Ο ηθοποιός & συγγραφέας Χρήστος Καλμαντής μιλά στο artandpress.gr για το νέο του έργο με τίτλο « Στον πλανήτη Γη… το γλεντάνε!® »

Μιλήστε μας για το νέο σας έργο.

Πρόκειται για έναν κωμικό αλλά και δραματικό (σε ένα βαθύτερο επίπεδο) μονόλογο με πολλά τραγούδια, μουσική, χορό, αλλά και πολύ video art, στοιχεία που θα επέτρεπαν να χαρακτηρίσει κανείς τη συγκεκριμένη παράσταση ως ένα «musical νέου τύπου». Επιπλέον, στο έργο ενσωματώνονται στοιχεία από το stand up comedy, την επιστημονική φαντασία, αλλά και το «θέατρο αφύπνισης» – ένα θέατρο κατάλληλο για παιδιά και ενήλικες ταυτόχρονα – καθώς θίγονται τα φλέγοντα ζητήματα της οικολογικής κρίσης και της κλιματικής αλλαγής, τολμώντας παράλληλα να «παίξει» και με τα όρια του «σουρεαλιστικού». Είναι ένα έργο που, πέραν των αρκετών επιμέρους στόχων του, έχει ως βασικό στόχο να μας βάλει να αναλογιστούμε κάποια πολύ ουσιώδη «ερωτήματα» όπως: τι ακριβώς είναι αυτό που κάνει έναν άνθρωπο πραγματικό «άνθρωπο»; Πόσο αληθινά έτοιμοι είμαστε τελικά να αποδεχτούμε και να ακούσουμε κάτι «διαφορετικό» από εμάς; Μέσα από το συγκεκριμένο έργο ίσως και να διαπιστώνουμε, για μια ακόμη φορά, πως όσο κι αν μας αρέσει να δηλώνουμε ότι δήθεν είμαστε έτοιμοι να δεχτούμε το «διαφορετικό», το «ξένο», στην πραγματικότητα, όταν βρισκόμαστε αντιμέτωποι με τέτοια κρίσιμα και γι’ αυτό «ενοχλητικά» ερωτήματα, μάλλον προτιμάμε να κάνουμε πως δεν τα ακούμε…

Μέσα από τις κωμικές, συχνά σπαρταριστές καταστάσεις που προκαλούν το γέλιο – βασικός άξονας του έργου μου – το τραγούδι, το χορό αλλά και τις δραματικές ανατροπές εκεί που πρέπει, το έργο «αγγίζει», με απλό και άμεσο τρόπο, κάποιες πολύ απλές αλλά συχνά δύσκολες στο να τις αναγνωρίσουμε αλήθειες που αφορούν στην ίδια την ανθρώπινή φύση μας, με τα καλά της και τα κακά της. Σε τελική  ανάλυση, είναι ένα έργο για όποιον αισθάνεται ή έχει αισθανθεί (ή θα αισθανθεί στο μέλλον…) «παράξενος» ή και «ξένος» (ό,τι κι αν μπορεί να σημαίνουν αυτοί οι όροι…). Δηλαδή, ένα έργο που μας αφορά όλους, γιατί ποιος απ’ όλους μας άραγε δεν αισθάνθηκε πάνω του, έστω για μια φορά στη ζωή του, αυτές τις ετικέτες;   . 

Εξηγήστε μας τον τίτλο του έργου. 

