Γιάννης Καραούλης: Η πανδημία ξεσκέπασε μια κουλτούρα, όπου η τέχνη είναι μια πολυτέλεια, ένα παρεμπιπτόντως…

Δημοσιογραφική επιμέλεια συνέντευξης Φένια Αποστόλου

Εδώ και 4 χρόνια εργάζεστε στην Κύπρο. Περιγράψτε μας τους λόγους που επιλέξατε το νησί της Αφροδίτης για τη συνέχεια της θεατρικής σας διαδρομής αφήνοντας πίσω σας μια ήδη πετυχημένη πορεία στην Ελλάδα.

Είχα την χαρά στα χρόνια που εργάζομαι στο θέατρο να με οδηγούν οι συνεργασίες και οι παραστάσεις, οι ρόλοι και οι προκλήσεις. Έτσι προέκυψε και η Κύπρος. Με έφερε εδώ “Ο Μεγάλος Περίπατος του Πέτρου” και η συνεργασία με τον Τάκη Τζαμαργιά, μια δουλειά που ανέβηκε για δύο χρόνια στον ΘΟΚ (Θεατρικό Οργανισμό Κύπρου) και που την κρατάω με πολλή αγάπη μέσα μου. Έκτοτε μου δόθηκε η ευκαιρία να δουλέψω και με άλλους σπουδαίους συνεργάτες εντός και εκτός ΘΟΚ -όπως ο σκηνοθέτης Πάρης Ερωτοκρίτου, που μου εμπιστεύτηκε στην πρώτη δουλειά που κάναμε μαζί, τον ρόλο του Άμλετ. Επίσης, μαζί με άλλα παιδιά του χώρου φτιάξαμε την θεατρική ομάδα 8×8, με την οποία πραγματοποιήσαμε κάποια δικά μας πρότζεκτ, όπως η “Σκακιστική Νουβέλα” του Σ. Τσβάιχ, την οποία και σκηνοθέτησα. Επίσης, είχα την χαρά και την ευκαιρία, να στήσουμε πέρυσι με την Ελένη Μολέσκη τις Δράσεις “Νέος σε Έρημο Νησί” στο ΘΟΚ, μια πλατφόρμα εφηβικού θεάτρου, στο πλαίσιο της οποίας σκηνοθέτησα “ Το παράδειγμα του Δόκτορα Κόρτσακ” και το “Ήχος από κόκαλα που σπάνε”. Ήταν, με άλλα λόγια, οι ευκαιρίες για περαιτέρω προχώρημα και ανάπτυξη και δραστηριοποίηση που με κράτησαν εδώ αυτά τα χρόνια.

Έχετε συνεργαστεί με κρατικούς οργανισμούς (ΚΘΒΕ-ΘΟΚ) καθώς και με πολυάριθμες ομάδες του ελεύθερου θεάτρου. Τι είναι αυτό που διαφέρει στις συνθήκες, στην επιλογή του ρεπερτορίου και στην προσέλκυση του κοινού στις 2 αυτές περιπτώσεις;

Σίγουρα, ένας κρατικός οργανισμός έχει τις δομές και τα άτομα, όπως και την υποχρέωση να απευθυνθεί σε ένα μεγαλύτερο ακροατήριο, προωθώντας την θεατρική δημιουργία, σε επαφή και με τον μέσο θεατή, και διαμορφώνοντας ταυτόχρονα το θεατρικό κοινό αλλά και το γενικότερο θεατρικό τοπίο. Δουλεύοντας σε μια ομάδα ελεύθερου θεάτρου έχεις μια μεγαλύτερη ελευθερία να πειραματιστείς σε σχέση με τη μορφή και το θέμα σου ή να αναζητήσεις ένα πιο στοχευμένο, συγκεκριμένο κοινό για να συνδιαλλαγείς μαζί του, αλλά και μια πιο άμεση προσωπική ευθύνη για τη σχέση αυτού που δημιουργείς με την θεατρική αγορά.

Μαζί με την Ελένη Μολέσκη επιμεληθήκατε τις καλλιτεχνικές δράσεις για εφήβους με τίτλο ”Νέος σε Έρημο Νησί” στις αποθήκες του ΘΟΚ με θεατρικά εργαστήρια, εκπαιδευτικά σεμινάρια, ομιλίες και 2 παραστάσεις. Τι σας ώθησε να πάρετε αυτή την πρωτοβουλία, ποιες είναι οι εντυπώσεις από αυτό το εγχείρημα και ποιο το όραμα για αυτή την ιδιαίτερη ”σκηνή” που βλέπουμε να έχει μια ραγδαία ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια σε όλες τις χώρες του κόσμου;

