί το κάνει πρωτότυπο. Δηλαδή και ως σκηνοθέτης και καθηγητής θεωρώ ότι αν δεν έχεις κάτι να πεις, καλύτερα να μη μιλάς. Αυτός ο εφιάλτης με ιντρίγκαρε πάρα πολύ. Έχει κι άλλα «παιχνίδια» εκτός από τους Πέρσες μέσα στο καταφύγιο. Περιέχει όλους μου τους προβληματισμούς περί πολιτικής, και τις φοβίες σχετικά με τον Πόλεμο, τον ψυχρό πόλεμο, τον πόλεμο της Γιουγκοσλαβίας, του Ιράκ και στο τέλος έρχεται η καταστροφή.

Εγώ κάνω τη βασίλισσα, την Άτοσσα, τη βασίλισσα αυτού του κράτους, όπου στην ουσία είμαι ο βασιλιάς. Το κείμενό μου είναι το κείμενο της Άτοσσας, και είμαι ένας βασιλιάς που ο γιός του έχει πάει στον πόλεμο, ο Ξέρξης δηλαδή, και ο γιος είναι παρορμητικός, τον είχε μεγαλώσει ο παππούς Δαρείος να είναι γενναίος και ο βασιλιάς, εγώ δηλαδή, δεν μπορώ να έχω την ίδια γενναιότητα, ούτε το ίδιο φρόνημα με τον πατέρα μου. Έτσι είμαι πιο σκεπτικιστής, πιο φοβικός και μέσα από αυτό εκφράζεται και η προσωπική μου άποψη σχετικά με τη ματαιότητα του πολέμου.

Και άλλοι ρόλοι πειράχτηκαν σε αυτό το πλαίσιο. Στο τέλος του Shelter και ο εγκλωβισμός μας μέσα στο καταφύγιο καταλήγει να μας κάνει να διαστρεβλώνουμε τη συνείδησή μας. Οι Έλληνες κάνουν μια πολύ σκληρή προπαγάνδα και δείχνουν ότι έχουν πιάσει τον Ξέρξη και σαν άλλοι τζιχαντιστές πάνε να του κόψουνε το κεφάλι εγώ βλέποντάς το αυτό νομίζω ότι το έχουν κάνει και αποφασίζω να ενεργοποιήσω τα πυρηνικά. Ενεργοποιώ τα πυρηνικά, ενεργοποιούν και οι Έλληνες τα πυρηνικά και έτσι γίνεται η απόλυτη καταστροφή.

Μίλησε μα και εσύ για τον δικό σου ρόλο.

Αλεξάνδρα: Ο δικός μου ρόλος είναι μια μορφή υπουργού, δυναμική και καχύποπτη ως προσωπικότητα και άνετα θα έπαιρνα τα ηνία για να κάνω τα πράγματα διαφορετικά, εάν μπορούσα. Άρα, σε σχέση με τα υπόλοιπα άτομα μέσα στο καταφύγιο είμαι ίσως αυτή που είναι και πιο εγκεφαλική, πιο υπολογίστρια με την έννοια ότι κάποιος πρέπει να μένει πιο ψύχραιμος γιατί προσπαθώ μέχρι να πεθάνω να βρω μια λύση. Κι επειδή αυτό μου είναι πολύ κόντρα ως προσωπικότητα μου αρέσει που το δουλεύω.

Και χαίρομαι που συνεργάζομαι με σπουδαστές μου, με τους οποίους αισθάνομαι πιο άνετα και τους γνωρίζω ήδη αρκετά χρόνια, νιώθεις και μια περηφάνεια.

Ποιοι συμμετέχουν στην παράσταση;

Mιχάλης: Το μοτίβο μου πάντα, επειδή μιλάμε και την Αθηναϊκή Σκηνή, πέρα από το επαγγελματικό θέατρο και τα εργαστήρια, είναι ότι είναι πάντα ένα σκαλοπάτι  είτε σε αποφοίτους, είτε σε σπουδαστές. Φέτος επειδή έχουμε και ισχυρό εργαστήρι και πολλά βίντεο στην παράσταση – έντονο στοιχείο είναι οι ειδήσεις των Ελλήνων και οι ειδήσεις των Περσών – με δημοσιογράφους, φιγούρες από τζιχαντιστές κ.λπ. χρησιμοποιώ άτομα από το εργαστήρι και στο  ρόλο του Ξέρξη χρησιμοποιώ σπουδαστή. Ωστόσο στους βασικούς ρόλους υπάρχουν και επαγγελματίες ηθοποιοί που έχουν τελειώσει τη δραματική σχολή.

Τι σκέφτεσαι για την Ελλάδα του 2019;

Mιχάλης: Για την Ελλάδα του 2019 θα πω τι σκέφτομαι και τι θα ήθελα. Με προβληματίζει το γεγονός ότι νιώθω ότι ο κόσμος δεν φιλτράρει αυτά που ακούει και επηρεάζεται καθημερινά από ένα απλό σκρολάρισμα στο facebook και από ειδήσεις που μπορεί να ακούσει και να τον επηρεάσουν χωρίς να τις κρίνει. Πιστεύω ότι λείπει η κριτική σκέψη και αυτό με προβληματίζει διότι δεν ξέρω πού θα οδηγήσει αυτό. Έτσι νιώθω λίγο απαισιόδοξος.

Εντούτοις, αυτό που θα ήθελα ο κόσμος να κάνει είναι να μην βάζει ταμπέλα σε ό,τι βλέπει και αξίζει, να μην υπάρχει το λεγόμενο στίγμα, το οποίο είναι και πολιτικό και κοινωνικό και ρατσιστικό και στερεοτυπικό. Ακόμη κι αν κάτι δεν μας αφορά, να προσπαθήσει με οποιονδήποτε τρόπο να λειτουργεί λίγο πιο καχύποπτα.

Aλεξάνδρα: Είμαι πιο αισιόδοξη και μου αρέσει που φέτος έχουμε τόσες πολλές επιλογές αν και εν ξέρω πού θα οδηγήσει. Οποιαδήποτε αλλαγή όμως είναι μια εξέλιξη από τη στασιμότητα. Ίσως και το γεγονός ότι τα τελευταία δέκα χρόνια ζούμε σε κινούμενη άμμο μας έχει κάνει να έχουμε συνηθίσει τη ναυτία, άρα μάλλον γι΄αυτό είμαι αισιόδοξη.

Πληροφορίες για την παράσταση ΠΕΡΣΕΣ SHELTER  στο Θ. «Αθηναϊκή Σκηνή Κάλβου – Καλαμπόκη»   ΕΔΩ