Σε ένα πρώτο επίπεδο, ο τίτλος «Στον πλανήτη Γη… το γλεντάνε!» παραπέμπει σε κάτι ευχάριστο αλλά και δεδομένο, ενώ κι αυτό το θαυμαστικό στο τέλος επιτείνει αυτή τη βεβαιότητα. Ωστόσο, σε ένα βαθύτερο επίπεδο (που είναι και το ζητούμενο στο θέατρο) το ρήμα «γλεντάνε» επιδέχεται και κάποιες μεταφορικές ερμηνείες, όχι τόσο ευχάριστες και θετικές αυτή τη φορά. Μάλιστα και το θαυμαστικό στο τέλος της φράσης θα μπορούσε εύκολα να αντικατασταθεί από ερωτηματικό ή και αποσιωπητικά. Όταν «με σκηνοθετούσα» (ο αναγκαστικός «διχασμός» όταν σκηνοθέτης και ηθοποιός είναι το ίδιο πρόσωπο…), ανέθεσα ως άσκηση στον εαυτό μου να ερμηνεύσει τη συγκεκριμένη φράση με όσο γίνεται περισσότερους τρόπους, καθένας εκ των οποίων θα σήμαινε και κάτι διαφορετικό. Αμέσως έγινε σαφές ότι στη θέση του ρήματος «γλεντάνε» θα μπορούσε άνετα να βάλει κανείς τα ρήματα «ασεβούν», «ρυπαίνουν», «καταστρέφουν», «αυτοκαταστρέφονται», «σκοτώνουν», «αυτοκτονούν» και τόσα πολλά άλλα… Με άλλα λόγια, οποιοδήποτε ρήμα θα εξέφραζε κάπως αυτό που οι αρχαίοι Έλληνες περιέγραφαν με τον όρο «ύβρις». Ένας όρος που δυστυχώς περιγράφει τέλεια και τη σχέση του σύγχρονου ανθρώπου με το περιβάλλον του. Το έργο μου, κάτω από την εντελώς κωμική του διάθεση, γι’ αυτή ακριβώς την παγκόσμια τραγωδία επιχειρεί να μιλήσει. Είναι εξάλλου γνωστό σε όσους αγαπούν το θέατρο ότι η διακωμώδηση είναι ο αποτελεσματικότερος τρόπος να μιλήσεις για «πικρές» και δύσκολες αλήθειες. Πρόκειται λοιπόν για τίτλο «πολλαπλών αναγνώσεων», κάτι που ισχύει εξάλλου και για το ίδιο το έργο στο σύνολό του.  

Μια αγαπημένη σκηνή της παράστασης;

Στο συγκεκριμένο θεατρικό έργο κυριαρχούν, σε μεγάλο βαθμό, το σουρεαλιστικό αλλά και το… ονειρικό στοιχείο καθώς τα δύο αυτά στοιχεία βρίσκονταν στον πυρήνα του ερεθίσματος που με ενέπνευσε να το γράψω. Αφορμή λοιπόν για τη συγγραφή του έργου ήταν ένα… πολύ «ζωντανό» όνειρο που είχα δει κάποτε! Ένα όνειρο τόσο «δυνατό» που το σκεφτόμουν για μέρες κι έλεγα στον εαυτό μου «σίγουρα δεν ήρθε στον ύπνο σου τυχαία, κάτι πρέπει να κάνεις μ’ αυτό…». Τελικά το έκανα θεατρικό έργο, «χτίζοντας» τους χαρακτήρες και την πλοκή του έργου γύρω απ’ αυτό. Φρόντισα φυσικά να ενσωματώσω – σχεδόν αυτούσιο – το όνειρό μου στο έργο και εννοείται ότι αποτελεί την περισσότερο «αγαπημένη» μου σκηνή της παράστασης. Δεν θα ήταν σωστό να «προδώσω» από εδώ τι ακριβώς πραγματεύεται η συγκεκριμένη σκηνή, ωστόσο θέλω να μοιραστώ κάτι που μου προκαλεί χαρά αλλά και συγκίνηση: οι περισσότεροι απ’ τους θεατές που έρχονται να μου μιλήσουν μετά την παράσταση, μου λένε, μεταξύ άλλων ενθαρρυντικών για τα οποία τους ευχαριστώ, «αυτή ήταν η σκηνή του ονείρου, έτσι δεν είναι;» και μου υποδεικνύουν τη σωστή σκηνή. Κι όταν εγώ τους ρωτάω πώς είναι τόσο σίγουροι, εκείνοι μου απαντούν συνήθως κάτι που θα μπορούσα να γενικεύσω με τις φράσεις: «μα ήταν ολοφάνερο. Μόνο σε ένα όνειρο μπορείς να δεις τόση παιδική χαρά και βαθιά γαλήνη ταυτόχρονα, έξω και πάνω από γήινες έννοιες όπως ο χρόνος και η βαρύτητα!».     