Αφορμή υπήρξε το κάλεσμα από τον ΘΟΚ σχετικά με προτάσεις για τις Δράσεις στις Αποθήκες. Η προσωπικότητα και το έργο του σπουδαίου παιδαγωγού Γιάνους Κόρτσακ τον οποίο γνωρίσαμε μέσα από το θεατρικό έργο του Ντέιβιντ Γκρέγκ “Το παράδειγμα του Δόκτορα Κόρτσακ”, μας έδωσε την έμπνευση να προτείνουμε μαζί με την Ελένη ένα σύνολο θεατρο-εκπαιδευτικών δράσεων με κέντρο τους τον έφηβο και το παιδί, τα δικαιώματά τους και το πως μπορούμε ισότιμα ενήλικες και παιδιά να μιλήσουμε, να επικοινωνήσουμε και να συνεργαστούμε. Οι εντυπώσεις μας νομίζω συνοψίζονται στα αισθήματα που είχαμε την πρώτη μέρα που κάναμε το εργαστήρι μας για εφήβους -πως όλη η κούραση, ο χρόνος και η αφοσίωση που επενδύεις σε ένα τέτοιο εγχείρημα, αξίζουν τον κόπο. Είναι καταπληκτικό σχολείο να δουλεύεις με παιδιά. Έχουμε και μεις με την σειρά μας να μάθουμε και να πάρουμε τόσα από την ισότιμη δημιουργία και από το να ακούσουμε την φωνή τους. Πέρα από αυτό νιώθεις χαρά, περηφάνια, ευθύνη και αγωνία γιατί δουλεύεις και απευθύνεσαι στους ενήλικους του αύριο, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάς πως είναι θεατές, δημιουργοί και πολίτες του σήμερα, του τώρα, παραφράζοντας κάπως και τον Κόρτσακ. Αυτό είναι και το όραμά μας. Ένα θέατρο για εφήβους, με εφήβους, από εφήβους που ο προσανατολισμός του αυτός δεν θα δηλώνει περιορισμό και περιχαράκωση, αλλά άνοιγμα, συμμετοχικότητα και ευκαιρία για διάλογο καλλιτεχνικό και κοινωνικό.

Πιστεύετε ότι θα προκύψουν αλλαγές στο θέατρο μετά την πανδημία; Τι αποθαρρυντικό ή τι ενθαρρυντικό μπορεί να προκύψει;

Έχω παρακολουθήσει πολλές συζητήσεις και βλέπουμε έντονα και σε παγκόσμιο επίπεδο την αγωνία του πως συνεχίζουμε, ποιο θα είναι το θέατρο μετά από όλο αυτό. Υπάρχουν σίγουρα οι άμεσες πρακτικές αλλαγές του πως πραγματοποιούνται οι πρόβες και τα μέτρα που λαμβάνονται για τις παραστάσεις -όπου τα όσα παρακολούθησα με έχουν αφήσει αισιόδοξο για το πως προχωρούμε σε αυτόν τον τομέα- αλλά και οι οικονομικές συνέπειες σε προσωπικό και επαγγελματικό επίπεδο για τους ανθρώπους, τις ομάδες και τα θέατρα του χώρου. Αυτό το δεύτερο είναι ανησυχητικό, γιατί ξεσκέπασε αδυναμίες, δυσλειτουργίες ανθρώπων και θεσμών και μία κουλτούρα για την οποία η τέχνη είναι μια δεύτερη σκέψη, μια πολυτέλεια, ένα παρεμπιπτόντως. Αυτό πρέπει να αλλάξει. Κι αυτό είναι ευθύνη όλων μας, και ειδικά της πολιτείας.

Συμμετέχετε στους ”Αχαρνής” που ανεβάζει φέτος το καλοκαίρι ο ΘΟΚ σε σκηνοθεσία Βαρνάβα Κυριαζή. Μιλήστε μας λίγο για το συγκεκριμένο ανέβασμα και εξηγείστε μας πώς γίνεται ο Αριστοφανικός λόγος να είναι πάντα τόσο επίκαιρος;

Μία από τις πρώτες κουβέντες του σκηνοθέτη μας και στόχος της παράστασης, που πιστεύω επιτυγχάνεται σε μεγάλο βαθμό, είναι να μείνουμε πιστοί στον άξονα του κειμένου του Αριστοφάνη, και να είναι η παράσταση ένα μεγάλο “γλέντι” με κέφι, τραγούδι και γέλιο. Ο αριστοφανικός λόγος είναι πάντα τόσο επίκαιρος γιατί οι καταστάσεις, οι θεσμοί και τα κακώς -κοινωνικά και πολιτικά- κείμενα υπάρχουν και ισχύουν ανά τους αιώνες. Εξίσου ισχύει διαχρονικά και η ανάγκη για τα ζητούμενα που διαπραγματεύεται ο Αριστοφάνης, όπως είναι η ειρήνη στο συγκεκριμένο έργο.

Μελλοντικά σας σχέδια.

Για την σεζόν που ξεκινάει τώρα είμαι πολύ χαρούμενος γιατί οι Δράσεις στον ΘΟΚ “Νέος σε έρημο νησί” θα συνεχίσουν για δεύτερη χρονιά μέχρι την άνοιξη του ‘21. Θα ξεκινήσουμε με την παράστασή μας “ήχος από κόκαλα που σπάνε” από τέλη Σεπτέμβρη και παράλληλα οργανώνουμε ένα γεμάτο θεατροεκπαιδευτικό πρόγραμμα. Μέσα στο ‘20 θα έχω την χαρά να συμμετέχω και στην παράσταση buried child σε σκην. Α. Κάσιου. Πάντως το πλέον μακροπρόθεσμο σχέδιό μου είναι να κρατώ κοντά μου όσους αγαπάω, να ερωτεύομαι, να ταξιδεύω και να δημιουργώ.