Η Μαριτίνα Πάσσαρη μας μιλάει για τη νέα της πάρασταση “Κομμώτριες”!

Γιατί ασχολήθηκες με τις κομμώτριες;

Με γοητεύουν οι  “γυναίκες της διπλανής πόρτας” και προσπαθώ να ανακαλύψω τα μυστικά τους. Οι δικές μου κομμώτριες δεν μοιάζουν με (πιθανά) τηλεοπτικά πρότυπα. Έχουν προσωπικότητα, εξυπνάδα κι ευαισθησία.  Τα τελευταία χρόνια, απέναντι από το σπίτι μου, ανοίγουν συνέχεια οι μικρές επιχειρήσεις της οικονομικής κρίσης: κομμωτήρια, μαγαζιά με κινητά, γυμναστήρια και σουβλατζίδικα. Όσοι εργάζονται εκεί, οι σύγχρονοι καθημερινοί ήρωες, είναι οι πρωταγωνιστές έργων και σεναρίων που με απασχολούν. 

Τι σχέση μπορεί να έχει ένα κομμωτήριο με ένα Χιλιανό συγγραφέα και τους “Rolling Stones”;

Όχι την προφανή. Ο Μπολάνιο δεν έχει γράψει μια ιστορία για κομμώτριες ούτε οι Rolling Stones αναφέρονται σε κομμωτήρια. Όμως ο τρόπος που αυτός ο σύγχρονος παραμυθάς αντιμετωπίζει την αφήγηση και τους “περιθωριακούς ανθρώπους”,  με ενέπνευσε να βρω τη δομή στο έργο, όπου δυο κομμώτριες με αφορμή  την ζωή (πραγματική ή φανταστική) μιας τρίτης (που δε βλέπουμε ποτέ)  ξεδιπλώνουν τις δικές τους προσωπικές ιστορίες.  Όσο για τους  Rolling Stones ένα τραγούδι τους μου έδωσε το κλειδί για μια ηρωίδα, και η ελαφριά ειρωνεία και το υπόγειο χιούμορ τους είναι χρήσιμα συστατικά του ύφους της παράστασης.

Ποια είναι τα καινοτομικά στοιχεία που προσφέρει η σκηνοθετική σας οπτική;

Μπορώ να μιλήσω μόνο για το γούστο και τις προθέσεις. Δεν το θεωρώ καινοτομία, αλλά δεν μου αρέσουν οι “υπερβολές” στο παίξιμο των ηθοποιών. Αντίθετα πιστεύω ότι οι ερμηνείες  που βασίζονται στην “παλιά καλή σχολή του ρεαλισμού” έχουν περισσότερο κόπο και υπηρετούν καλύτερα το έργο. Βέβαια με όποιο τρόπο και αν γίνει η προετοιμασία, η ουσία της δουλειάς μας είναι να παλέψουμε με τα στερεότυπα, να χρησιμοποιήσουμε παλιές και  καινούριες τεχνικές για να να φέρουμε ενδιαφέροντα πρόσωπα στη σκηνή. Σκηνοθετικά με απασχολεί πολύ το παίξιμο των ηθοποιών.  Εκτός από αυτό,  η σκηνοθεσία (αλλά και τα κείμενα) εμπλουτίζονται με επιρροές από τη λογοτεχνία, το σινεμά και τη μουσική.  Στις Κομμώτριες  υπάρχουν προβολές βίντεο και φωτογραφιών, όχι όμως επειδή είναι της μόδας, αλλά ως  στοιχείο των χαρακτήρων.   Η μια κομμώτρια βγάζει συνέχεια φωτογραφίες με το κινητό της και η άλλη έχει μανία με το σινεμά και ονειρεύεται να αποκτήσει μια κάμερα για να γυρίσει μια ταινία.  Πάντα ψάχνω τρόπους ώστε διαφορετικά μέσα και υλικά να αφομοιώνονται οργανικά στην παράσταση χωρίς εντυπωσιασμούς.

Υπήρχαν σημεία που σας προβλημάτισαν στην προσέγγιση και διασκευή των κειμένων;

 Δεν πρόκειται για διασκευή. Θα μπορούσα να μην αναφέρω τις “πηγές” αλλά μου αρέσει να τις μοιράζομαι με το κοινό. Είναι σαν να λέω “παίζουμε ένα έργο με δυο  κομμώτριες, αλλά αν σου αρέσει η ροκ κουλτούρα δε θα βρεθείς έξω από τα νερά σου, και αν σου αρέσει και η λογοτεχνία η παράσταση είναι για σένα”.  Με αυτή την έννοια λοιπόν, τα κείμενα και οι μουσικές που είναι κομμάτι της καθημερινότητάς μου δεν με δυσκολεύουν, αντίθετα με διευκολύνουν να βρω τη δική μου φωνή.   

Tι θα ήθελες να πάρουν οι θεατές μαζί τους φεύγοντας από την παράσταση;

Αυτή είναι η πιο “πονηρή” ερώτηση. Θα ήθελα να ξέρω τι σκέφτονται πραγματικά την επόμενη μέρα. Αν κάτι έχει μείνει, μια φράση, ένα ερώτημα, μια καινούρια σκέψη. Αν μάλιστα μετά από καιρό θυμούνται την παράσταση, αυτό θα είναι το μεγαλύτερο κομπλιμέντο. Βομβαρδιζόμαστε από τόσες εικόνες και ήχους, ξεχνάμε ακόμα και τις ταινίες που είδαμε την περασμένη βδομάδα. Όμως η θεατρική παράσταση, η πιο εφήμερη μορφή τέχνης, αν λειτουργήσει, παραμένει στη μνήμη. 

Τι πιστεύεις για την Ελλάδα του 2019;

Όμορφη το καλοκαίρι στη θάλασσα και στην εξοχή, αφόρητη στο κέντρο της Αθήνας. Ο πλούτος της βρίσκεται στις αντιφάσεις της.  Το τέλος της αυταπάτης έχει χωρίσει την κοινωνία  σε καινούριες ζώνες (ταξικές, περιοχής, πεποιθήσεων, γούστου) που δεν επικοινωνούν μεταξύ τους. Η μοναξιά κυριαρχεί. Το διαδίκτυο δεν καταφέρνει να δημιουργήσει γέφυρες. Η τηλεόραση εξακολουθεί να επηρεάζει όχι με τον καλύτερο  τρόπο.  Παρόλα αυτά, αν σταθούμε λίγο πιο μακριά και παρατηρήσουμε αυτή τη μικρή χώρα στην άκρη της Ευρώπης, ίσως αντιληφθούμε το καινούριο που ανυπομονεί. 

Πληροφορίες για την παράσταση ΕΔΩ 

 φοτο Xριστίνα Φυλακτοπουλου