Τέτα Κωνσταντά: Πάντα παρούσα στους αγώνες για τους ηθοποιούς.

Ποιος είναι ο λόγος που αποφάσισες να κατέβεις στις εκλογές του σωματείου πέρυσι;

Άρχισα να ασχολούμαι και να κατεβαίνω στις εκλογές του σωματείου πριν από 20 χρόνια περίπου. Ξεκίνησα με μία συγκεκριμένη συνδικαλιστική πολιτική παράταξη. Ποτέ όμως δεν είδα, δεν μπορώ και αρνούμαι να δω οποιαδήποτε πολιτική σκοπιμότητα μέσα στο συνδικαλισμό. Είναι ό,τι χειρότερο και καταστροφικό.
Κάποια στιγμή η παράταξη αυτή έπαψε να υπάρχει, αλλά συνέχισα να κατεβαίνω με φίλους, με συναδέλφους, που πίστευα ότι μπορούν και θέλουν να κάνουν δουλειά μέσα στο σωματείο, χωρίς να με ενδιαφέρει που ανήκε ο καθένας. Από το 2017, έχοντας απογοητευθεί πλήρως για το αν μπορεί να λειτουργήσει αυτό το σωματείο υπερκομματικά και πραγματικά υπέρ των ηθοποιών είχα απομακρυνθεί. Παρόλο που εκλέχτηκα στο ΤΑΣΕΗ, που είναι στον ίδιο όροφο, όταν έφθανα εκεί έστριβα κατευθείαν δεξιά και δεν ήθελα ούτε να πατήσω. Γεννήθηκε μία ελπίδα στις τελευταίες εκλογές του 2020, όπου ήρθαν πολλά νέα παιδιά, που δημιούργησαν την παράταξη Από Κοινού, με όρεξη να κάνουν αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας του σωματείου.
Τα προβλήματά μας είναι τα ίδια εδώ και 40 χρόνια -δεν άλλαξε ποτέ τίποτα, όλα χειροτερεύουν. Τα ίδια πρέπει να γίνουν αλλά με άλλο τρόπο, με άλλη αγωνιστικότητα, με άλλες μεθόδους, με άλλα μυαλά από πλευράς μας. Αυτή την ελπίδα είδα. Πήρε μετά την πρωτοβουλία και ο Σπύρος Μπιμπίλας να δημιουργεί μία άλλη παράταξη με μας τους παλαιότερους συνδικαλιστές, υπεράνω ξαναλέω πολιτικών θέσεων και  κομμάτων. Κι έτσι αποφάσισα να ξανακατέβω.

Για πρώτη φορά, όλα τα καλλιτεχνικά σωματεία μαζί συνεργάστηκαν και κατάφεραν να δοθούν επιδόματα στους καλλιτέχνες. Συνεχίζετε την προσπάθεια ώστε να μην σταματήσουν για όσο διάστημα χρειαστεί;

Καταρχάς είναι πάρα πολύ σημαντικό τα καλλιτεχνικά σωματεία να είναι ενωμένα, ασχέτως που ανήκει ο καθένας γιατί υπάρχουν και τα πολιτικά αλλά και τα προσωπικά. Θα ήθελα να πω ένα σύντομο ιστορικό για την προηγούμενη  χρόνια.
Είναι φανερό από την πρώτη στιγμή της πανδημίας ότι όσοι έχουν κάποια θέση στα υπουργεία πολιτισμού και Εργασίας, ασχέτως από τις προθέσεις τους,  δεν  έχουν ιδέα από το χώρο. Στο ραντεβού με τη Γενική Γραμματέα του Υπουργείου Εργασίας, την Κα Στρατινάκη, βρήκαμε έναν άνθρωπο που είχε ανοιχτά αυτιά και ένα μυαλό που έκοβε. Της θέσαμε τέσσερα – πέντε βασικά ζητήματα, μίλησε με τους συνεργάτες και μας είπε ότι έχει μια ιδέα πώς θα λύσει τα περισσότερα από τα βασικά αυτά ζητήματα. Μέσω του μητρώου καλλιτεχνών να δοθούν επιδόματα για τους τέσσερις μήνες, Σεπτέμβρη, Οκτώβρη, Νοέμβρη, Δεκέμβρη όπως για το προηγούμενο διάστημα Μαρτίου-Απριλίου, με ασφαλιστική ικανότητα και με δικαίωμα να πάρουμε και το εποχικό.
Παραδόξως το έκανε. Το λέω αυτό, γιατί δεν έχουμε συνηθίσει -ασχέτως με τι πιστεύει ο καθένας μας- να χτυπάς την πόρτα ενός κυβερνητικού προσώπου, να την ανοίγει, να ακούει και να κάνει αυτό που υπόσχεται. Τώρα είμαστε στη στιγμή που έγινε μία κίνηση πάρα πολύ σημαντική η οποία ήταν και πολύ βοηθητική για τον καλλιτεχνικό κόσμο, αλίμονο αν δεν γινόταν. Σίγουρα πρέπει να συνεχιστούν και το 2021 αυτά τα επιδόματα. Και φυσικά είμαστε στις διαπραγματεύσεις και στον αγώνα για να το πετύχουμε. Και σε συνεννόηση πρώτα με τον Πανελλήνιο Μουσικό σύλλογο που είναι ένα από τα μεγαλύτερα σωματεία και με την ΠΟΘΑ και φυσικά μαζί με όλα τα άλλα σωματεία.
Το να ανοίξουν απλά αύριο οι καλλιτεχνικοί χώροι, με τις δύσκολες αλλά αναγκαίες προϋποθέσεις και να δουλέψουν 50-100 άνθρωποι από τους χιλιάδες καλλιτέχνες, και άρα να κοπούν τα επιδόματα και ας πνιγούν όλοι οι υπόλοιποι δεν είναι λύση αυτό. Οπότε, ναι, είμαστε σε διεκδίκηση της συνέχισης των επιδομάτων μέχρι να έρθει η στιγμή να ανοίξουν κανονικά οι χώροι.

