Γιατί αποδέχτηκες να παίξεις σε αυτή την παράσταση “Φεγγάρι από χαρτί” των Ρέππα – Παπαθανασίου ;

  Κοίταξε να δεις ήταν απρόσμενη η αρχή. Φυσικά ήξερα τις δουλειές των Ρέππα και Παπαθανασίου, αλλά δεν τους είχα συναντήσει ποτέ επαγγελματικά. Με είδαν στην παράσταση του Εθνικού «Ο Πρίγκιπας και ο Φτωχός» πέρυσι, κι έτσι μου πρότειναν το ρόλο του Νίκου.

Πρόκειται για μία ιστορία, στην οποία έχουν διατηρήσει το χιούμορ τους, και το δείγμα γραφής τους-προφανώς-, αλλά θεωρώ ότι έχουν δημιουργήσει ένα σύστημα ιστοριών και σχέσεων που διαγράφουν μεγάλες «διαδρομές», με ποικίλες ποιότητες. Είναι 4 οικογένειες της εποχής της αστικής Αθήνας του ’60, που βιώνουν ακραίες στιγμές. Αυτό το «πάντρεμα» ποιοτήτων και ειδών, είναι κι αυτό που με ιντρίγκαρε περισσότερο σ αυτή τη δουλειά.

Τι σκέφτηκες όταν διάβασες το έργο;

Ένα από τα βασικά θέματα του έργου είναι η καταπίεση του εαυτού μας και των γύρω μας. Λογοκρίνουμε τις επιθυμίες μας, τα όνειρά μας, ακόμα και τις σκέψεις μας. Στο βωμό του θεαθήναι- και ειδικά μέσα από το μεγεθυμένο πρίσμα της εποχής του ’60- , το βλέπουμε να συμβαίνει σε τρομακτικό βαθμό.

Αν διαβάσεις το κείμενο, είναι σαν συνθήκη όλου του έργου να είναι ένα «σύνδρομο κλειστής πόρτας». Οι σχέσεις και οι στιγμές των προσώπων, «κουβαλούν» διαρκώς την ανάγκη «να κλείσουμε τα παράθυρα, να μην μας ακούσει η γειτονιά», ή κάποιος απ’ το δίπλα δωμάτιο . Κι όλο αυτό κεκαλυμμένο από τη «ελαφρότητα» και «καθαρότητα» της τάξης και εποχής τους. Σε αναλογία αυτό εξακολουθεί να συμβαίνει και σήμερα. Οπότε μέσα από αυτό προσπάθησα και να καταλάβω την ιστορία αυτή και τους ανθρώπους της.

Φωτογράφος Αριστέα Αννίση

Μίλησέ μας για τον ρόλο σου.

  Ο ρόλος που έχω αναλάβει-ή μάλλον Είχα, αφού η παράστασή μας ήταν μέσα σ αυτές που δεν πρόλαβαν να ολοκληρώσουν το «ταξίδι» τους-είναι ο Νίκος. Ένα παιδί 17 χρονών, που βιώνει μια σκληρή και απότομη διαδρομή ενηλικίωσης. Και αυτό είναι το πιο ενδιαφέρον, ότι ενώ στην πρώτη σκηνή παίζει «φιδάκι» με τον αδερφό του, εν τέλει τον βλέπουμε ψάχνει τη θέση του απέναντι στην οικογένεια, στην προδοσία, στον έρωτα, στον πόθο, στον θάνατο.

ο Νίκος μαθαίνει να ξεχωρίζει τον Πόθο από τον Έρωτα. Και αναζητά τις αλήθειες. Καθ’ όλη τη διάρκεια της ιστορίας, πασχίζει να λέγονται τα πράγματα με το όνομα τους.

Σήμερα το να είμαστε ειλικρινείς-πρώτα με τον εαυτό μας και κατ’ επέκταση με τους γύρω μας-για αυτά που θέλουμε και για τη Θέση μας απέναντι στα πράγματα, είναι επιτακτική ανάγκη. Ίσως εντονότερα από ποτέ. Είναι μία στιγμή που όλοι καλούμαστε να αφήσουμε κάπως το «φιδάκι» και να «ενηλικιωθούμε» (διαγράφοντας ο καθένας τη δική του διαδρομή).

Είναι η πρώτη σου φορά που κάνεις τηλεόραση, μετά από αρκετό θέατρο και κινηματογράφο. Πως σου φαίνεται η λειτουργία της και πως περνάς στα γυρίσματα;

Δεν θα πρωτοτυπήσω, αλλά αυτό που κι εγώ συνειδητοποίησα, είναι οι πυρετώδεις ρυθμοί της. Το υλικό που πρέπει να αποδοθεί καθημερινά είναι υπέρογκο. Έτσι καλούνται όλοι ανεξαιρέτως οι συντελεστές, να είναι σχολαστικά προετοιμασμένοι και διαθέσιμοι για τη στιγμή που θα ακουστεί αυτό το «ΠΑΜΕ». Οι υπέροχοι άνθρωποι όμως που έχω συναντήσει, έχουν μεράκι. Γι’ αυτό και το αποτέλεσμα είναι αξιοθαύμαστο, και το γύρισμα μια μικρή «γιορτή»-μεταξύ ανθρώπων με αισθητική, και όρεξη να κοπιάσουν για να προσφέρουν το αποτέλεσμα που οραματίζονται.

