Πώς πήρες την απόφαση να ασχοληθείς με την σκηνοθεσία;
Είχα την τύχη πρόσφατα, να ζήσω, ως ηθοποιός, την εμπειρία των ηχογραφήσεων και της “κατασκευής” ενός ραδιοφωνικού έργου, μέσα από την “Ανθρώπινη Συμπύκνωση” της Αμάντας Μιχαλοπούλου, σε ραδιοσκηνοθεσία του Γιώργου Κουτλή, στα πλαίσια του Φεστιβάλ Αθηνών. Ήταν μια πολύ ωραία εμπειρία. Η διαδικασία παραγωγής ενός αποκλειστικά ηχητικού έργου μου φάνηκε ότι άνοιγε πολλές δυνατότητες, διαφορετικές από αυτές του θεάτρου ή του κινηματογράφου. Δεν θα μπορούσα το ίδιο εύκολα να πάρω την απόφαση να σκηνοθετήσω θέατρο ή κινηματογράφο. Ούτε ραδιόφωνο θα σκηνοθετούσα, βέβαια, αν δεν είχα έναν μεγάλο σύμμαχο, τον ηθοποιό και ηχολήπτη Μικέ Γλύκα, ο οποίος εκτός από εξαιρετικά ταλαντούχος και πολυμήχανος, είναι, εδώ και χρόνια, πολύ καλός μου φίλος. Ήξερα, λοιπόν, ότι θα την έβγαζα παρέα με έναν αδελφικό φίλο, στα decks, να “μαγειρεύουμε” μαζί μία ηχητική ιστορία. Κι ύστερα η παρέα μεγάλωσε, με τους ηθοποιούς (Λαέρτη Μαλκότση, Ηλία Μουλά, Λένα Μποζάκη, Στρατή Νταλαγιώργο, Τζούλιο Κατσή και μια πολύ μεγάλη παρέα από αγαπημένους φίλους και συναδέλφους). Όταν έχεις τέτοια παρέα, δεν έχεις να φοβάσαι πολλά.
Τι μηνύματα επιθυμείς να περάσεις στο κοινό, που θα δει το έργο σου “Τη χρόνια του Υδροχόου”;
Να γελάσουνε εύχομαι κυρίως. Και να “ταξιδέψουν” κάπως… Τώρα, εκεί στο ταξίδι απάνω, θα ειπωθούνε διάφορα, γι’ αυτά που ζούμε, γι’ αυτά που πέρασαν, γι’ αυτά που έρχονται, για την εποχή των Ιχθύων, για την εποχή του Υδροχόου και για το μεταίχμιο αυτό, που λέγεται 2020. Και για τους εξωγήινους. Κυρίως γι’ αυτούς μιλάει το έργο αυτό, του Suyako.
Ποιές είναι οι διαφορές του θεάτρου στο ραδιόφωνο από το “ζωντανό” θέατρο (με κοινό);
Αυτό που κάναμε στον “Υδροχόο” δεν το αντιμετωπίσαμε ως “θέατρο στο ραδιόφωνο”, αλλά ως “ιστορία που τη λες μόνο με τον ήχο” (μπορεί κανείς να το πει και “podcast μυθοπλασίας”). Του λείπουν πολλά βασικά χαρακτηριστικά για να ονομαστεί θέατρο. Στην περίπτωση του podcast, κατ’ αρχάς, η δουλειά του ηθοποιού είναι τελείως διαφορετική: δουλεύεις μπροστά από ένα μικρόφωνο (μεγάλη ιστορία αυτό το εργαλείο, από μόνο του), αναζητώντας ξανά και ξανά το σωστό αποτέλεσμα, που όταν τ’ ακούς λες “το ‘χουμε” και πας παρακάτω. Στο θέατρο, προβάρεις 2-3 μήνες μπροστά στο σκηνοθέτη και συναδέλφους, αναζητώντας μια ολόκληρη λειτουργία, στην οποία έπειτα, θα βρίσκεσαι για 2 ώρες κάθε βράδυ, ενώπιον κοινού. Άλλα λάθη επιτρέπει το ένα, άλλα το άλλο. Και, φυσικά, άλλες δυνατότητες προσφέρει το ένα, άλλες το άλλο. Το μεν podcast, σου προσφέρει τις μαγικές δυνατότητες της τεχνολογίας του ήχου, το κόψε-ράψε, την παραμόρφωση στις φωνές, το mixing, το mastering (που τώρα καταλαβαίνω πόσο καθοριστικά στάδια είναι για ένα ωραίο ηχητικό έργο τέχνης). Στο θέατρο, όμως, έχεις τη συνύπαρξη με τον παραλήπτη, τη συγκέντρωση όλων αυτών των ανθρώπων σε μια αίθουσα, την άμεση πρόσληψη της ερμηνείας. Και φυσικά, την όραση.
