Μια κουβέντα με τον σκηνοθέτη Γιώργο Κουτλή με αφορμή την παράσταση του “Παίζοντας με το θύμα”.

Ποιο είναι αυτό το ιδιαίτερο στοιχείο, που σε έφερε κοντά στο έργο των Πρεσνιακόφ «Παίζοντας το θύμα»;

 Οι αδελφοί Πρεσνιακόφ, οι συγγραφείς του έργου, το περιγράφουν ως “φιλοσοφική φάρσα”. Αυτός ο συνδυασμός κωμικών στοιχείων με ένα υπαρξιακό βάθος, νομίζω με γοήτευσε απ’την πρώτη ανάγνωση, ακόμη κι αν τότε δεν το κατάλαβα έτσι συνειδητά. Το διάβασα χωρίς να βαρεθώ ούτε μια στιγμή, πράγμα που μου συμβαίνει σπάνια, ασχολήθηκα με μια σκηνή του στον πρώτο χρόνο των σπουδών μου στο GITIS, και από τότε σαν να ήξερα ότι θα το ανεβάσω κάποια στιγμή. Στον Βασίλη, που τώρα παίζει τον Βάλια, τον κεντρικό ήρωα του έργου, το είχα δώσει να το διαβάσει νομίζω πριν τρία χρόνια και να που ήρθαν τα πράγματα έτσικαι οι σκέψεις γίνανε πραγματικότητα.

Τι πραγματεύεται το κείμενο;

Το κείμενο ακολουθεί τον νεαρό Βάλια, στο σπίτι του και στη δουλειά του. Δουλεύει στην αστυνομία σε αναπαραστάσεις εγκλημάτων παίζοντας το θύμα. Αντίστοιχα με τη δουλειά του, και η ζωή στο σπίτι τού φαίνεται σαν μια γιγαντιαία αναπαράσταση. Σαν να μην υπάρχει τίποτα και κανείς αληθινός, κι αυτός αρνείται να συμμετέχει σε αυτό το ψέμα. Ή απλώς φοβάται. Σε μια έρευνα, για να καταλάβεις, ένα πολύ μεγάλο ποσοστό νέων ανθρώπων όταν ρωτήθηκαν ποιος είναι ο μεγαλύτερός τους φόβος απάντησαν: η ζωή.

 Πώς το προσέγγισες σκηνοθετικά;

Επικεντρώθηκα στον κεντρικό ήρωα, ο οποίος μοιάζει στην μεγαλύτερη διάρκεια του έργου παθητικός, ένας παρατηρητής του φαινομένου της ζωής το οποίο, όπως είπα και πριν, του μοιάζει σαν μια ανούσια αναπαράσταση, είτε έτσι δικαιολογεί τον φόβο του να βουτήξει σ’ αυτό που λέμε ζωή. Αντιμετώπισα λοιπόν, το έργο σαν μια σταδιακή κατάβαση στο υποσεινήδητο αυτού του ήρωα, όπου χρόνος και χώρος δεν λειτουργούν γραμμικά, αλλά μάλλον σαν σπείρα. Σαν μια δύνη που μας καταβυθίζει όλο και πιο βαθιά σε ένα ενιαίο πεδίο όπου συνειδητό κι ασυνείδητο, λογικό και άλογο, οικείο κι ανοίκειο γίνονται ένα και όλα μοιάζουν να συνδέονται μεταξύ τους. Σ’ αυτόν τον κόσμο η χρήση αφήγησης, η πολυλειτουργικότητα των σκηνικών αντικειμένων και πάνω απ’ όλα οι διπλές διανομές δεν εξυπηρετούν απλώς τη θεατρική σύμβαση, άλλα τη δραματουργική ανάγκη για πολυεπίπεδη αφήγηση της ιστορίας.

Θεωρείς ότι μπορεί να ταυτιστισοτύμε με κάποια σκηνή ή κάποιο ρόλο;

Το έργο έχει γραφτεί επίτηδες με τέτοιο τρόπο, ώστε ο καθένας να μπορεί να ταυτιστεί και με άλλο ρόλο, και μετά να τρομάξει με τον εαυτό του συνειδητοποιώντας με ποιον ταυτίστηκε.

Για ποιούς λόγους πιστεύεις ότι πρέπει να δούμε την παράσταση;

Στην πραγματικότητα η ερώτηση είναι για ποιο λόγο κάποιος να πάει θέατρο σήμερα, για ποιο λόγο να μην δει μια ταινία, netflix, μπάσκετ ή ποσόσφαιρο. Αν κάποιος βρίσκει λόγους ακόμη να πηγαίνει θέατρο, τότε μάλλον για να δει τι ενδιαφέρει τους νέους ανθρώπους που ασχολούνται με αυτήν την τέχνη σήμερα. Τώρα αν δεν βρίσκει λόγους να πάει καν θέατρο, τότε ειδικά να έρθει γιατί θέλω να ελπίζω ότι μετά την παράσταση θα βρει.

Τι σκέφτεσαι για το 2020;

Σκέφτομαι ότι στις ταινίες παλιά, το 2020 ήταν μια τέλεια χρονολογία για να τοποθετήσεις μια ταινία επιστημονικής φαντασίας. Ε, λοιπόν με την επιστήμη καλά τα πάμε, ας ασχοληθούμε και λίγο με τη φαντασία μας.

Πληροφορίες για την πάρασταση Παίζοντας το θύμα στο Εθνικό Θέατρο ΕΔΩ