Iñigo García Cantero

Ο Ισπανός που επιμένει να δημιουργεί στην Ελλάδα.

Μιλήστε μας για την παράσταση σας «ELSINOR!». Γιατί σας άγγιξε το θέμα αυτό;

Όταν είχα σκοπό να ερευνήσω την επόμενη δουλειά μου, μετά από την παράσταση «Γιατί πονάς;», που είχε παρουσιαστεί τον Τεχνοχώρο Fabrica, είχα δει την κινηματογραφική εκδοχή του Άμλετ. Η ιστορία αυτή μου μετέφερε τόση ηρεμία με το τέλος της, κυρίως, και σκέφτηκα να ασχοληθώ με το έργο αυτό. Έχω κρατήσει φυσικά τη βασική πλοκή του έργου, ωστόσο έχω δουλέψει πολύ με τις ελλείψεις. Ήθελα να είναι μία παράσταση μαζεμένη χρονικά, μακριά από τον απόλυτο ρεαλισμό μίας πιστής αναπαράστασης. Πολλοί από τους χαρακτήρες έχουν πειραχτεί κατά τη δημιουργική διαδικασία. Είναι, δηλαδή, μία έρευνα πάνω σε αυτή την πασίγνωστη ιστορία. Ωστόσο, οι πολύ σημαντικές εξελίξεις της ιστορίας έχουν παραμείνει στην παράσταση.

Γιατί αποφασίσατε να κάνετε μια ερευνητική performance βασισμένη στον Άμλετ του Σαίξπηρ;

Ένα τόσο γνωστό κείμενο μου έδωσε την ευκαιρία να ερευνήσω σκηνοθετικά τον τρόπο να στήσω μία πολυπρόσωπη παραγωγή, καθώς πρόκειται για ένα έργο παγκόσμιας εμβέλειας, για μία ιστορία που γνωρίζουμε όλοι και αυτό μου έδωσε μία ελευθερία να δουλέψω με βάση τις ελλείψεις, το σωματικό θέατρο, με περισσότερη φαντασία, με όρους performance και αυτοσχεδιασμού. Ο τρόπος που πειραματίστηκα σε αυτό το έργο είναι περισσότερο δυστοπικός, καθώς ζούμε σε μία δυστοπική κατάσταση. Πόλεμος, κρυμμένες αλήθειες, εκδίκηση, αυτά ζούμε και αυτά συζητάμε και στην παράσταση. Συνέπεσε, επίσης, με μία περίοδο που μετά από μία τέτοια δύσκολη περίοδο έτυχε να βιώνω μία κατάσταση με πάρτι και clubbing – πράγματα που συνήθως δεν κάνω – και αυτή η κατάσταση μου μετέδωσε μία πρωτόγονη αίσθηση έντασης και τρέλας, μία αναπνοή μετά από μήνες εγκλεισμού. Σαν μία μετάβαση από αυτά που ζούσαμε σε μία νέα κατάσταση. Τότε, σκέφτηκα ότι η ιστορία του Άμλετ θα μπορούσε να μεταφερθεί σαν σκέψη, σαν παράσταση, σε μία ώρα σε ένα club, στην ατμόσφαιρα που δημιουργείται εκεί: το σκοτάδι, το πάθος, ο έρωτας, ο θυμός, η χαρά, η ελευθερία, η βία, η παράνοια, η δυστοπία. Αυτό το club για μένα είναι το Έλσινορ, το κάστρο όπου έμενε ο Άμλετ. Ο τίτλος συνοδεύεται από ένα θαυμαστικό, Έλσινορ!, που αποδίδει, κατά τη γνώμη μου, αυτή την ένταση.

Θεωρείτε ότι είναι σύγχρονο το συγκεκριμένο κείμενο;

Είναι ένα κείμενο τόσο παλιό αλλά και τόσο σύγχρονο. Τοποθετείται με μεγάλη αμεσότητα στο τώρα. Το κείμενο θίγει θέματα οικουμενικά και διαχρονικά. Όλα αυτά μας αφορούν τόσο πολύ στις μέρες μας: ο έρωτας, η φιλία, ο θάνατος, η εκδίκηση, ο πόνος, ο φόβος… Όλα αυτά μας απασχολούν κάθε μέρα, από πάντα και για πάντα. Και με ενδιέφερε όλα αυτά να παρουσιαστούν με μέσο τη θεατρική μάσκα. Όχι μέσω μίας κλασικής ανάλυσης. στο θεωρείο

Το κείμενο μπορεί να είναι παλιό, μα αυτό το έργο θα μείνει για πάντα. Γίνεται σύγχρονο λόγο που το παρουσιάσεις τώρα.-