Θα ήθελες να συνεχίσεις σκηνοθετικά;
Δεν ξέρω. Και που έφτασε μέχρι εδώ, δεν το έχω χωνέψει ακόμα. Ακόμα κάνουμε τις ηχογραφήσεις του τρίτου επεισοδίου, ενώ τελειώνουμε την επεξεργασία του δεύτερου. Έχουμε δρόμο μπροστά μας. Αφού τελειώσει θα καταλάβω, αν θέλω να το ξανακάνω ή όχι.
Ποια είναι τα μεγαλύτερα όνειρα που έχεις τόσο ως καλλιτέχνης όσο και ως άνθρωπος;
Κάθε χρόνο αλλάζουν. Πόσω μάλλον με την πανδημία κι όλα τα παρελκόμενα. Παλιότερα ονειρευόμουν πολύ να γυρίσω τον κόσμο, να κάνω μακρινά ταξίδια. Και το ‘χα ξεκινήσει κάπως. Τώρα το ‘χω κόψει αυτό το όνειρο προσωρινά. Δεν προβλέπεται. Ελπίζω να επανέλθουμε σύντομα, να μπορούμε να ταξιδεύουμε. Επίσης, ένα άλλο ωραίο όνειρο είναι να ξαναφτιάξουμε “Τη χρονιά του Υδροχόου” ως animation. Μακάρι να το καταφέρουμε. Του ταιριάζει πολύ.
Πιστεύεις ότι σε περιόδους κρίσης οι κυβερνήσεις χρησιμοποιούν τον φόβο για να καταπατήσουν τα ανθρώπινα δικαιώματα;
Αλίμονο, ο φοβισμένος υπήκοος “βολέυει” πάρα πολύ. Δε ρωτάει “γιατί”, δεν αμφισβητεί, κι έτσι μπορείς να κάνεις τη δουλειά σου, ως εξουσιαστής/κυβερνήτης/διοικητής, εύκολα και γρήγορα. Βέβαια, στόχος των κυβερνήσεων δεν είναι να καταπατήσουν τα ανθρώπινα δικαιώματα αυτά καθ’ εαυτά. Δεν “τη βρίσκουν” μ’ αυτό. Απλώς, τα ανθρώπινα δικαιώματα πολύ συχνά τους είναι εμπόδιο. Και μια κατάσταση “εξαίρεσης”, όπως μια πανδημική κρίση, είναι η τέλεια ευκαιρία για να πεις ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν είναι “της παρούσης”.
Το Art and Press δημιουργήθηκε με σκοπό την πολιτική, πολιτιστική και πολύπλευρη ενημέρωση των πολιτών. Πίσω από τη λειτουργία του Art and Press υπάρχει μία ομάδα «ανήσυχων» ανθρώπων, που προέρχονται από διάφορους κοινωνικούς χώρους, στους οποίους προσέφεραν και συνεχίζουν να προσφέρουν εθελοντικά όπου και όσο μπορούν. Η κοινή αγάπη των μελών της ομάδας μας για την πολιτική, τον πολιτισμό και γενικά την ενημέρωση, είναι η κινητήρια δύναμη για την παρακολούθηση, καταγραφή και παρουσίαση σε όλους εσάς, όσων συμβαίνουν. Δεν μας καθοδηγεί κανείς, δεν μας χρηματοδοτεί κανείς και ως εκ τούτου παραθέτουμε τα γεγονότα όπως ακριβώς λαμβάνουν χώρα. Η πορεία του Art and Press είναι συνεχόμενα και ραγδαία ανοδική όσον αφορά την προσέλκυση επισκεπτών / αναγνωστών τόσο στην κύρια ιστοσελίδα όσο και στο κανάλι του Youtube.