Τέτη Νικολοπούλου

“Διαρκώς με ταράζεις”

Μίλησέ μας για την παράστασή σου “Διαρκώς με ταράζεις”.

Είναι μια παράσταση σύγχρονου χορού και αυτοσχεδιασμού, στην οποία χορευτές και κοινό συναντιούνται στο σημείο «εκκίνησης», στο καθαρό και «διαλογιστικό» σημείο της σωματικότητας. Έχοντας ως κυρίως θέμα την «ταραχή» που μας δημιουργούν οι μνήμες από παλιές τραυματικές εμπειρίες, οι σκέψεις, οι σχέσεις μας με τους άλλους και αυτά που συμβαίνουν γύρω μας δουλέψαμε με όρους ανατομίας. Μέσα από αυτούς και με εργαλεία μας σωματοποιημένες πρακτικές, όπως ο αυτοσχεδιασμός, το contact improvisation και το «λεξικό χορού» axis syllabus συναντήσαμε βασικές αρχές της κίνησης όπως την ησυχία, την ελικοειδή κίνηση, τη λειτουργική μεταφορά στον χώρο, τη σύνδεση με τους άλλους, την επαφή, τον αποπροσανατολισμό, την εγγύτητα και άλλα*.

Η ιδέα προέκυψε από την παλιά αγγλική έκφραση «you always unbalance me», που λεγόταν όταν κάποιος με τρόμαζε (εμείς αντίστοιχα λέμε «μου έκοψες τη χολή»). Δηλαδή, στον λόγο, υπάρχει η ιδέα της ανισορροπίας επειδή με τρομάζεις, με ταράζεις! Αυτό ήταν αποκαλυπτικό και αρκετό για να μου φέρει ιδέες και εικόνες να σκεφτώ, αρχικά, και μετά να δουλέψουμε με το σώμα, τι είναι αυτά που μας ταράζουν και πώς το σώμα μπορεί να τα εκφράσει. Πώς είμαι πριν ταραχτώ, πώς υπάρχω μέσα σε έναν δικό μου κόσμο, πριν αρχίσουν να με ταράζουν αυτά που με ταράζουν και τι γίνεται μετά. Τι γίνεται όταν δημιουργήσω σχέσεις, πώς ισορροπώ μέσα σε αυτές και πώς διαπραγματεύομαι διαρκώς τον έλεγχο, το άφημα, την εμπιστοσύνη και το φευγιό! Εδώ, η συνθήκη του ντουέτου η οποία είναι μια αγαπημένη μου και αναπόφευκτη συνθήκη, εφόσον είμαι contact improvisation χορεύτρια και δασκάλα, μας επέτρεψε να φτιάξουμε το έργο τελικά.

Οι χορευτές και οι μουσικοί έβαλαν πάρα πολύ ενέργεια, υποστήριξαν, εξέλιξαν και πρότειναν πάρα πολλά και η συγκεκριμένη χορογραφία είναι το αποτέλεσμα μιας απολύτως συλλογικής δουλειάς και αισθητικής. Ως χορευτές στη σκηνή, υπάρχουμε στον κόσμο μας, ταραζόμαστε, επιβιώνουμε μέσα σε αυτές τις ταραχές και τελικά επιλέγουμε τις σχέσεις με τη συνθήκη της συνειδητής παρουσίας μας μέσα σε αυτές. Επιλέγουμε τους ανθρώπους, την εμπιστοσύνη αλλά και τα όρια. 

Για ποιους λόγους πιστεύεις ότι θα ήθελες να δούμε την παράσταση σου;

Για να καθαρίσει ο νους, να βγείτε- και να βγούμε και εμείς- λίγο από τη φλυαρία του νου και να βιώσουμε μαζί- έστω και μια στιγμή- αυτό το άνοιγμα των αισθήσεων που μας φέρνουν πιο κοντά στην καρδιά μας. Να έρθετε να τη δείτε για να σας/μας ανοίξουμε μια χαραμάδα στον κόσμο της σωματικότητας, της ολότητας και της αγάπης.

