Κωνσταντίνος Μαρούγκας: Είναι σίγουρο ότι έχουμε κοινωνικό τραύμα από αυτά που βιώνουμε ένα χρόνο!

Πως ήρθες κοντά στην συγγραφή;

Η συγγραφή ήταν μια ανάγκη μου για επικοινωνία. Έγραφα από σχετικά μικρή ηλικία, κείμενα όμως προσωπικά που δεν τα μοιραζόμουν, κυρίως για να εξηγήσω την καθημερινότητα γύρω μου, να τη διαμορφώσω και να την προβάλω όπως πια ήθελα. Έτσι κατάλαβα ότι αυτό που μου αρέσει να κάνω είναι να γράφω ιστορίες για τη ζωή, μέσα από κόσμους άλλους, παράξενους, αλληγορικούς.

Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι για σένα να εκφράσεις τη σκέψη σου πάνω στο χαρτί;

Η αλήθεια είναι ότι υπάρχει μεγάλη διαφορά από τη σκέψη στο χαρτί. Το θέμα της «έμπνευσης» – όπως και του «ταλέντου» – φέρει πάνω του μια παρερμηνεία. Το να έχει κάποιος ευχέρεια λόγου ή να του έρχονται ευφάνταστες ιδέες από μόνο του δεν επιτυγχάνει πολλά. Χρειάζεται μεγάλος κόπος, διαρκής προσπάθεια για βελτίωση και ασφαλώς αφοσίωση, ώστε να μπορέσει κάποιος να μετατρέψει μια σκέψη σε λογοτεχνικό κείμενο που αφορά το κοινό.

Σ’ επηρεάζει η ζωή;

Εννοείται! Με επηρεάζει και στα κείμενά μου και στην ενασχόλησή μου. Για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια της καραντίνα προτίμησα συνολικά περισσότερο να διαβάσω παρά να γράψω. Ωστόσο, αυτά που έγραψα στα σχεδιάσματα – την ιστοσελίδα μου – αφορούσαν σε μεγάλο βαθμό τα γεγονότα της καθημερινότητας. Το πώς τα βλέπω, πόσο με αγγίζουν, τι φοβάμαι, τι προσδοκώ και τι κατακρίνω, όλα προδίδονται από τις φράσεις μου.

Τι σε παρακίνησε ώστε να γράψεις ένα βιβλίο;

Όπως ανέφερα έγραφα από μικρός. Η μεγάλη μου ανάγκη για να μοιραστώ τα κείμενά μου ήταν μετά τον θάνατο του πατέρα μου που δεν πένθησα με δάκρυα, αλλά με λέξεις. Τότε ήταν που έγραψα το πρώτο μου βιβλίο τα «Ασυνήθιστα Μύρτιλλα» που εκδόθηκε από τις Εκδόσεις Φυλάτος το 2015. Ένα βιβλίο με διηγήματα σχεδόν ονειρικά, μεταξύ πραγματικότητας και ψευδαίσθησης. Όλο αυτό ήταν ένα ταξίδι προσωπικό, να γνωρίσω εμένα, τη δύναμη του λόγου και γενικά τη συγγραφή. Όταν πια ξεκίνησα να γράφω το δεύτερο βιβλίο μου τα «Ατελή Αγάλματα» που εκδόθηκε το 2019 από τις Εκδόσεις Πνοή, ενώ έχει και αυτό αλληγορικό ύφος, θεωρώ ότι είναι το επόμενο βήμα μου. Δεν αφορούσε μόνο δικό μου εσωτερικό ταξίδι και ανάγκη για μοίρασμα, αλλά το έβλεπα πια επαγγελματικά. Επεξεργαζόμουν την ιστορία πολύ καιρό, το τροποποιούσα και το ολοκλήρωσα όταν το θεώρησα άρτιο, ζητώντας πάντα τη γνώμη αρκετών ανθρώπων πριν προβώ στην έκδοσή του. Και τα δύο μου βιβλία τα αγαπώ για ξεχωριστούς λόγους το καθένα και αποτελούν κομμάτια μου. Το αστείο βέβαια είναι ότι επειδή πάντα έμπαινα στη διαδικασία να το ξεφυλλίζω και να λέω «αυτό θα το άλλαζα», «αυτό έπρεπε να είναι έτσι, αλλιώς», δεν έχω κανένα βιβλίο μου σπίτι. Τα έχω αφήσει να ταξιδέψουν σε σπίτια αναγνωστών και φυσικά στους εκδοτικούς οίκους. Εγώ τα έχω στον υπολογιστή μου καταχωνιασμένα και όταν χρειαστεί να παρουσιάσω δανείζομαι από φίλους. Τώρα πια σχεδιάζω το τρίτο μου βιβλίο και είναι η νέα μου ευθύνη· να προτείνω κάτι νέο, κάτι που να εξελίσσει εμένα και ο αναγνώστης να συναντήσει μια ιστορία που να τον εκπλήξει – ευελπιστώ – ευχάριστα!