Θεωρείς ότι το οnline θέατρο θα είναι ένα κακό μέλλον;

Εάν το streaming χρησιμοποιηθεί σαν ένα επιπρόσθετο μέσο επικοινωνίας  της καλλιτεχνικής δουλειάς προς ένα ευρύτερο κοινό, δεν είναι κακό. Ή εν πάση περιπτώσει, καλό ή κακό, την εξέλιξη της τεχνολογίας πρέπει να την δεχτούμε και δεν μπορούμε να σταματήσουμε τη γη να γυρίζει καθώς η τεχνολογία να εξελίσσεται. Αν όμως χρησιμοποιείται για να αντικαταστήσει την σπουδαιότερη μορφή τέχνης του ηθοποιού, το θέατρο,  που  καμία σχέση δεν έχει η ζωντανή επαφή με τον κόσμο σε μία παράσταση με το Live streaming, τότε όχι δεν είναι καλό και δεν το θέλω.
Όπως και να’χει επειδή δεν μπορούμε να το προεξοφλήσουμε πρέπει να μπουν κανόνες.

Πότε όμως μην ξεχνάμε ότι η επιστήμη και η τέχνη είναι τα δύο πράγματα που οδηγούν τον κόσμο μπροστά.

Υπάρχουν όμως κανόνες σήμερα στην λειτουργία -συνολικά- του καλλιτεχνικού χώρου;

Δεν είναι τόσο ότι δεν υπάρχουν κανόνες, όπως και σε πολλά άλλα πράγματα στην Ελλάδα, είναι ότι δεν εφαρμόζονται. Ένας κανόνας στη δουλειά του καλλιτέχνη είναι οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας, που δεν υπάρχουν, ή υπάρχουν αποσπασματικά. Αλλά και παλιότερα που υπήρχαν, δεν εφαρμόζονταν πάντα και σωστά. Και ένα κομμάτι ευθύνης, που πολλοί συνάδελφοι δεν το παραδέχονται, το έχουν και  οι καλλιτέχνες. Επειδή έχουμε να κάνουμε με ένα επάγγελμα  προβολής πολλοί συνάδελφοι που έχουν αδυναμία στη δημοσιότητα, πολλές φορές μόνοι τους ξεπουλάνε τα δικαιώματά τους μπροστά στην προβολή και τη φήμη τους.
Σίγουρα όμως χρειάζονται οι καλλιτέχνες όλων των ειδικοτήτων συλλογικές συμβάσεις εργασίας που θα δημιουργηθούν μέσα από τα σωματεία και σε συνεννόηση/διαπραγμάτευση με όποιον εργοδότη. Φυσικά και με ευθύνη της ίδιας της πολιτείας που έχει αφήσει το χώρο του πολιτισμού τελείως απροστάτευτο.

Στο ΤΑΣΕΗ (Ταμείο Αλληλοβοηθείας Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών) έχει πέσει μεγαλύτερο βάρος αυτήν την εποχή, από ηθοποιούς που έχουν ανάγκες;

Ενημερωτικά να σου πω ότι το ΤΑΣΕΗ δεν έχει παρατάξεις, έχει ενιαίο  ψηφοδέλτιο, γι’ αυτό και πάντα, και όχι μόνο φέτος, λειτουργεί πολύ καλά. Ο Σπύρος Μπιμπίλας είναι πάρα πολλά χρόνια εκεί. Στις τελευταίες εκλογές που έγινε πρόεδρος στο ΣΕΗ, ανέλαβε το ταμείο αλληλοβοηθείας (ως πρόεδρος) ο Ζαχαρίας Ρόχας. Όντως μετά το ξέσπασμα της πανδημίας έχει πέσει πάρα πολύ δουλειά, αλλά ευτυχώς οι προσφορές σε όλα τα είδη και στα τρόφιμα είναι μεγάλες. Με την έκδοση του συλλεκτικού ημερολογίου μας και την προσπάθεια να το διαθέσουμε κάτω από δύσκολες συνθήκες, η δουλειά αυξήθηκε ακόμα πιο πολύ και δουλεύουμε όλοι εξαιρετικά πολλές ώρες.