Τι σκέφτεστε όταν διαβάζετε τη φράση του Φρήντριχ Νίτσε “Πρέπει να είσαι ο εαυτός σου και όχι αυτός που θέλουν οι άλλοι”; 

Αυτή είναι μία πολύ καλή ερώτηση… Από τη μία πλευρά δεν υπάρχει άλλη διέξοδος για αυτή την πραγματικότητα, παρά να είσαι ο εαυτός σου. Κάποιες φορές πουλάμε τον εαυτό μας για τους άλλους, την ενέργειά μας, τον σεβασμό και την ασφάλειά μας. Για να έχουμε ένα καλύτερο αποτέλεσμα και αποδοχή. Πιστεύω πάντα ότι αν κερδίζουμε όλοι κερδίζω κι εγώ. Ταυτόχρονα νομίζω ότι αν δώσεις κάτι για τους άλλους, θέλουν πάντα περισσότερο από εσένα. Και εκεί χάνεται, συχνά, η προσωπικότητα και η ισορροπία. Έτσι κι αλλιώς όμως, το να αρέσεις σε όλους είναι ουτοπικό. Και αν αρέσεις σε κάποιους και σε άλλους όχι, κάτι καλό έχεις κάνει, κάτι που έχει τον χαρακτήρα σου.

Για ποιους λόγους αποφασίσατε να ανεβάζετε παραστάσεις στην Ελλάδα;

Ζω στην Ελλάδα τα τελευταία 4 χρόνια, τα 2 από αυτά σε καραντίνα! Ωστόσο, το να δημιουργήσω εδώ παραστάσεις ήταν για εμένα ένα στοίχημα. Θέλω να μείνω εδώ, να δημιουργήσω εδώ, φυσικά βλέποντας κάθε φορά τις περιστάσεις. Ένιωσα ότι θέλω να ακολουθήσω τους καλλιτεχνικούς μου στόχους, χωρίς να υποταχθώ. Ήθελα να πολεμήσω και για εμένα, αλλά και για μία καλλιτεχνική κουλτούρα, για τους ανθρώπους που αγαπώ. Ακόμα περισσότερο όσο δυσκολεύουν οι συνθήκες. Στον τρόπο εργασίας, στην αμοιβή τους, με κανονικά συμβόλαια και ασφάλιση, στην πληρωμή των προβών, για να κυνηγήσει ο καθένας αυτό που έχει σπουδάσει και να το κάνει δουλειά, και όχι να μένει στη σφαίρα της φαντασίας. Ειδικά για το πειραματικό θέατρο, τα πράγματα έχουν δυσκολέψει πολύ. Χρειάζεται πολλή υποστήριξη και βοήθεια. Δυστυχώς, για να υποστηριχθεί εδώ το θέατρο πρέπει να πληρούνται οι ίδιες πάντα προϋποθέσεις. Μυθολογικά και εθνικά στοιχεία, γνωστοί, διασυνδέσεις. Για πόσο καιρό; Πρέπει να μιλάμε μόνο για αυτά; Εγώ κουράστηκα με αυτά. Και επιμένω. Είναι σαν τη δική μου προσωπική εκδίκηση, να κάνω μία μικρή παραγωγή, διαφορετική, και να την κάνω στην Ελλάδα – σε αυτές τις άγονες συνθήκες. Για να κερδίσω την προσωπική μου κάθαρση. Και για να τρώω σουβλάκια μετά τις πρόβες!

Πως πιστεύετε ότι πρέπει να λειτουργήσει ο καλλιτεχνικός χώρος μετά την πανδημία; Πρέπει να αλλάξει σκεπτικό;

Πιστεύω ότι στο θέατρο είμαστε όλοι μαζί. Είμαστε πάρα πολλοί άνθρωποι που προσπαθούμε πολύ. Δυστυχώς, τα πράγματα είναι άνισα. Υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι που λαμβάνουν πάντα πολλή βοήθεια και υποστήριξη – αλλά αυτό συμβαίνει παντού. Όμως, υπάρχουν τρόποι για στήριξη προς όλους. Και αυτοί οι τρόποι πρέπει να ξεκινήσουν και να συνεχιστούν και μετά την πανδημία. Για να μπορούμε όλοι να συνεχίσουμε να προσπαθούμε. Αυτό το επάγγελμα ήταν πάντα δύσκολο, ειδικά για τις μικρές παραγωγές. Εννοώ και πριν την πανδημία. Αυτό, προφανώς, πρέπει να αλλάξει. Να μην εξαφανιστούν οι πιο μικρές παραγωγές, που αποτελούν πεδίο έρευνας και πειραματισμού. Να υπάρχει ελευθερία και χώρος στην ελεύθερη έκφραση και δημιουργικότητα.

Πληροφορίες για την παράσταση ELSINOR! ΕΔΩ