Συγγραφέας γεννιέσαι ή γίνεσαι;

Όπως συμβαίνει και με πολλά επαγγέλματα, γεννιόμαστε με μια ροπή σε κάποιον τομέα, αν είμαστε τυχεροί και την εντοπίσουμε νωρίς την εξελίσσουμε και την κάνουμε επάγγελμα. Συνεπώς νομίζω συγγραφέας γίνεσαι, αν το έχεις εκ φύσεως ανάγκη.

Έχεις επόμενα συγγραφικά σχέδια;

Ναι! Ετοιμάζω το τρίτο βιβλίο μου και ταυτόχρονα γράφω συνεχώς στην ιστοσελίδα μου (www.sxediasmata.com) λογοτεχνικές απόπειρες από ερεθίσματα που λαμβάνω.

Η Ελλάδα και η Γη μπήκαμε σε μια περίοδο δοκιμασίας με τον ιό. Τι πιστεύετε ότι θα φέρει την επόμενη μέρα όλη αυτή η κατάσταση για μας τους ανθρώπους και την ζωή μας; 

Όλο αυτό που περνάμε είναι μια δοκιμασία πολύ δύσκολη. Ο εγκλεισμός, τα μέτρα, η αυστηρότητα, η ανασφάλεια μάς οδηγεί σε καταστάσεις πρωτόγνωρες. Μόνο εικασίες μπορούμε να κάνουμε για το μέλλον, σίγουρο είναι μονάχα ότι έχουμε κοινωνικό τραύμα από αυτά που βιώνουμε τόσους μήνες. Σε τέσσερις τοίχους φτιάξαμε μια νέα ζωή, κάπως άγαρμπα και τώρα τη συνηθίσαμε. Τα μεγαλύτερα «θύματα» κατά τη γνώμη μου είναι τα παιδιά που στερούνται το σχολείο και την κοινωνικοποίηση που αποδεδειγμένα τόσο χρειάζονται.

Τι νοιώθεις για όλη αυτή την εξέλιξη στο #metoo στην χώρα μας;

Θεωρώ πως είναι βαθύτατο κοινωνικό ζήτημα που υπήρξε η ευκαιρία μέσω διάσημων προσώπων να αναδειχτεί, επιτέλους, όπως έπρεπε χρόνια τώρα. Όχι μόνο για τον κόσμο του θεάτρου και των τεχνών, αλλά για κάθε εργασιακό χώρο και περισσότερο για τα περιστατικά της διπλανής πόρτας, που άνθρωποι άκουσαν, είδαν, διάβασαν και ενδεχομένως να έχουν δύναμη πια να μιλήσουν. Η βία μπορεί να εντοπιστεί, δυστυχώς, παντού και όποιο άτομο έχει βρεθεί σε μη συναινετικές καταστάσεις, μπορεί πια να ακουστεί, όσα χρόνια και αν έχουν περάσει, για να δεχτεί βοήθεια και (υπό)στήριξη. Ειδικότερα δε για κακουργήματα, τα θύματα χρειάζονται βοήθεια για να στηρίξουν τη φωνή τους και οφείλουν να κινηθούν νομικά, όχι μόνο αναρτήσεις στα social media, αλλά να αποδοθεί δικαιοσύνη. Μακάρι όλο αυτό να παραμείνει ενεργό και να καθαρίσει ο τόπος από καθετί νοσηρό και βίαιο.

