Η σκηνοθέτις Εύχαρις Παπαϊωάννου μας μιλάει για τον “Δρ. Τζέκιλ και κ. Χάιντ… αλλιώς”

Γιατί επιλέξατε να ανεβάσετε το συγκεκριμένο έργο με σύγχρονη διασκευή;

Το έργο τοποθετείται στη Βικτωριανή εποχή όπως το πρωτότυπο και τα κοινωνικά ζητήματα που θίγει αναφέρονται στην άκαμπτη και υποκριτική ηθική εκείνης της εποχής. Η διαφορά με τη νουβέλα είναι πως σε αυτή τη διασκευή, η γνωστή ιστορία του διπολικού Δρ. Τζέκιλ παρουσιάζεται με διάθεση κωμική και ανατρεπτική. Η διττή ανθρώπινη φύση, η πάλη μεταξύ της σκοτεινής και φωτεινής πλευράς που όλοι οι άνθρωποι έχουμε μέσα μας, εδώ αντιμετωπίζεται με μια γλαφυρή διάθεση που περισσότερο έχει στόχο να τέρψει παρά να προβληματίσει. Φυσικά, όπως σε κάθε κωμωδία, υπάρχει ένας μεγεθυντικός φακός στα ανθρώπινα ελαττώματα, που θέτει ερωτήματα. Το βασικότερο όλων κατά τη γνώμη μου, είναι κατά πόσο τελικά είμαστε όλοι οι άνθρωποι ικανοί για το κακό. Όλοι κινούμαστε μέσα σε ένα φάσμα μεταξύ αγίου και δαίμονα. Τί μπορεί να προκαλέσει την απελευθέρωση ενός Χάιντ στον άνθρωπο; Ο πολιτισμός κατευνάζει την πιθανή ορμέμφυτη αήθη φύση μας ή αντιθέτως διαφθείρει την αγνή ψυχή με την οποία γεννιόμαστε; Είναι οι άνθρωποι θεμελιωδώς καλοί ή κακοί; Ερωτήματα που δεν έχουν απαντηθεί ποτέ.

Πώς το προσεγγίσετε σκηνοθετικά αλλά και ερμηνευτικά;

Η σκηνοθετική ματιά τοποθετεί το έργο στην αισθητική της φάρσας. Πρόκειται για μια μαύρη κωμωδία με έντονο το στοιχείο του γκροτέσκ, στα πλαίσια του θεάτρου της γελοιότητας (theatre of the ridiculous),  που κατεξοχήν καταπιάνεται με ρομαντική λογοτεχνία ή έργα τρόμου της Βικτωριανής εποχής, τα αποδομεί και τα σατιρίζει. Κατ’επέκταση έχουμε να κάνουμε με καρικατούρες και όχι ρεαλιστικούς χαρακτήρες, που βιώνουν εξωφρενικές καταστάσεις οι οποίες προκαλούν το γέλιο στους θεατές. Όπως σε όλες οι μαύρες κωμωδίες, ένα θέμα ζοφερό όπως ο θάνατος ή η σχιζοφρένεια στην προκειμένη περίπτωση, αντιμετωπίζονται με περιπαιχτική διάθεση και γελοιογραφική υπερβολή.  Ερμηνευτικά οι ηθοποιοί υποστηρίζουν αυτή την αισθητική έχοντας δουλέψει καθ’όλη τη διάρκεια των προβών με τεχνικές σωματικού θεάτρου, στυλιζαρισμένο ύφος κλοουνερί, σουρεαλιστική κίνηση και απόδοση του λόγου, απόλυτη αποδόμηση του ρεαλισμού.

Μια σκηνή ή μια ατάκα του έργου που είναι για σας η πιο χαρακτηριστική;

Ξεχωρίζω τις σκηνές που ο Δρ Τζέκιλ μεταμορφώνεται, ακούσια πια, σε κο Χάιντ και αντίστροφα. Ξαφνικά, χωρίς προειδοποίηση,  χωρίς έλεγχο, με πολύ κωμικές συνέπειες.  Σκηνές που προκαλούν γέλιο στο θεατή. Όμως στη ζωή;  Αυτή η εναλλαγή ρόλων, η συνύπαρξη του Τζέκιλ και Χάιντ στους ανθρώπους, ταυτίζεται πλήρως με την πραγματικότητα που βιώνουμε καθημερινά και είναι πολύ δυσάρεστη και συχνά τραυματική. Όμως αυτό είναι μεγάλη κουβέντα που χρήζει κοινωνιολογικής και ψυχολογικής ανάλυσης. Το αφήνω λοιπόν στους ειδικούς να το εξηγήσουν, εγώ, σαν καλλιτέχνης, το παρατηρώ και στην προκειμένη περίπτωση το σατιρίζω.  

Τι θα θέλατε να κρατήσουν οι θεατές φεύγοντας από το θέατρο;

Χαρά. Θέλω να φύγουν με μια διάθεση ευφορίας. Να γελάσουν με την ψυχή τους, να περάσουν ένα ευχάριστο βράδυ που θα τους απομακρύνει για λίγο από τα προβλήματά τους. Κι αν τύχει να προβληματιστούν, να προσπαθήσουν να κρατήσουν τη φωτεινή τους πλευρά πιο δυνατή.

Τι πιστεύετε για την Ελλάδα του 2019;

Πως οι περισσότεροι ζούμε στον μικρό και μικροπρεπή μικρόκοσμό μας.  Όλα μικρά απέναντι στο μεγαλείο της ζωής, που βλέπουμε καθημερινά να ισοπεδώνεται.   «Πυραμίδα ο άνθρωπος», είπε ο σοφός Καζαντζάκης, «στη βάση του κτήνος, στην κορυφή Θεός. Χρέος μας η ανηφόρα» Δεν πρέπει να ξεχνάμε αυτό το χρέος.

Πληροφορίες για την παράσταση Δρ. Τζέκιλ και κ. Χάιντ… αλλιώς ΕΔΩ