Στέλιος Ψαρουδάκης: Στην Ελλάδα κάνουμε πισωγυρίσματα!

Τι είναι το Αίνιγμα;

Ένα θεατρικό έργο, αλλά το συγκεκριμένο αίνιγμα δεν είναι καν αίνιγμα. Είναι ENIGMA και ήταν μηχανή.

Μίλησέ μας για τον Δημήτρη Κομνηνό.

Με τον Δημήτρη είμαστε φίλοι, αλλά φυσικά θέλω να επικεντρωθώ στο σκηνοθετικό του κομμάτι. Ο Δημήτρης έχει ένα εξαιρετικό βλέμμα στο να διακρίνει το οποιοδήποτε λάθος κάνουμε. Και έρχεται πάντα να στο επισημάνει και να στο διορθώσει.  Επίσης στη συγκεκριμένη παράσταση πρωταγωνιστής είναι ο Δημήτρης, κι αυτό γιατί με την ευρηματικότητα και τη ματιά του κατάφερε να υποσκελίσει όλα τα προβλήματα και τις δυσκολίες τόσο του έργου όσο και το χώρου.

Τι είναι για σένα ο Αlan;

Ζω μαζί με τον Άλαν τους τελευταίους έξι – επτά μήνες. Είναι από τις φάσεις της επαγγελματικής μου ζωής μου, που έχω δυσκολευτεί πολύ γιατί είναι ένας άνθρωπος που πραγματικά τον συμπάθησα πάρα πολύ. Το πρόβλημά μου και το πρόβλημα του Δημήτρη σε όλη αυτή την διαδικασία ήταν να μου αφαιρέσει τη συγκίνηση που μου προκαλούσε ο ίδιος ο άνθρωπος. Οι μάχες που δίναμε  στις πρόβες ήταν ότι κάθε φορά, οτιδήποτε και να γινότανε, εγώ υποστήριζα πάντα τον Alan.  Δεν σήκωνα και δεν σηκώνω κουβέντα γι’ αυτόν! Ήταν ένα παιδί που μεγάλωσε με δυσκολίες. Δεν ήταν ο καλύτερος μαθητής και δεν τον υποστήριξε ποτέ η οικογένειά του. Οι γονείς του ζούσαν στην Ινδία και αυτός μεγάλωσε μακριά τους, σε σχολεία και σε οικογένειες στην Αγγλία. Δεν ήταν  ο πιο κοινωνικός άνθρωπος. Ήταν όμως ένας άνθρωπος, με ένα μυαλό που λειτουργούσε διαφορετικά. Ακόμα και όταν κατάλαβαν τι είναι και άρχισε να παίρνει μπρος, σε σχέση με τον Κρις ήταν δεύτερος. Τον οποίον τον ερωτεύτηκε τρελά.

Ένας άνθρωπος ο οποίος πάλεψε σε όλη τη ζωή για τη δουλειά του. Το μόνο του που ήθελε ήταν η δουλειά του. Δούλευε μόνος του γιατί δεν μπορούσε να συνεργαστεί εύκολα με άλλους ανθρώπους, λόγω του αυτισμού που είχε.

Είχε αυτή την προσωπική ιδιαιτερότητα, την ομοφυλοφιλία, η οποία μέσα στο πανεπιστήμιο ήταν αποδεκτή.

Εμένα με είχε αγγίξει αυτό που έλεγε από την αρχή ο Τούρινγκ ότι οι φίλοι του είναι οι αριθμοί. Η αλήθεια είναι ότι είναι ένα κοινό σημείο αυτό που έχουμε, γιατί και εγώ από μικρός λόγω των πρώτων μου σπουδών, είμαι φυσικός, επικοινωνούσα καλύτερα με τους αριθμούς παρά με τις λέξεις.