Πώς προσεγγίσατε σκηνοθετικά την  παράσταση; 

Βασικό στοιχείο της «σκηνοθετικής γραμμής» μου ήταν η επιλογή μου να μην υπάρχει στη συγκεκριμένη παράσταση αυτό που ονομάζουμε στο θέατρο «τέταρτος τοίχος», δημιουργώντας έτσι συνθήκες «διαδραστικής», σε μεγάλο βαθμό, κωμωδίας. Όταν βγαίνω ως ηθοποιός στη σκηνή για να ερμηνεύσω το μονόλογό μου και βρίσκομαι απέναντι στο κοινό (αν και στην πραγματικότητα δε «βγαίνω» στο κοινό, έρχεται με κάποιο τρόπο εκείνο σε μένα…), τους απευθύνομαι κατά πρόσωπο, τους βλέπω και με βλέπουν πραγματικά και μάλιστα αλληλεπιδρώ μαζί τους, καθώς μέσα στα πρώτα λεπτά της παράστασης το κοινό συνειδητοποιεί πως παίζει κι αυτό κάποιο ρόλο και πολύ σημαντικό μάλιστα (όντας πάντα καθισμένο στις αναπαυτικές του θέσεις εννοείται, η αλληλεπίδραση αυτή δεν περιλαμβάνει φυσικά κανενός είδους σωματική επαφή). Αυτό από μόνο του εξασφαλίζει στην παράσταση ένα μεγάλο βαθμό αμεσότητας και λεκτικής διάδρασης με το κοινό (εξού και το στοιχείο του «stand up comedy» που αναφέραμε πριν…), στοιχεία που ασφαλώς βοηθούν πολύ στο να δημιουργηθεί μια ιδιαίτερα «ζεστή ατμόσφαιρα» και κυρίως στο να ενισχυθεί σημαντικά το κωμικό στοιχείο της παράστασης. Πραγματικά, δε φαντάζεστε πόσο γέλιο προκύπτει σε κάθε παράσταση μόνο και μόνο από κάποιες απρόβλεπτες λεκτικές αντιδράσεις του κοινού, τις οποίες ασφαλώς εγώ σπεύδω να αξιοποιήσω, εντάσσοντάς τις στο έργο και στα ιδιαίτερα γνωρίσματα του χαρακτήρα που ερμηνεύω. Δεν υπάρχει, κατά τη γνώμη μου, πιο ωραίο πράγμα στην κωμωδία από το να αξιοποιείς το απρόοπτο, κάτι που ασφαλώς προϋποθέτει υψηλού βαθμού ετοιμότητα για λεκτική διάδραση και αυτοσχεδιασμό. Από την άλλη βεβαίως, προϋποθέτει και υψηλό βαθμό συγκέντρωσης, καθώς εννοείται πως όλα αυτά συμβαίνουν ενώ εσύ παραμένεις πάντα προσηλωμένος στον κεντρικό στόχο του έργου που παρουσιάζεις, ενώ διαχειρίζεσαι τα παραπάνω απρόοπτα όντας πάντα «μέσα στο ρόλο» που ερμηνεύεις. Πιστεύω πως το καταφέρνω, καθώς πέραν της σχετικής εκπαίδευσης που έχω λάβει από τους σπουδαίους δασκάλους μου στο θέατρο, έχω εξασκηθεί αρκετά επ’ αυτού και υπό την άλλη μου ιδιότητα, αυτή του εκπαιδευτικού. Όταν καταφέρνεις να αλληλεπιδράς αξιοποιώντας και το χιούμορ με συχνά απρόβλεπτους εφήβους και ταυτόχρονα μπορείς να ελέγχεις την αλληλεπίδραση αυτή στο πλαίσιο μιας σχολικής τάξης, νομίζω πως μπορείς να το κάνεις και μπροστά σε ένα θεατρικό κοινό.                 

Πώς ονειρεύεστε τον πλανήτη Γη σε 10 χρόνια;

Όλοι μας γνωρίζουμε πως, δυστυχώς, τα «σενάρια» για το μέλλον της Γης μας δεν είναι και τόσο αισιόδοξα. Αυτό συμβαίνει λόγω αυτών που υφίσταται από τον άνθρωπο ο οποίος εξακολουθεί, κόντρα σε όλες τις προειδοποιήσεις των ειδικών, να «γλεντά» σε βάρος της (για να χρησιμοποιήσω το ρήμα του τίτλου υπό την έννοια που διευκρινίσαμε πριν). Ωστόσο, έχω επιλέξει να είμαι ένας αισιόδοξος άνθρωπος (το προσπαθώ τουλάχιστον…), ίσως και λόγω του συγχρωτισμού μου με νέα παιδιά. Κι αφού μάλιστα η ερώτησή σας περιλαμβάνει το ρήμα «ονειρεύομαι», δεν γίνεται παρά να εκφράσω το δικό μου αισιόδοξο, αλλά όχι ανέφικτο, «σενάριο». Ονειρεύομαι λοιπόν έναν πλανήτη Γη που θα κατοικείται από ανθρώπους οι οποίοι θα έχουν συνειδητοποιήσει πλήρως (ελπίζω χωρίς να έχουν αναγκαστεί να το κάνουν από κάποιο δραματικό γεγονός…) ότι η ριζική αλλαγή του μοντέλου της ζωής τους – τόσο σε ατομικό όσο και σε συλλογικό επίπεδο – προς το οικολογικότερο, δηλαδή πιο απλά το «ανθρωπινότερο», είναι αναγκαία προϋπόθεση για να συνεχίσει αυτή η όμορφη γαλαζοπράσινη «κουκίδα» να μας ταξιδεύει μέσα στην απεραντοσύνη του σύμπαντος. Αυτό ακριβώς δηλαδή που ονειρεύεται για τη Γη και ο χαρακτήρας του κωμικού μονολόγου που έγραψα και ερμηνεύω. Και μάλιστα ονειρεύομαι αυτή η συνειδητοποίηση να αρχίσει να γίνεται πράξη από το 2020 που μόλις ανέτειλε (αυτή είναι και η ευχή μου εξάλλου προς όλους μας για τη νέα χρονιά…). Παραείμαι ονειροπόλος;         

Η ταυτότητα της παράστασης

Κείμενο, στίχοι, σκηνοθεσία, ερμηνεία (πρόζα & τραγούδια), voice over:

Χρήστος Καλμαντής

Συμμετέχει μέσω video και voice over: η ηθοποιός Ντέμη Αντωνοπούλου

Σκηνικά – Κοστούμια – Συνεργασία στη σκηνοθεσία: Ιωάννα Χαλά

Μουσική πρωτότυπων τραγουδιών: Νίκη Γκουντούμη

Voice coaching: Λιάνα Κοκόση

Video Editing: Ντέμη Αντωνοπούλου

Φωτογραφίες: Σωτηρία Ψαρού

Κινηματογράφηση – επεξεργασία – παραγωγή ένθετων ταινιών μικρού μήκους:

Χρήστος Δήμας

Επικοινωνία: Νατάσα Παππά

Studio Κυψέλης (Σπετσοπούλας 9 & Κυψέλης, Κυψέλη)

Κάθε Κυριακή στις 18.30

Πληροφορίες-κρατήσεις θέσεων

Τηλ θεάτρου: 210 8819571