Penny K. Photograph

Θεωρείς τον ρόλο του Ιορδάνη κλειδί στην ιστορία των “Άγριων Μελισσών”;

Είναι σίγουρα ένα πρόσωπο με το δικό του «θέμα» και την δική του ανάγκη να ξορκίσει τη μοναξιά και να διαχειριστεί το πένθος. Αυτό αναστέλλει την καθορισμένη ροή των πραγμάτων. Έτσι, εν αγνοία του, «ξεκλειδώνει» επιλογές και μονοπάτια, αλλά βρίσκεται ταυτόχρονα κι αυτός μπλεγμένος στο «κουβάρι» αυτό.

Τι πιστεύεις ότι θα φέρει την επομένη μέρα όλη αυτή η νέα υγειονομική και οικονομική κρίση για τους ανθρώπους και την ζωή μας;

Φτάνοντας πια στην υποτιθέμενη «έξοδο» και αποκλιμάκωση της κατάστασης αυτής και του εγκλεισμού, πέρασα από πολλά στάδια σκέψης και διάθεσης, όπως πιστεύω όλοι.

Επειδή είμαι αγχώδης και διστακτικός απέναντι στις μεγάλες αλλαγές και τις μεγαλοστομίες, ίσως και να είμαι «φύσει απαισιόδοξος». Νομίζω όμως, ότι «δουλεύω» πάνω στο «θέσει αισιόδοξος». Έχω ανάγκη να κάνω πράγματα, να δουλέψω πολύ. Ονειρεύομαι συναντήσεις με ανθρώπους-όχι μόνο στη δουλειά-, όμορφα πράγματα για όλους μας. Επομένως βάζω τον εαυτό μου σε μία τέτοια θέση. Το ίδιο προσπαθώ να κάνω και τώρα αποφεύγοντας όμως, όσο γίνεται, την αφέλεια.

Αυτό που σκέφτομαι όλο και πιο έντονα, είναι η δύναμη της «συνήθειας»-συγκεκριμένα της συνήθειας στο Φόβο. Πιστεύω πως ο άνθρωπος είναι είδος-χαμαιλέοντας(χάριν «επιβίωσης»). Είναι πολύ σημαντικό λοιπόν να κρατήσουμε ανοιχτές τις «κεραίες» μας για το ποια είναι αυτή η πολυσυζητημένη «κανονικότητα» στην οποία επιστρέφουμε.

Είναι τρομακτικό π.χ. αν σκεφτείς ότι, μέσα σε δύο μήνες, το μυαλό μας έχει «μπολιαστεί» με τον αμυντικό μηχανισμό του «μην αγγίζεται» (και δεν λέω ότι κακώς τηρούμε τους υγειονομικούς κανόνες). Πόσο απλό όμως θα είναι, όταν αυτό τελειώσει, να υπερνικήσουμε τη δύναμη της συνήθειας, το φόβο του άλλου, και να εμπιστευθούμε ξανά την Αφή;

Πολλά πράγματα φαίνονται δυσοίωνα σε σχέση με τα δικαιώματα, την οικονομία ή τη βαθιά ριζωμένη αντίληψη της χώρας ολόκληρης (και δυστυχώς όχι μόνο της πολιτικής σκηνής) για την αξία και την βαρύτητα του Πολιτισμού.

Μπορεί η εποχή που ζούμε να διακρίνεται από κάτι ιλουστρασιόν- μια κεκαλυμμένη δηλαδή κατάσταση. Οι «κίνδυνοι» όμως, αφανείς, ελλοχεύουν μόνιμα. Σαν βρωμιά κάτω απ’ το χαλί. Και τώρα η μυρωδιά δεν κρύβεται.

Οι προτεραιότητές και οι αξίες μας λοιπόν, νομίζω χρειάζονται αναθεώρηση (και δεν αναφέρομαι φυσικά στην πρώτη μας, που οφείλει να είναι η υγεία όλων). Γι’ αυτό και δεν είναι καθόλου απρόσμενο όλο αυτό το ζήτημα που έχει ξεσπάσει με τους ανθρώπους που εργάζονται για τον πολιτισμό. Σκέψου ας πούμε, ότι τις δεκαετίες ‘50-‘60 η εκπαίδευση, η συμμετοχή στις τέχνες – πόσο μάλλον η ενασχόληση με αυτές – για μια οικογένεια ήταν δείγμα κοινωνικής τάξης, πλούτου, μια αστικής «ελίτ», μιας πολυτέλειας. Ε, στα δικά μου μάτια το ότι το 2020 βρισκόμαστε σε μεγάλο βαθμό ακόμα εκεί, είναι αποκαρδιωτικό.

Η «νέα μέρα» λοιπόν, απαιτεί από όλους γερό στομάχι και μας φέρνει προ των ευθυνών των θέσεων μας. Ίσως όμως, όλο αυτό, να μπορέσουμε να το εκμεταλλευτούμε για να επαναπροσδιορίσουμε το «κανονικό».

Υ.Γ. Ακόμα κι αν είχε ένα κοινωνικό ενδιαφέρον το πώς μια τέτοια συζήτηση εξελίσσεται σε διάρκεια τεσσάρων μηνών, εύχομαι να μην μας εμποδίσει πια τίποτα να κάνουμε τα πράγματα που θέλουμε. [3-6/2020]

Πληροφορίες για την παράσταση “Φεγγάρι από χαρτί”  στο Εθνικό Θέατρο ΕΔΩ

Η συζήτηση με τον Λάμπρο Κωνσταντέα εξελίχθηκε σε διάστημα 4 μηνών. Από αρχές Μαρτίου πριν  ξεκινήσει η καραντίνα και κλείσουν τα θέατρα και ανανεώθηκε μερικές φορές ακόμη, ανάλογα με το πως έτρεχαν  τις εξελίξεις. 

Οι φωτογραφίες του Alex Georgiadis από τις Άγριες Μέλισσες είναι ευγενική παραχώρηση του Αντ1.