Τελικά η παράσταση σας δεν είναι ακριβώς παράσταση είναι ένα θέατρο ντοκουμέντο;

 Για αυτό είπα πριν ότι πρωταγωνιστής είναι ο Δημήτρης Κομνηνός, ο σκηνοθέτης μας. Πήρε το έργο αυτό, το διασκεύασε και το έκανε ντοκουμέντο. Το έκανε ένα θεατρικό ντοκιμαντέρ. Κάποια κομμάτια του τα δραματοποιήσαμε,  αυτά που είχαν περισσότερο δραματουργικό ενδιαφέρον και παίζονται από εμάς.

Το υπόλοιπο είναι η προβολή και η αφήγηση που είναι ένα καθαρό ντοκιμαντέρ. Νομίζω ότι είναι περισσότερο ενδιαφέρον έτσι,  από την άποψη ότι αν όλα αυτά τα ιστορικά στοιχεία πέρναγαν σε διαλόγους, θα είχαμε τεράστιες σκηνές χωρίς κανένα δραματουργικό ενδιαφέρον.  Κάτι που και σε μας τους ηθοποιούς δεν θα είχε τίποτα να προσφέρει και ο θεατής θα βαριόταν. Οπότε ήταν έξυπνη η ιδέα του Δημήτρη και plus ότι το γεγονός ότι η εικόνα πάντα είναι πάρα πολύ δυνατή.

Ταυτόχρονα η παράσταση δεν μας ψυχοπλάκωσε γιατί πρώτα εσείς και ακολουθώντας και εμείς οι θεατές αποστασιοποιούμαστε από τα γεγονότα.

 Ακριβώς, γιατί δεν είναι μία μυθοπλασία, όπου αναγκαστικά ο ηθοποιός και ο θεατής πρέπει να εμπλακούν περισσότερο συναισθηματικά. Εδώ έχουμε να κάνουμε με ένα ντοκιμαντέρ.

Αυτό που θέλαμε να δώσουμε, είναι κάποιες στιγμές της ζωής, έτσι όπως τις φανταζόμαστε. Οι καθαρές στιγμές στη ζωή δεν είναι πάντοτε τόσο φορτισμένες συναισθηματικά, όσο τις παρουσιάζουμε στο θέατρο ή όσο θέλουν να τις πιστεύουν οι συγγραφείς.

Οι στιγμές της ζωής είναι απλά στιγμές, καθαρές, συμβαίνουν, τις βλέπουμε,  υπάρχουν. Από κει και πέρα, στην παράστασή μας θέλουμε περισσότερο να δημιουργήσουμε σκέψη και συζητήσεις, παρά μία  συναισθηματική εμπλοκή η οποία θα τελειώσει, λίγο μετά την παράσταση.

Τα δεδομένα της σημερινής εποχής έχουν αλλάξει;

Δεν έχουν πολύ μεγάλες διαφορές οι εποχές.  Σαφέστατα είμαστε πολύ πιο ελεύθεροι τώρα. Σαφέστατα έχει αλλάξει ο τρόπος που βλέπει ο κόσμος, τους ομοφυλόφιλους,  τους αυτιστικούς, και  τα άτομα με αναπηρίες.

 Η Ευρώπη και ο δυτικός κόσμος έχει προχωρήσει, αλλά  το τονίζω μόνο αυτοί. Όμως ο δυτικός κόσμος δεν είναι ο κόσμος, είναι ένα μικρό ποσοστό στο σύνολο του.

Και επειδή έχουμε κλειστεί λίγο στο μικρόκοσμό μας, έχουμε την αίσθηση ότι επειδή στη Γαλλία ή στην Γερμανία, και δεν αναφέρω την Ελλάδα, γιατί έχουμε κάνει πισωγυρίσματα, ή στην Δανία τα ανθρώπινα δικαιώματα προφυλάσσονται, αυτό δεν συμβαίνει στην Σαουδική Αραβία, ούτε στην Κίνα ή στην Ινδία.  Οπότε για την πλειοψηφία του κόσμου δεν είμαι σίγουρος ότι είμαστε καν στο 1950 της Αγγλίας, αλλά στο 1850.

Πληροφορίες για την παράσταση ΕΔΩ