Οι προσφορές καλύπτουν τις τωρινές ανάγκες. Για να το πούμε και στον κόσμο, που θα ήθελε να βοηθήσει;

Εννοείται. Άλλωστε, όλο και περισσότερος κόσμος εγγράφεται οι ανάγκες είναι συνεχώς αυξανόμενες. Βοηθάμε για να βγουν συντάξεις σε συναδέλφους, βοηθάμε με γιατρούς. Ακόμα και συμβουλευτικά λειτουργούμε για πολλών ειδών ζητήματα.

Όταν ξεπεράστει όλη αυτή η κατάσταση, τι θα ήθελες να κάνεις επαγγελματικά, καλλιτεχνικά;

Από το 2007 έχουμε έναν εταιρικό θίασο όπου ασχολούμαστε κυρίως με το παιδικό θέατρο. Ανεβάσαμε παραστάσεις, όπως “Το όνειρο καλοκαιρινής νύχτας”, τον “Αρχοντοχωριάτη”, κ.ά, θέλοντας να δώσουμε στα παιδιά ένα παιδικό θέατρο που δεν υποτιμάει την νοημοσύνη τους. Ταυτόχρονα αυτό που κάνω και μ’ ενδιαφέρει και θέλω να το συνεχίσω είναι να διδάσκω θέατρο σε παιδιά. Πριν είκοσι χρόνια ξεκίνησα κάνοντας θεατρικό παιχνίδι σε παιδιά με ειδικές ανάγκες στο δήμο Κορυδαλλού. Από κει και πέρα δούλεψα σε θεατρικές ομάδες με Συλλόγους γονέων.  Δύο χρόνια στο Δήμο Περιστερίου για το μαθητικό Φεστιβάλ που οργανώνουν, που φέτος δεν έγινε. Είμαι τέταρτη χρονιά σε ένα σχολείο στα Λιόσια που έχω μία καταπληκτική θεατρική ομάδα με τη οποία κάναμε και ταινία. Φέτος ανέλαβα και μία ομάδα σε ένα σύλλογο με παιδιά με ειδικές ανάγκες.
Φυσικά όλα αυτά αυτή τη στιγμή έχουν μείνει στη μέση. Η διδασκαλία και η ενασχόληση με παιδιά και θέατρο είναι πολύ ενδιαφέρουσα για μένα και με γεμίζει πολύ.
Αυτά είναι τα πράγματα που με ενδιαφέρουν να μπορώ να συνεχίσω να διδάσκω και να κάνουμε δουλειές με το θίασο μας.

Τι σκέφτεσαι για την κατάσταση, που θα έρθει μετά από την υγειονομική κρίση;

Σίγουρα διαφορετικά. Είμαι και άνθρωπος που δένεται με το παρελθόν. Νοσταλγώ τα παλιά, όχι επειδή ήμουν μικρότερη -είναι και αυτός ένας παράγοντας- (γέλια), αλλά επειδή είναι αυτό που λέμε ”κάθε πέρσι και  καλύτερα”. Εποχές ίσως που τις ζηλεύουμε σήμερα και που δεν θα έρθουν ξανά.
Πολύ φοβάμαι λοιπόν ότι τίποτα δεν θα ξαναγίνει όπως πριν. Το αύριο θα είναι τελείως διαφορετικό από ό,τι ξέραμε. Ζούμε μία εποχή την οποία τα εγγόνια μας θα διαβάζουν στα βιβλία της ιστορίας. Είμαστε από τις γενιές που ζούμε μεγάλες αλλαγές.
Ποτέ δεν επανερχόμαστε στο πριν. Η ιστορία αλλάζει. Οι άνθρωποι αλλάζουν. Και έτσι πρέπει να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι ή σοφότεροι απ’ όλα αυτά. Τίποτα δεν είναι δεδομένο. Δεν μπορούμε να κάνουμε σχέδια γιατί δεν ξέρουμε τι μας επιφυλάσσει η επόμενη στιγμή. Πρέπει να αρπάζουμε τη μέρα, την ευκαιρία, τη στιγμή και να ζούμε το τώρα γιατί μόνο αυτό έχουμε στη ζωή μας. Πρέπει να αφαιρέσουμε πολλές κακίες και κακές συμπεριφορές γιατί δεν αξίζουν τον κόπο. Αλλά δεν ξέρω αν θα πάρουμε το μάθημα.
Είναι αυτό που λέμε ότι η ιστορία μας διδάσκει αλλά ο άνθρωπος ποτέ δεν διδάχτηκε από την ιστορία του.
Από κει και πέρα κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες υπάρχουν όμορφα πράγματα. Δεν μπορούμε να είμαστε σε μία αναμονή μέχρι να έρθει το αύριο. Η ζωή είναι σήμερα τώρα, τρέχει, δεν μας περιμένει.