Τι σκέφτεσαι όταν διαβάζεις τη φράση του Φρήντριχ Νίτσε “Πρέπει να είσαι ο εαυτός σου και όχι αυτός που θέλουν οι άλλοι”;

Ίσως είναι το πιο δύσκολο πρότζεκτ και να διαρκεί και μια ζωή ολόκληρη. Αν δεν έχεις μεγαλώσει σε αποδεκτικά περιβάλλοντα, στα οποία θα σου επιτρέπεται να αντιδράς μη αποδεκτά- κάτι που συμβαίνει εξαιρετικά σπάνια στις δικές μας κοινωνίες- μεγαλώνεις με πολύ «άλλους» μέσα σου. Ειδικά οι σημαντικοί άλλοι μπορεί να σε αποπροσανατολίσουν σε μεγάλο βαθμό. Ωστόσο, το φως- το κέντρο- που υπάρχει μέσα μας είναι εκεί για να το ανακαλύψουμε και αυτό προσπαθούμε οι περισσότεροι τουλάχιστον- ή όσοι μας επιτρέπεται. Συχνά δεν έχουμε εργαλεία αλλά μεγαλώνοντας βρίσκουμε, ενώ ένας ασφαλής τρόπος είναι η επαφή με το σώμα μας και τη φύση. Στη σημερινή εποχή ωστόσο έχουμε να αντιμετωπίσουμε ακόμα περισσότερα εμπόδια και ίσως εδώ να μπαίνει πολύ και το συλλογικό. Όπου για να εξελιχθούμε ως άνθρωποι πρέπει να υπάρχει και το κοινωνικό πλαίσιο για να συμβεί αυτό. Ή αντίστροφα. Δεν εξελιχθήκαμε αρκετά ώστε να έχουμε και την ανάλογη κοινωνική εξέλιξη.  Ωστόσο, κάπου έχουμε φτάσει. Απλά πρέπει να αποδεχτούμε ότι η προσπάθεια αυτή δεν είναι αρκετή.  Χρειάζεται και άλλη.

Πως πιστεύεις ότι πρέπει να λειτουργήσει ο καλλιτεχνικός χώρος μετά την πανδημία; Πρέπει να αλλάξει σκεπτικό;

Η πανδημία ήταν πραγματικά μια τραυματική εμπειρία, χάθηκαν πάρα πολλοί άνθρωποι και άλλαξαν πάρα πολλά. Ωστόσο, μας θύμισε ότι δεν είμαστε άτρωτοι και μας επανέφερε για λίγο στην τάξη και σε βασικούς κανόνες υγιεινής. Παρόλο που μας ξάφνιασε, μας απομάκρυνε, μας τρέλανε, μας έκανε υποχόνδριους και άλλα πολλά,  ήταν και μια ευκαιρία για ενδοσκόπηση, για περισσότερη εσωστρέφεια. Και έτσι την εξέλαβα εγώ και επιβίωσα μέσα σε αυτό τον χαμό.

Σίγουρα η  τέχνη επηρεάστηκε και πρέπει να επηρεάζεται αφού για να υπάρχει πρέπει να εκφράζει την εποχή της. Η τέχνη έρχεται να θέσει ερωτήματα, να  πυροδοτήσει συζητήσεις, να προτείνει αλλαγές. Εφόσον οι καλλιτέχνες εκφράζουν την εμπειρία τους, η πανδημία και ό,τι άλλο κοινωνικό συμβαίνει θα πρέπει να υπάρχουν μέσα στα έργα τους ακόμα και υποσυνείδητα. Εμείς, για παράδειγμα, φτιάχνοντας το έργο συναντήσαμε και την πανδημία και τον πόλεμο. Τα εργαλεία μας, που προέρχονται από τον αυτοσχεδιασμό, το contact improvisation και το Axis Syllabus έχουν μέσα τους την προσωπική μας εμπειρία. Πώς μπορούμε να μην θρηνούμε για τα θύματα; Υπάρχει μέσα μας η θλίψη για όλα όσα συμβαίνουν και η απορία για το αν τελικά «αυτός ο κόσμος δεν θα αλλάξει ποτέ;». Υπάρχει όμως και η διάθεση να προτείνουμε, να αντιδράσουμε μέσα από την επιστροφή στην ανθρώπινη επαφή, στην επαφή με το σώμα, τον εαυτό και τους άλλους… Να πούμε όχι στη βία από όπου κι αν προέρχεται, να διαμαρτυρηθούμε μέσα από την τέχνη μας, να βοηθήσουμε όπου μπορούμε…

Διάβασα κάπου ότι αν έστω και ένας δεν πάει προς το κακό, τότε το κακό αποτυγχάνει.

*Η Τέτη Νικολοπούλου το 2020 εκπόνησε διδακτορική διατριβή με τίτλο: ο Αυτοσχεδιασμός με επαφή (contact improvisation) στην Ελλάδα ως σωματοποιημένη πρακτική: ιστορία, ιδεολογία και καλλιτεχνική δημιουργία στο ΕΚΠΑ.

Πληροφορίες για την παράσταση χορού “Διαρκώς με ταράζεις” ΕΔΩ