Please enable JS

Βέρα Λάρδη:Η προσωπική επαφή, με πολύ κόπο και πρόθεση, δεν χάνεται. Αυτό που διακυβεύεται είναι η εμπιστοσύνη στο πλαίσιο & στους θεσμούς.

  1. Μιλήστε μας για την ιδιότητα σας. Τι σημαίνει Ψυχοθεραπεύτρια Ψυχοδράματος;

Το ψυχόδραμα είναι μία ψυχοθεραπευτική μέθοδος, στην οποία τα άτομα ενθαρρύνονται να συνεχίσουν και να ολοκληρώσουν δράσεις επί σκηνής, οι οποίες στη ζωή τους έμειναν ανολοκλήρωτες. Πραγματοποιείται σε ατομικές και σε ομαδικές ψυχοθεραπευτικές συναντήσεις. Τα άτομα που συμμετέχουν αναλαμβάνουν να παίξουν διαφορετικούς ρόλους τόσο στην εκδραμάτιση της δικής τους ιστορίας όσο και στις ιστορίες των υπολοίπων μελών της ομάδας.

Δεν αφηγούμαστε, δηλαδή, ένα παρελθοντικό γεγονός αλλά το αναβιώνουμε επί τόπου. Οι σκηνές αυτές μπορεί να παρουσιάζουν, ανολοκλήρωτες καταστάσεις του παρελθόντος, εσωτερικά δράματα, φανταστικές σκηνές ή όνειρα. Έτσι το άτομο, έχει την ευκαιρία, να διαπραγματευτεί, για παράδειγμα, άλυτες υποθέσεις με ανθρώπους όπου δεν μπορεί να συναντήσει στη συμβατική πραγματικότητα, να κάνει πρόβα σε λύσεις πριν τις δοκιμάσει στη ζωή, να ζήσει επανορθωτικές εμπειρίες, να συνδιαλλαγεί με τις αξίες, τις πεποιθήσεις και τα συναισθήματά του και κυρίως να παρουσιάσει τον εαυτό του στη σκηνή απελευθερωμένο από κοινωνικούς περιορισμούς.

Βασικό θεραπευτικό μέσο στο ψυχόδραμα είναι ο αυθορμητισμός μας, μία ιδιότητα τόσο εύκολη και αβίαστη στα παιδιά, αλλά τόσο λογοκριμένη και περιθωριοποιημένη στους ενήλικες. Στην ψυχοδραματική διαδικασία, όσο πιο αυθόρμητοι είμαστε, τόσο πιο πιθανό είναι να βιώσουμε την πολυδιάστατη και πολυσυζητημένη Κάθαρση. Τελικός στόχος είναι να μετασχηματίσουμε αυτή την ουσιαστική στιγμή διορατικότητας και αυτογνωσίας σε ωφέλιμη δράση στο παρόν.

 

  1. Διδάσκετε στην Δραματική Σχολή της Αθηναϊκής Σκηνής Κάλβου – Καλαμπόκη. Πώς εντάσσεται η ειδικότητα σας σε μία δραματική σχολή;

Με την Αθηναϊκή Σκηνή συνεργαζόμαστε από το 2019. Διδάσκω αυτοσχεδιασμό και εφαρμοσμένο θέατρο. Παράλληλα, η Αθηναϊκή σκηνή ανέλαβε την παραγωγή για την παράσταση A New ERA (?) που δημιουργήσαμε σε συνεργασία με την Αλεξάνδρα Βασιλείου και την Μαργαρίτα Καστρινού στα πλαίσια του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου 2019.

Ως εκπαιδεύτρια θεάτρου, στόχος μου είναι οι σπουδαστές και σπουδάστριες να εμπιστευτούν τον αυθορμητισμό τους και να γίνουν συνειδητοί δημιουργοί της καλλιτεχνικής τους ταυτότητας. Αυτό μπορεί να γίνει εάν αναγνωρίσουν τις μοναδικές τους δεξιότητες και τις εμπλουτίσουν με νέες. Επίσης, είναι σημαντικό να δεχθούν το σώμα τους ως ένα ανεπανάληπτο μέσο έκφρασης. Αντί να επιδιώκουν να γίνουν κάτι άλλο, να καλλιεργήσουν και να εξελίξουν τις μοναδικές ποιότητες που ήδη έχουν, να παίρνουν την ευθύνη τους ως δημιουργοί, να εμπνέονται από τη σύγχρονη πραγματικότητα και να αξιοποιούν την τέχνη τους για να κατανοήσουν τον κόσμο και να τον κάνουν καλύτερο.

