Γιώργος Λύρας: Ο σκηνοθέτης που δημιουργεί θεατρικές & μουσικές παραστάσεις.

Μίλησέ μας για την νέα σου παράσταση.

Αυτό το έργο προέκυψε από τον διαγωνισμό  νέων  θεατρικών συγγραφέων στο Ίδρυμα Κακογιάννη. Τα τρία πρώτα που διακρίνονται παρουσιάζονται σε  μορφή  παράστασης. Ένα από  τα τρία πέρυσι ήταν ο Κεφτές, Αλλά τότε στην μονόπρακτη εκδοχή του. Σκηνοθέτησα το έργο πέρυσι στο Ίδρυμα και σκεφτόμασταν πολύ έντονα με τον συγγραφέα Δημήτρη Φούτσια ότι θέλαμε πολύ να το συνεχίσουμε. Μετά προέκυψε το θέμα με τον ιό. Όταν έληξε η  καραντίνα μού είπε ο Δημήτρης ότι έχει γράψει το έργο στην πλήρη του μορφή. Το διάβασα και το πρότεινα στα Αθηναϊκά θέατρα και φέτος θα παιχτεί στο θέατρο Αλίκη.

Είναι μία «vegan» κωμωδία. Ζούμε σε μια εποχή όπου το κρέας έχει απαγορευτεί δια νόμου. Όλοι είναι vegan  και  αγαπούν τα  ζώα θέλουν δεν θέλουν. Ένα βράδυ  σ’ ένα σπίτι όπου αφού δύο ζευγάρια έχουν τελειώσει το δείπνο τους και είναι στο ποτό, η καλεσμένη βρίσκει έναν δαγκωμένο κεφτέ. Και αρχίζει να ξετυλίγεται ένα  κουβάρι παρεξηγήσεων για το ποιος μπορεί να παρανομεί και βάζει την παρέα σε κίνδυνο που θα καταστρέψει την ζωή τους. Αυτό φυσικά είναι η αφορμή της αφήγησης.
Για μένα όμως συνδυάζει δύο πράγματα που αγαπώ πάρα πολύ στο θέατρο. Την κωμωδία και το σασπένς. Και θεωρώ εξαιρετικό προσόν ότι με μία πολύ ασήμαντη αφορμή ο συγγραφέας θίγει ένα πολύ σημαντικό ζήτημα : το πού μπορεί να οδηγήσει ο φανατισμός σε οποιοδήποτε  ζήτημα.
Αυτή η δουλειά εκπληρώνει  ένα  σύνολο στόχων μου στο θέατρο. Είναι ένα νέο ελληνικό έργο που θα παρουσιαστεί για πρώτη φορά και πάντα προσπαθώ να στηρίζω το ελληνικό ρεπερτόριο. Είναι νέοι πρωταγωνιστές σε ένα κεντρικό θέατρο κι αυτό  είναι  πάρα  πολύ σημαντικό να δίνεται τη σκυτάλη στη νέα γενιά.

Με ποιό σκεπτικό αποφάσισες ν ανεβάσεις κωμωδία αυτή την φορά;

Κωμωδία ,σε πλήρη μορφή και όχι ως μονόπρακτο στα σεμινάρια θεατρικής γραφής, δεν έχω ξανακάνει ποτέ αλλά αν δεις και στον Βουρκόλακα του Εφταλιώτη και στη Στέλλα Βιολάντη το πρώτο μισάωρο ήταν στημένο με τους κώδικες της κωμωδίας.
Και δεν είχα κάνει κωμωδία, ενώ την αγαπούσα πολύ γιατί δουλεύοντας χρόνια με τον Σταμάτη Φασουλή  ως βοηθός του,  βλέποντάς τον να σκηνοθετεί  κωμωδία και το πώς την χειριζόταν – ο όποιος και σαν άνθρωπος και θεατρικά είναι ευφυής –  καταλάβαινα πόσο δύσκολο και δύστροπο είδος είναι.  Θέλει απίστευτη τεχνική κατάρτιση και θεατρική πείρα. Η ρυθμική της αγωγή, η γλώσσα, το κατά πόσο το συναίσθημα μένει εκτός των ήχων, της νότας ή του τόνου που θα ειπωθεί η ατάκα. Και κάπως προσπαθούσα να συγκεντρώσω περισσότερη  πείρα και να εξασκηθώ με τα χρόνια, ώστε να τολμήσω να το κάνω.

Πως ένοιωσες και πως νοιώθεις με την κατάσταση της υγειονομικές κρίσης που περνάμε;

Είναι τώρα έβδομος μήνας, που στην ουσία είμαι εκτός δουλειάς. Για μας  η δουλειά δεν είναι μόνο οικονομικό θέμα αλλά μας κρατάει ζωντανούς. Είναι συνδεδεμένη με τη ζωή μας. Καταλαβαίνεις ότι εφτά μήνες η ζωή μας έχει στεγνώσει. Ήμουν πολύ ανθεκτικός  στην καραντίνα. Αλλά κάπου μέσα στο καλοκαίρι άρχισα  να ζορίζομαι. Ο Κεφτές, ήταν αυτό που με ξύπνησε. Μπαίνοντας όμως στη διαδικασία των προβών την συγκεκριμένη περίοδο, τα πράγματα δεν έγιναν ευκολότερα, όλη αυτή  η κατάσταση κάνει τη διαδικασία επώδυνη   και πάρα πολύ δύσκολη. Πηγαίνουμε κάθε μέρα στο θέατρο και δεν ξέρουμε αν ο στόχος μας είναι πραγματοποιήσιμος. Αυτό σε εμποδίζει πάρα πολύ και χρειάζεται μία τριπλή προσπάθεια στο να είσαι παραγωγικός και δημιουργικός.Αφού έχεις πάντα στο πίσω μέρος του μυαλού σου την σκέψη ότι όλο αυτό μπορεί να μην επικοινωνηθεί ποτέ.  Κι αυτό γιατί το θέατρο είναι μία δημόσια πράξη. Χωρίς αυτόν τον στόχο δεν υπάρχει κανένας λόγος να μαζευόμαστε  και  να κάνουμε πρόβες. Θα καθόμασταν στο σπίτι μας ή θα γινόμασταν ζωγράφοι και θα δουλεύαμε στο ατελιέ μας. Χρειάζεται η άλλη πλευρά οπωσδήποτε και είναι  διπλά και τριπλά απαιτητικό το να προσπαθείς να ξεπερνάς αυτόν τον σκόπελο, να  τον  ξεχνάς στη διαδικασία της πρόβας και να λειτουργείς σαν να μη συμβαίνει τίποτα και όλα να είναι φυσιολογικά. Αλλά βάζουμε όλοι τα δυνατά μας.