Τι πιστεύεις για την υγειονομική και την νέα οικονομική κρίση που περνάει η ανθρωπότητα;

Αυτή τη στιγμή εκτός από τον ιό και την υγεία του γενικού συνόλου, διακυβεύονται εργασιακά δικαιώματα και μια νέα οικονομική κρίση, αν δεν είναι τώρα εμφανής, θα γίνει άμεσα αντιληπτή. Σχετικά με το πρώτο, μέσω της τηλεργασίας ο προσωπικός χώρος του σπιτιού έχει μετατραπεί σε γραφείο, σχολείο, θέατρο κ.λπ. χάνοντας με αυτόν τον τρόπο τη «ζεστασιά» και την ηρεμία που προσφέρει ως χώρος ξεκούρασης. Το ωράριο έχει διευρυνθεί με τη δικαιολογία «σπίτι είσαι» και οι εργοδότες απομυζούν την ενέργεια των εργαζομένων μέσα στο ίδιο τους το οικογενειακό περιβάλλον. Αντίστοιχα, κανείς δεν θέλει να χάσει τη δουλειά του και υπομένει. Αυτήν την εποχή όμως είναι σημαντικό να δείξουμε αλληλεγγύη, να στηρίξουμε με όποιον τρόπο μπορούμε άλλους κλάδους που πλήττονται εδώ και μήνες, όπως της εστίασης και του πολιτισμού. Να μην μείνει ο καθένας στη βολή του, τη δουλειά του, το επίδομά του και οι άλλοι ας τα βγάλουν πέρα μόνοι τους. Σήμερα πλήττονται αυτοί, αύριο εσύ κι εγώ.

Πιστεύεις και ναι γιατί ότι οι εκάστοτε κυβερνώντες προσπαθούν να περάσουν στον κόσμο τον φόβο;

Ναι, γι’ αυτό και επικρατεί αστυνομοκρατία, πρόστιμα και εκφοβισμός μέσω των media.

Πώς νομίζεις ότι μπορεί να αποκατασταθεί επαγγελματικά ένας καλλιτέχνης στη σημερινή εποχή, άσχετα με την υγειονομική κρίση;

Μετά την υγειονομική κρίση η επαναφορά θα πραγματοποιηθεί φαντάζομαι με αργούς ρυθμούς. Ενώ φαίνεται, λόγω της στέρησης που βιώνουμε, ότι θα πέσουμε με τα μούτρα στην «παλιά ζωή», όλοι θα είμαστε κάπως μαγκωμένοι. Η συνήθεια τόσων μηνών στο σπίτι, οι συνθήκες ζωής που «φορέσαμε» δεν αλλάζουν σε μια άρση μέτρων. Χρειάζεται σταδιακή επανένταξη, μέχρι να νιώσουμε ασφαλείς. Οπωσδήποτε όμως, όταν πια θα λειτουργούν χώροι που ήταν τόσο καιρό κλειστοί η ψυχολογία θα ανέβει, καθώς θα έχουμε ξανά επιλογές και όχι απαγορεύσεις. Ο χώρος του πολιτισμού θα «αναπνεύσει» και όλοι μας έχουμε ανάγκη να επιστρέψουμε σε δράσεις είτε ως θεατές είτε ως καλλιτέχνες. Ο ένας για τον άλλον, μέχρι να σταθούμε ξανά όλοι μαζί.