Η ερώτηση “είναι το θέατρο θεραπεία;” απασχολεί κατά καιρούς τόσο τους θεατές και τους καλλιτέχνες δημιουργούς όσο και του θεωρητικούς του θεάτρου. Αναρωτιέμαι κι εγώ είναι η αλήθεια. Δεν θα πω κάτι καινούργιο, υπάρχουν σημαντικοί άνθρωποι του θεάτρου, της ψυχικής υγείας και των κοινωνικών επιστημών που έχουν μιλήσει για τη θεραπευτικές ιδιότητες της μέθεξης, της κάθαρσης, του μύθου και του ρόλου. Ως ηθοποιός η εμπειρία μου είναι ότι η σκηνή δημιουργεί τον χώρο να εκφράσεις και να μοιραστείς τα μύχια της ψυχής σου με την επίφαση και την ασφάλεια ενός ρόλου. Το μοίρασμα είναι ιαματικό. Αλλά δεν αρκεί για την “θεραπεία” της ψυχής. Χρειάζεται να εκφράσουμε τις προσωπικές μας δυσκολίες και να τις αναγνωρίσουμε συνειδητά, να επεξεργαστούμε τους μηχανισμούς που τις ενεργοποιούν και να εξερευνήσουμε νέους πιο λειτουργικούς τρόπους για να ζούμε καλύτερα. Αυτό παλεύει να πετύχει η ψυχοθεραπεία με τις ποικίλες προσεγγίσεις της.

  

3, Πώς ανταποκρίνονται τα νέα παιδιά στην διδασκαλία σας;

Η αλήθεια είναι ότι δεν ξέρω πως να απαντήσω σε αυτή τη ερώτηση. Κάθε σπουδάστρια και σπουδαστής ξεκινάει την εκπαίδευση με τα προσωπικά της όνειρα και πεποιθήσεις για το επάγγελμα. Στην αρχή συμμετέχουν σε ότι κάνουμε με περιέργεια, απορία, ενθουσιασμό, αδιαφορία. Σχεδόν πάντα δείχνουν εμπιστοσύνη και είναι διαθέσιμοι να δοκιμάσουν. Σταδιακά κατανοούν την οπτική για το θέατρο που τους προτείνω και όταν υπάρχει σύμπνοια βρίσκουμε νόημα από κοινού. Αλληλο-εμπνεόμαστε και έτσι εξελισσόμαστε παρέα. Αυτό το ονομάζω “συλλογικό ταλέντο” και συναντώ πολύ ταλαντούχα πλάσματα σε αυτή τη δουλειά, ευτυχώς.

  

  1. Διαφέρει ο τρόπος διδασκαλίας ανάλογα με την ηλικιακή ομάδα; 

Ο τρόπος διδασκαλίας καθορίζεται από το πλαίσιο.

Η εκπαίδευση ενηλίκων διαφέρει σε πολλά σημεία από εκείνη που απευθύνεται σε παιδιά ή νέους, με κυριότερα, την εμπειρία ζωής του ενήλικα, τις γνώσεις, τις ήδη διαμορφωμένες ταυτότητες, τη διαχείριση του χρόνου και φυσικά τους προσωπικούς στόχους του.

Η δραματική σχολή απευθύνεται σε ενήλικες που έχουν επιλέξει να μελετήσουν την υποκριτική στο θέατρο σε επαγγελματικό επίπεδο. Πρόκειται λοιπόν, για επαγγελματική εκπαίδευση ενηλίκων που δομείται γύρω από συγκεκριμένους γνωστικούς και εμπειρικούς άξονες.

Ενώ, για παράδειγμα, η διαδικασία εμψύχωσης μίας ομάδας όπου συμμετέχουν μη επαγγελματίες ηθοποιοί, με στόχο την δημιουργία μίας καλλιτεχνικής δράσης κοινωνικής παρέμβασης, οργανώνεται διαφορετικά. Χρειάζεται να σχεδιαστεί εξ αρχής λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαίτερες δεξιότητες, τις ανάγκες και τις προσδοκίες των μελών της συγκεκριμένης ομάδας.

 

  1. Κατά την διάρκεια του lock down η διδασκαλία γινόταν με τηλεκπαίδευση. Πόσο διαφορετικός ήταν αυτός ο τρόπος προσέγγισης και πώς μπόρεσαν οι σπουδαστές να προσαρμοστούν στα ζητούμενα της δικής σας διδασκαλίας.