Έχεις δουλέψει δίπλα και σε μεγάλους τραγουδιστές. Πως άρχισες αυτό το επαγγελματικό σου κομμάτι;

Ξεκίνησα να δουλεύω το 2005 στο θέατρο ως βοηθός σκηνοθέτη του  Σταμάτη Φασουλή στην επιθεώρηση “Το  τρένο  θα  σφυρίξει τρεις  φορές”  στο  Θέατρο Χορν .Τότε ο Σταμάτης προετοίμαζε τη μουσική παράσταση της Μαρινέλλας και του Αντώνη Ρέμου στο Αθηνών Arena. Από τότε Λοιπόν ως και σήμερα, παράλληλα με το θέατρο  δουλεύω και ως σκηνοθέτης σε μουσικές παραστάσεις και εμφανίσεις τραγουδιστών.
Έχω  δουλέψει πάρα πολύ με αυτό το μεγάλο σύμβολο της ελληνικής μουσικής που, όσο και να δουλέψω μαζί της,  το δέος δεν  μειώνεται- μιλάω για την Μαρινέλλα.  Από τότε ως σήμερα δουλεύω σταθερά κάθε χρόνο με τον Αντώνη Ρέμο.
Έχω δουλέψει με τον Γιάννη Πάριο, με  τον  Γιώργο Νταλάρα. Με τον τελευταίο έκανα και τη σκηνοθετική επιμέλεια του εορτασμού των 50 χρόνων του στο τραγούδι,  στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού.
Στο εξωτερικό είναι σύνηθες οι παραστάσεις των τραγουδιστών  να  έχουν σκηνοθέτη. Με συγκεκριμένη αφήγηση, με συγκεκριμένο  concept αισθητικό. Υπάρχουν τραγουδιστές στην Ελλάδα που το αντιλαμβάνονται αυτό και δουλεύουν με καλλιτεχνικές αξιώσεις,  αντίστοιχες  του  εξωτερικού. Καταλαβαίνουν λοιπόν το μεγάλο τους χάρισμα είναι η φωνή τους  αλλά  χρειάζονται και συνεργάτες – σκηνοθέτης,  σκηνογράφος,  ενδυματολόγος – ώστε να συνδημιουργήσουν το σύνολο της παράστασης.
Με τον Αντώνη Ρέμο που  συνεργαζόμαστε τόσα χρόνια και τον θαυμάζω πάρα πολύ  και για τον τρόπο συνεργασίας  -για το πως εκτιμά και σέβεται έναν νεότερο συνεργάτη σε ηλικία , δίνει  χώρο στο να εμπνευστείς και να δημιουργήσεις  χωρίς να επιβάλει πράγματα. Υπάρχει μία διαλεκτική σκηνοθέτη και καλλιτέχνη.
Έτσι ακριβώς είναι και ο Γιώργος Νταλάρας και η Μαρινέλλα  και  αυτό για μένα ήταν πολύ μεγάλο κίνητρο στο να πάρω θάρρος ως καλλιτέχνης,  ως σκηνοθέτης,  ως  δημιουργός,  γιατί όταν έρχεσαι σε πρόβα να σκηνοθετήσεις τέτοια μεγάλα ονόματα πας πολύ φοβισμένος, όταν μάλιστα είσαι 18-19 χρονών. Αυτοί οι άνθρωποι σέβονται τόσο τους δημιουργούς και τη νέα γενιά και σε αντιμετωπίζουν από την πρώτη στιγμή ισότιμα και συμπράττουν επί ίσοις όροις για την παράσταση.
Είναι κάτι που μου αρέσει πολύ, το  αγαπάω πολύ και το θεωρώ εξίσου δύσκολο με μία θεατρική παράσταση.
Όχι με τις ίδιες δυσκολίες. Είναι άλλοι οι στόχοι,  άλλη  η  διαδικασία, άρα άλλες οι δυσκολίες.

Τα χρόνια που έχουμε κρίσεις αυξάνεται ο ρατσισμός και ο φασισμός. Πώς το επεξεργάζεσαι όλο αυτό;

Είναι κάτι στο οποίο, προσωπικά δεν παρουσιάζω αντισώματα. Δεν μπορώ να ανεχθώ καθόλου ως οργανισμός, οποιοδήποτε είδος ρατσισμού και οποιαδήποτε φασιστική συμπεριφορά.
Αν συνεχίσουμε έτσι, θα σκοτωθούμε ως είδος. Θα τελειώσουμε.

Πληροφορίες για την παράσταση MEATBALL#OKEFTES στο Θέατρο Αλίκη ΕΔΩ