Μιχάλης Οικονόμου

Το πιο ιερό που μπορούμε να κάνουμε είναι να αφουγκραστούμε τον παλμό του σήμερα & να τον φανερώσουμε σε εμάς & τους θεατές.

Στον κόσμο της σκηνής, όπου κάθε λέξη ζυγίζει και κάθε σιωπή έχει φωνή, ο Μιχάλης Οικονόμου βρίσκεται σε συνεχή αναζήτηση της αλήθειας του ρόλου. Από τους κλασικούς του Ίψεν μέχρι τις σύγχρονες ελληνικές παραγωγές, η υποκριτική του δεν περιορίζεται στην τεχνική· είναι μια προσωπική αναμέτρηση με το ανθρώπινο πάθος, την ηθική και τις κοινωνικές συγκρούσεις. Σε αυτή τη συνέντευξη, ο Οικονόμου μοιράζεται τις σκέψεις, τις αγωνίες και τις αναζητήσεις που κάνουν τη σκηνή τόπο ζωντανής, ανατρεπτικής εμπειρίας — εκεί όπου το θέατρο δεν είναι μόνο θέαση, αλλά εσωτερικό ταξίδι.

Με ποιο σκεπτικό είπες το ναι για να παίξεις στην παράσταση ”Ο Εχθρός του λαού”;

Αρχικά καλέστηκα σε μια ακρόαση στην οποία πήγα με μεγάλο ενθουσιασμό. Για μένα βασικοί λόγοι είναι καταρχάς το ότι είχα ήδη δει την παράσταση στο Λονδίνο και είχα ενθουσιαστεί, έπειτα η προοπτική να συνεργαστώ με έναν σκηνοθέτη παγκοσμίου φήμης όπως είναι ο Οστερμάγιερ, αλλά τελικά κυρίως γιατί είναι ένα έργο του Ίψεν γραμμένο πριν 150 χρόνια που είναι σαν να μιλάει για την Ελλάδα του σήμερα.

Ο Ίψεν γράφει για το θάρρος της αλήθειας απέναντι στην κοινωνία. Ποια είναι η δική σου αλήθεια ως ηθοποιός;

Ζούμε σε μια εποχή που ενώ κατακλυζόμαστε από πηγές πληροφόρησης τηλεόραση, internet, social, μέσα μαζικής ενημέρωσης και λοιπά, η αλήθεια τις πιο πολλές φορές παραμένει κρυμμένη. Θάβεται κάτω από fake news, hoaxes, καθοδηγούμενες από συμφέροντα ειδήσεις και συχνά θέλει μεγάλη έρευνα για να καταλάβεις τι πραγματικά συμβαίνει. Είναι αστείο ότι πλέον βασιζόμαστε στο ai γι’ αυτό! Αυτό φαίνεται πολύ έντονα σε αυτό το έργο που υπάρχει μια αλήθεια που κραυγάζει, η οποία όμως βλάπτει οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα, Και μπαίνει το ερώτημα ποια είναι η αλήθεια, Και ποιο το κόστος να το φανερώσει κάνεις όπως είναι στο λαό; Ή αλήθεια μου ως ηθοποιός είναι μόνο η αλήθεια που μπορώ να έχω απέναντι σε αυτά που συμβαίνουν κάθε δεδομένη στιγμή στη σκηνή.

Όταν ερμηνεύεις έναν ήρωα που συγκρούεται με το πλήθος, ποιον υπερασπίζεσαι τελικά – τον ρόλο ή τον εαυτό σου;

Στο συγκεκριμένο έργο ο χαρακτήρας μου δε συγκρούεται με κάποιο πλήθος, αυτό συμβαίνει στον Τόμας, που είναι και ο εχθρός του λαού. Εγώ ερμηνεύω τον Πέτερ που είναι ο αδερφός του, και δήμαρχος της πόλης. Οπότε εκεί παίζεται σε δύο επίπεδα η υπεράσπιση αφενός της εξουσίας, και αφετέρου μια προδοσία στη σχέση των δύο αδερφών. Φυσικά αυτό που έχω να υπερασπιστώ είναι ο ρόλος, από πού όμως αντλώ την ενέργεια και το πάθος για να το κάνω αυτό; Σίγουρα από την ίδια τη μελέτη του ρόλου αλλά και από τον εαυτό μου, από δικά μου αντικρίσματα, Από τη δική μου αίσθηση της αδικίας, και κυρίως από μία πηγή θυμού που μπορεί να με κινητοποιεί μπαίνοντας στη σκηνή ως ηθοποιός. Έναν θυμό που τον μεταπλάθω σε ότι ενέργεια μου χρειάζεται κάθε δεδομένη στιγμή για να υπερασπιστώ τελικά τον ρόλο – και όχι τον εαυτό μου. Τελικά όμως – υπερασπιζόμενος έναν τέτοιο ρόλο που έχει ένα βαθμό διαφθοράς ως εξουσία, είναι να τον δικαιολογήσω τόσο πολύ μέσα μου, να τον υπερασπιστώ σε τέτοιο βαθμό ώστε, να παρασύρω τον θεατή που ζει καθημερινά στη ζωή του αυτή τη διαφθορά εξουσίας, σε έναν προβληματισμό για τη δική του θέση απέναντι σε όσα συμβαίνουν σήμερα πολιτικά και για τα οποία δεν παίρνει θέση. Και αυτό θα συμβεί αν καταφέρω λίγο να τον πείσω , ώστε να αντιδράσει σε αυτή μου την πειθώ και ενεργοποιηθεί- αφυπνιστεί.