Ήταν μία πολύ δύσκολη περίοδος. Κληθήκαμε να επιβεβαιώσουμε την λειτουργία του θεάτρου. Οι δάσκαλοι γίναμε μαθητές, πράγμα όχι απαραίτητα αρνητικό, αλλά είναι μεγάλη ευθύνη να καλείσαι να διδάσκεις ενώ, ταυτόχρονα, μαθητεύεις σε νέους τρόπους. Εξερεύνησα τη χρήση του διαδικτύου με επιμονή και από τον ρόλο της ηθοποιού. Κατά τη διάρκεια του lock down δώσαμε αρκετές διαδικτυακές παραστάσεις θεάτρου playback με την ομάδα Playback Ψ , ένα είδος που είναι αμιγώς αυτοσχεδιαστικό και προϋποθέτει την ενεργή συμμετοχή του κοινού. Συμπεραίνω ότι, “Ναι , γίνεται, αλλά δεν είναι θέατρο”. Είναι ένα καινούργιο, πειραματικό θέαμα με στιγμές ενδιαφέρουσας δημιουργίας που συμπεριλαμβάνει και ταυτόχρονα αποκλείει.

Η δική μου άποψη είναι ότι η δια ζώσης και επί σκηνής διδασκαλία της υποκριτικής δεν αντικαθίσταται. Γι αυτόν τον λόγο και αναπληρώνουμε μαθήματα δια ζώσης έως το τέλος Ιουλίου. Από την άλλη, εκμεταλλευτήκαμε τον χρόνο της καραντίνας για να κάνουμε σημαντική έρευνα στο θέατρο ντοκουμέντο, να μελετήσουμε τη δημιουργική γραφή και τη δραματουργική επεξεργασία μαρτυριών. Σίγουρα καλλιεργήσαμε την προσαρμοστικότητα. Οι σπουδαστές και σπουδάστριες κατάλαβαν ότι το θέατρο μπορεί να συμβεί και σε μη συμβατικούς χώρους. Η προσωπική επαφή, με πολύ κόπο και πρόθεση, δεν χάνεται. Αυτό όμως που διακυβεύεται σοβαρά είναι η εμπιστοσύνη στο πλαίσιο και στους θεσμούς.

 

Βιογραφικό σημείωμα

Η Βέρα Λάρδη ( www.art-in-perspective.gr ) έχει εκπαιδευτεί στην προσέγγιση του Ψυχοδράματος (Κέντρο Ψυχοδραματικών Συναντήσεων Αθηνών, 2014-2018), στην Υποκριτική (Δραματική Σχολή Εθνικού θεάτρου, 1998-2001) στο Θέατρο και την Ιστορία Τέχνης (Wolverhampton University, 1995-1998), στο Θέατρο Playback (Εταιρεία Δραματικής Έκφρασης και Θεραπείας Παλμός, 2005). Ολοκλήρωσε τα πρόγραμματα Βασικές Αρχές Διεργασίας Ομάδας (Processwork Hub, 2018-2021) “Εισαγωγή στην Κλινική Ψυχολογία” (τμήμα Κοινοτικής Ψυχολογίας Πανεπιστημίου Αιγαίου 2020) και “Βασικές Αρχές Συμβουλευτικής και Ψυχοθεραπεία με ΛΟΑΤΚΙ+ Άτομα” (Orlando Lgbt+ Ψυχική Υγεία Χωρίς Στίγμα 2020).

Εργάζεται ως ψυχοθεραπεύτρια και εκπαιδεύτρια ενηλίκων. Συντονίζει βιωματικά εργαστήρια με θέμα την περιθωριοποίηση, την επικοινωνία και την εργασιακή εξουθένωση, για επαγγελματίες που εργάζονται στο θέατρο, την εκπαίδευση, την παροχή υπηρεσιών υγείας και ψυχοκοινωνικής υποστήριξης.

Διδάσκει εφαρμοσμένο θέατρο και θέατρο playback Είναι μέλος της ομάδας Playback Ψ και έχει εργαστεί ως επαγγελματίας ηθοποιός.

Ασχολείται με την εμψύχωση ομάδων που βιώνουν περιθωριοποίηση σε καλλιτεχνικές δράσεις θεάτρου κοινότητας.

Είναι δημιουργός του επαγγελματικού δικτύου Art in Perspective, ιδρυτικό μέλος της Εταιρείας Εφαρμοσμένου Θεάτρου Playback Ψ και των ομάδων Refraim Team και Amate Performance.

Άρθρα της έχουν δημοσιευτεί στους συλλογικούς τόμους, “Η συμβολή των ψυχοθεραπειών μέσω τέχνης στην ψυχιατρική θεραπευτική”, Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (2019) και “Belonging in Playback Theater”, εκδόσεις i-write (2020).

 

 

Array