Πιστεύεις πως υπάρχει ακόμα “ιερότητα” στη σκηνή ή την έχουμε χάσει μέσα στον ρυθμό της εποχής;

Όπως αναφέρει και ο Οστερμαγιερ, Σε 100 χρόνια κανείς δεν θα νοιάζεται για το τι κάναμε ή δεν κάναμε εμείς στη σκηνή του θεάτρου τη δεδομένη στιγμή. Επομένως δεν υπάρχει κάποια αφηρημένη ιερότητα που πρέπει να υπηρετήσουμε γιατί αυτή τη στιγμή στη σκηνή υπάρχουμε μόνο εμείς, οι σημερινοί ηθοποιοί. Το πιο ιερό που μπορούμε να κάνουμε είναι να αφουγκραστούμε τον παλμό του σήμερα και να τον φανερώσουμε στη σκηνή, σε εμάς και τους θεατές με έναν αποκαλυπτικό τρόπο. Ακόμα κι αν αυτός περιλαμβάνει τους αμείλικτους ρυθμούς της εποχής. Το πιο ιερό πράγμα που έχουμε να κάνουμε στη σκηνή είναι να επικοινωνούμε πραγματικά, να ακούμε τον άλλον, να επηρεαζόμαστε από αυτό που ακούμε, και να αντιδρούμε ειλικρινά σε αυτό.

Ποια είναι η στιγμή, που καταλαβαίνεις ότι «ο ρόλος μπήκε μέσα σου»;

Για το συγκεκριμένο ρόλο ο Οστερμαγιερ μου είπε από τις πολύ πρώτες πρόβες ότι έχω ένα ενστικτώδες ταλέντο να παίζω υπέροχα ηθικά διεφθαρμένους ρόλους. Μου άρεσε πολύ αυτό. Με συναρπάζει ο Πέτερ και για κάποιο λόγο θεωρώ ότι έχω πιάσει τον παλμό του. Είναι αρκετά επικίνδυνος, αρκετά διπλωμάτης και αρκετά παράξενος. Και εδώ είναι απ τις φορές που παίζοντας ένα ρόλο δεν σκέφτομαι, δεν έχω κανένα στρες για το αν θα λειτουργήσει , αν θα μαι καλός , αν θα πιάσει το αστείο κλπ ακριβώς επειδή νιώθω απέραντη εμπιστοσύνη γι αυτό που έχει στηθεί σκηνοθετικά, και γι αυτό έχω τελικά την πολυτέλεια να χάνομαι στο ρόλο.

Το κοινό έχει αλλάξει. Πώς επικοινωνείς σήμερα με έναν θεατή που έχει μάθει να βλέπει εικόνες κι όχι πρόσωπα;

Νομίζω σε αυτό το σημείο σήμερα ή θα σαγηνεύσεις το θεατρικό κοινό μέσα από πλούσιες μουσικές και σκηνικά ή θα το στοχεύσεις στη καρδιά σε θέματα που το καίνε σήμερα. Όμως όπως λέει και στο απόψε αυτοσχεδιάζουμε « Η παράσταση δεν είναι φώτα δεν είναι σκηνικό είναι οι άνθρωποι εσείς κι εγώ είναι οι γυναίκες που μας ρωτούν, τα παιδιά που μας κοιτούν… είναι η αναπνοή σας στη σιωπή μας…», επομένως εκεί στοχεύουμε κι εμείς σε αυτή τη μαγική σύνδεση και συμμετοχή , που προκαλεί και το ίδιο το έργο. Είναι ένα διάλειμμα από την εικόνα της οθόνης, μια πρόσκληση για συλλογική σύνδεση , που σήμερα μόνο το θέατρο έχει την πολυτέλεια να επιτύχει χωρίς τεχνολογία, δίκτυο και πίξελ. Εκεί σας περιμένουμε για να τα πούμε, να βιώσουμε και μαζί! Ευχαριστώ πολύ.

Πληροφορίες για την παράσταση: